نوآوری هایی در ادبیات پارسی و انگلیسی

پیش گفتار (نوآوری هایی در ادبیات پارسی و انگلیسی)
با نام و یاد خدای توانای توانبخش که هر چه هست از اوست و با سلام به خوانندگان و خواهندگان فرهنگ بویژه دوستداران شعر فارسی و شعر انگلیسی؛
پیش تر در " نورا – نوینستان " بعنوان کتابی دربردارنده ی نوآوری هایی در ادبیات شعری پارسی و انگلیسی، مطالبی نگاشته ام که مطالعه ی آنهارا به مشتاقان ادب پارسی و انگلیسی، پیشنهاد می کنم. از جمله مطالب شایان التفات در کتاب نامبرده، علاوه بر آفرینش و نمایش قالب هایی نوین درشعرپارسی و نگارش چهارده متن ادبی عبارت است از:
سرایش غزلیاتی به فارسی و انگلیسی بر پایه ی اوزان عروضی، سرایش غزلی کاملا انگلیسی بر پایه ی مبانی شعر پارسی با دارا بودن وزن عروضی و استفاده از قالب غزل فارسی برای شعر انگلیسی ( که چنین قالبی در شعر انگلیسی به کار نمی رفته و آنچه غزل انگلیسی نامیده می شود، قالبی است متفاوت) و حتی استفاده از ردیف شعری که طبق نظر برخی پژوهشگران و از جمله: جناب شفیعی کدکنی در کتاب "شعرفارسی" و نیز در "موسیقی شعر" این ویژگی یعنی داشتن ردیف، ویژگی بارز غزل فارسی است و در انگلیسی به کار نمی رفته؛ البته نمونه هایی از ردیف یا دست کم چیزی شبیه به ردیف را در ترجمه ی انگلیسی برخی از اشعار فارسی و بر مبنای پیروی از شعر فارسی می توان پیداکرد؛ مثلا به این بیت از جناب مولوی و ترجمه ی انگلیسی آن توجه بفرمایید:
" عجب! آن دلبر زیبا کجا شد؟ عجب! آن سرو خوش بالا کجا شد؟ "
“Alast that beautiful beloved where hance? ”
“Alast that graceful goddess where hance? ”
اگرچه عبارتی شبیه به ردیف است، باز هم ردیف نیست؛ چرا که شرط ردیف،where hance?
تکرار آن پس از قافیه است و ما قافیه ای قبل از این عبارت ردیف مانند نمی بینیم و شاید مترجم،
ردیف را بعنوان قافیه در شعر خود به کار برده باشد و در این صورت، عدم اُنس انگلیسی زبانان به ردیف، آشکارتر و این که ردیف، مقوله ای ویژه در شعر فارسی است، هویدا تر می شود.
ردیف – که از ویژگی های بارز شعرفارسی است، بطور معمول در شعر انگلیسی به کار نمی رود
و اگر مورد ویا مواردی از آن در شعر انگلیسی یافت شود، به احتمال نزدیک به یقین، یا برمبنای پیروی از شعر فارسی و مخصوصا ترجمه ی انگلیسی موزون آن به این زبان راه یافته یا از زبان دیگری مثل عربی که خودش تحت تأثیر ردیف مطرح شده در شعر فارسی بوده است.
صحبت این بود که در کتاب نورا – نوینستان، نوآوری هایی در شعر پارسی و انگلیسی در اختیار خواهندگان قرار گرفته است؛ اما در کتاب حاضر – که سفیر شعر فارسی نام دارد – می خواهم تازه هایی در نوآوری سرایش به انگلیسی برپایه ی وزن عروضی و قالب های شعری پارسی، پیشِ روی پژوهشگران قرار دهم و بویژه به قابلیت فراگیر شدن این شیوه ی نوین در شعر انگلیسی بپردازم و با مشخص کردنِ دو سویه ی چالش های نا امید کننده و چشم اندازهای امید بخش، پاسخگوی منتقدان و هم نظران باشم.
سفیر شعر فارسی – همان طور که از نامش پیداست – صادر کننده ی فرهنگیِ ویژگی هایی گرانقدر است که در شعر پارسی در چندین سده به وجود آمده و صدور این میراث ارزنده به زبان جهانی انگلیسی و طبیعتا از آن جا به بسیاری از زبان های دیگر، هم شعر پارسی را در جهان، تماشایی تر می کند و هم خدمتی خواهد بود به شعر انگلیسی و سپس به شعر زبان هایی دیگر تا نوآوری هایی ارزنده را بر مبنای شعر پارسی و در حقیقت بر مبنای شعر مشرق زمین، تجربه کنند.
بی شک، همان طور که پیش تر، منتقدانی خیرخواه به این نوآوری ها خرده گرفته اند، چالش هایی در این عرصه مطرح است که نیاز به پاسخگویی دارد و البته امید، پرتو افشان است.
سفیر شعر فارسی را همراهی کنید!
در انتظار نظر هایتان هستم.