فلسفه ی آتش در آیین زرتشت

مقدمه :
ايرانيان در چهارشنبه سوري ، به افروختن آتش مي پردازند . هم اكنون كردها و برخي از مردم اران و تاجيكستان نيز ، دوبار در آخر سال بر بالاي منازل خود آتش مي افروزند. يكي در چهارشنبه ي آخرسال و ديگري در شب نوروز .
آتش افروزي در ايران پيش از اسلام در هنگام عيد ، در شب جشن نوروز بوده . پس از اسلام چون مهاجمان به خاطر ناآگاهي از فلسفه ي آتش ،با آتش افروزي مخالف بودند و آن را شرك مي دانستند .ايرانيان به خاطر اين كه آداب و سنن نياكان خودرا فراموش نكنند در روز چهارشنبه كه براي مهاجمان تازي روزي نحس بود ، آتش افروختند و اين گونه قلمداد كردند كه ما مي خواهيم نحسي اين روز را بزداييم .بدين گونه آتش افروزي شب عيد ايرانيان به روز چهارشنبه افتاد . اما برخي از اقوام ايراني هم چون كردان شب عيد نوروز نيز آتش مي افروختند و هنوز هم مي افروزند.
فلسفه ي آتش در آيين زرتشت :
چون آتش ، بزرگترين پاك كننده و در عين حال پاك ترين و نوراني ترين آخشيج است . از اين رو سمبول كيش زرتشتي به حساب مي آيد.برخي نا آگاهان بر اين باورند كه چون زرتشتيان به سوي نور و آتش عبادت مي كنند ، آتش پرست هستند، حال آن كه اين باور اشتباه است چرا كه زرتشتيان به هيچ وجه آتش پرست نيستند بلكه آتش را رمزو سمبول اهورامزدا مي دانند .
فردوسي دراين باره مي فرمايد:
نگويي كه اتش پرستان بدند پرستنده ي پاك يزدان بدند
زرتشتيان هميشه به ياد خداوند مزداي بي همتا هستند و اورا نيايش مي كنند و مي گويند : " اهورامزداي پاك را مي ستاييم " و مي گويند : "اي اهورامزدا از تو ياري مي جوييم ."
زرتشت با برگزيدن آتش به عنوان سمبل دين خود از پيروان خود خواسته است كه :
1-همانند آتش پاك و درخشان باشند
2-همان كونه كه شعله هاي آتش به سوي بالا زباله مي كشد پيروان دين هم به سوي روحانيت ، به سوي انسانيت و سرانجام به سوي ترقي و تعالي پيشروي كنند.
3- همان گونه كه شعله هاي آتش هرگز به سوي پايين جذب نمي شود ، آنان هم سعي كنند مجذوب خواهش هاي پست نفساني نشوند و هميشه آمال بزرگ معنوي را در نظر داشته باشند.
4- همان گونه كه آتش ، چيزهاي ناپاك را پاك مي كند و خود آلوده نمي شود آنان هم با بدي بستيزند بي آن كه خود را آلوده ي بدي ها كنند.
5- همان گونه كه از يك اخگر مي توان آتشي برافروخت با روح و فكر يك انسان نيكوكار نيز ، روان هاي بي شماري پاك و منزه خواهد شد.
6-آتش با هرچه تماس بگيرد ان را مثل خود شفاف و درخشان مي كند ، فرد بايد پس از برخوردشدن از فروغ دانش و بينش ، ديگران را از فروغ نيكي بهره مند سازد.
7- همان گونه كه آتش فعال و بي قرار است و تا پايان عمر ، حتي لحظه اي از كوشش باز نمي ايستد ، انسان هم بايد مانند آتش فعال باشد واز كار و كوشش باز نايستد . اما آتش كه درون آدمي را از آلودگي پاك مي كند جز اشا (راستي ) نيست كه از راه اصول سه گانه ي هومت (انديشه ي نيك ) ، هوخت ( گفتار نيك ) و هورشت ( كردار نيك )به دست مي آيد.