عیــــــــوب قافیه

سلام و عرض ادب
به درخواست دوستان عیوب قافیه را بزبان ساده بررسی میکنیم
البته قبل از یادگیری عیب قافیه باید حرکات حروف قافیه را از مرور کرد
که عبارتنداز : 1 رس. 2 اشباع. 3 حذو. 4 توجیه. 5 مجری . 6 نفاذ ..
............................................................................
عیــــــــــــــوب قافیــــــــــــه:
1-اکفاء 2- اقواء -3 سناد 4- ایطاء 5-شایگان 6- غلو
اکفاء = صاحب المعجم قیس رازی مینویسد:
اکفــــــــاء: اختلاف حرف رَوی و تبدیل ان به حرفی که در مخرج به ان نزدیک باشد.
مثل هم قافیه ساختن دو کلمه ی : (برص) و (هوس)یا فراق و چراغ یا (اعتما.. د ) با (احتیا...ط) حرف (د) و (ط)
اقــــــــواء: عیبی ست که شاعر همسانی (توجیه) و (حذو)را در کلمات قافیه رعایت نکند. مثل : مَست و دَست . مَ و دَ / اگر مثلا مُست و دَست باشد ....اقواء نامیده میشود.
حرکت ضمه و فتحه که بنابراین حرکت حذو مختلف است و قافیه عیب اقواء دارد.
سنــــــــــــــــــاد : هرگاه شاعر در قافیه کردن دو کلمه همسانی رِدف اصلی و ردف زاید و قید را رعایت نکند میگویند قافیه عیب سناد دارد. مثل :
(زمان) با (زمین) یا (نیکان) با پاکان..... حرف رَدف در نیکان >ی/و پاکان>الف ست و حرف روی در دو کلمه ...... ک ... میباشد.
ایــــــــطاء: اینکه شاعر قافیه را تکرار کند اصولا در قافیه کردن کلمات مرکب رخ میدهد.و ایطاء بر دونوع ست > 1 - ایطاء جلی 2- ایطاء خفی
جلی مثل : (بلاگستر) با (سخن گستر) و یا دانشمند با هنرمند >>> که شاعر با پسوند های یکسان انرا هم قافیه می اورد. ایطاء جلی است
خفی مثل : (کلمه غمگین ) با کلمات نسرین و مسکین هم قافیه شده و حرف رَوی درین کلمات > ن < است . تکرار قافیه نامحسوس باشد یعتی مرکب بودن یا مشتق بودن کلمات قافیه به سبب کثرت تکرار اشکارنباشد.
شــــــــایگان : در حقیقت همان ایطاء جلی ست با این تفاوت که پسوند تکرار شده فقط با علامت جمع (ان) و(ات) می اید. مثل : دوستدران با کلمه یاران ...
غــــــــــــــــــــلو:هرگاه حرف روی در یک قافیه متحرک و در قافیه ی دیگر ساکن باشد
قافیه دارای عیب غلو است .
مثل : دبیرِ خردمند بنوشت ،خوب/پدید اورید اندرون زشت و خوب
موفق و منصور باشید ...