گام دوم برای ترانه نویسی
درود بر دوستان و اساتید شعر ناب هدف آموزش دادن به اساتید نیست چرا که من به شخصه در این سایت استادان زیادی دارم و فقط هدفتبادل اطلاعات برای پیشرف بیشتر و بیشتر و بازم بیشتره ... پیشنهاد میکنم از گام اول به گام دوم برسید و ابتدا در صورتی که گام اول را مطالعه نکردید گام اول را بخوانید. این یک جزوی آموزشی برای ترانه نویسی به صورت گام به گامه و طبیعتا باید قدم ها برای یاد گیری و پیشرفت پشت سر هم وبه ترتیب برداشته بشه .... ممنونم که قابل دونستید و سر زدید به این پست و برای خودتون و این حقیر ارزش قائل شدید ...................................................................................................... ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﻭ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯼ ﺁﻥ: ۱ ) ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﺍﯾﻦ ﻓﻦ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻭﻝ ، ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻭﺳﯿﻊ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺍﺻﻮﻝ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺪﯼ ، ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺕ ﻭ ﻧﻮ ﺁﻭﺭﯼ ﻫﺎ، ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﮐﻨﺎﯾﺎﺕ ﺷﻌﺮﯼ ﻭ ﺗﻤﺜﯿﻞ ﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮﮐﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﺎﻧﯿﺪﻥ ﭘﯿﺎﻡ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺮﺍﯼ ﺑﯿﺎﻥ ﺁﻫﻨﮓ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻃﺒﻌﯽ ﭘﺮﺑﺎﺭ، ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻇﺮﯾﻒ ﺑﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻼﻗﻪ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﮐﺞ ﺭﺍﻫﯽ ﮐﺸﯿﺪﻩ ﻧﺸﻮﺩ . ۲) ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺁﻫﻨﮕﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻮﺵ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺍﺯ ﺁﻫﻨﮓ ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﯿﺎﻥ ﮐﻨﺪ . ۳ ) ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺗﺎ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺭﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ، ﺗﺎ ﮔﻮﺵ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻨﯿﺪﻥ ﻓﺮﺍﺯﻫﺎ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ . ۴ ) ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﻗﯿﻖ ﺣﺎﻻﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺁﻫﻨﮕﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺩﺭ ﺣﺎﻻﺕ ﮐﻼﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ : ﺳﻮﺍﻝ ، ﮔﺮﯾﺰ ، ﺣﺎﺷﺎ ، ﭘﺮﺧﺎﺵ ، ﮔﻼﯾﻪ ، ﻧﺎﺭﺿﺎﯾﺘﯽ ، ﺗﻤﻨﺎ ، ﺷﯿﻔﺘﮕﯽ ﻭﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﺍﺣﻮﺍﻝ ، ﺩﺭ ﺟﻮﻫﺮ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﺣﺘﻤﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺎ ﺳﯿﻼﺏ ، ﻫﺮ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﯼ ﺭﺍ ﺭﻭﯼ ﻫﺮ ﻓﺮﺍﺯ ﺁﻫﻨﮓ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﯼ ﻋﺒﺚ ﻭ ﺑﯿﻬﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ۵ ) ﺩﻭﭘﺎﺭﻩ ﻧﺸﺪﻥ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﯿﻼﺏ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ، ﺍﺯ ﺍﻫﻢ ﻓﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ . ۶ ) ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻁ ﺭﯾﺸﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ ، ﺁﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺧﺎﺹ ﺩﺍﺭﻧﺪ ، ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﯿﺴﺖ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍ ﺍﯾﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﻢ ﺭﯾﺰﺩ ﻭ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺲ ، ﺧﻂ ﻓﮑﺮﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﻣﺸﻮﺵ ﮐﻨﺪ ، ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﯼ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ ، ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﺮ ﺍﺛﺮ ، ﺑﺎ ﮐﯿﻔﺖ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺷﺮﯾﮏ ﺍﺳﺖ . ( ﺁﻫﻨﮓ - ﺗﺮﺍﻧﻪ ) ﺍﺛﺮﯼ ﺷﺨﺼﯽ ﻭ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ، ﺍﺛﺮﯼ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺍﺳﺖ . ﺩﻟﯿﻞ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﯾﮏ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﻣﺘﻤﺎﺩﯼ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺎﺕ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺎﻋﺮﯼ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍ ﻧﯿﺴﺖ ﻭﻟﯽ ﻫﺮ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍ ﻟﺰﻭﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎﺷﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺁﻫﻨﮓ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﮑﻠﻒ ﺑﻪ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﺷﻌﺮ ﺍﺳﺖ . ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﻠﻮﺩﯼ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺫﻭﻕ ﺧﻮﯾﺶ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﺎﯾﻪ ، ﮔﺎﻡ ﻭ ﯾﺎ ﮔﻮﺷﻪ ﯼ ﺩﻟﺨﻮﺍﻫﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯿﺪﻫﺪ ، ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﯿﻦ ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﯼ ﺭﻭﯼ ﺷﻌﺮ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺁﻫﻨﮓ ﻧﯿﺰ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻟﺒﺎ ﺍﺯ ﻭﺯﻥ ﻭ ﺁﻫﻨﮓ ﮐﻼﻡ ﺷﻌﺮ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﯾﮑﻨﻮﺍﺧﺘﯽ ﺁﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻣﯿﺰﻧﺪ . ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﺁﺛﺎﺭﯼ ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﯼ ﻧﻤﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ، ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﮑﻠﯿﻒ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﯿﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺎﻋﺮﯼ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻧﯿﺴﺖ ، ﺍﮔﺮ ﻓﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺴﯿﺮ ﺁﺯﺍﺩ ﺳﺨﻨﻮﺭﯼ ﺩﺭ ﻃﺒﻊ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﻤﯿﭻ ﺷﺎﻋﺮﯼ ﺭﺍ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮﻧﺒﺎﺷﺪ ﺍﺛﺮﺵ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﯼ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻧﺎﻣﯽ ، ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺻﻮﺗﯽ ﻭ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺳﺪ . ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻼﻡ ﺑﺮﺍﯼ ﭘﯿﺪﺍﯾﺶ ﯾﮏ ﺍﺛﺮ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺫﻭﻕ ﻭ ﻗﺮﯾﺤﻪ ﺧﻮﯾﺶ ( ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﺫﺍﺗﺎ ﺷﺎﻋﺮﺑﺎﺷﻨﺪ ) ﺁﺯﺍﺩﻧﺪ ، ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻥ ، ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺘﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎﺳﺖ ، ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺁﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ، ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖ ﺩﺭ ﺑﮑﺎﺭﮔﯿﺮﯼ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺮﺣﺎﻻﺕ ﺳﮑﻮﻥ ﻭ ﯾﺎ ﮐﺸﺶ ﺁﻫﻨﮓ ، ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖ ﺩﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺻﺪﺍﯼ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺍﺩﺍﯼ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻮﻝ ﮐﺮﺩ ﻣﺸﮑﻠﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﺷﻌﺮ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ ، ﺷﺎﻋﺮﯼ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﭼﯿﺮﻩ ﺩﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﯾﻦ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺭﺍ ﻣﻠﺤﻮﻅ ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺎﺯﺩ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﯾﮏ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﺧﻮﺏ ﺁﻥ ﻧﯿﺴﺖ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﯽ . ﻣﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺭﺍ ﻣﯿﺸﻨﺎﺳﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺷﻌﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﻭﺷﻨﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺳﺮﻭﺩﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﮐﻮﺷﺶ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻓﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻧﯿﺎﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺯﯾﺮﺍ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﺷﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ... ﺩﺳﺖ ﮐﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻨﺮ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﺮﺍﯾﯽ ﻭ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻧﺎﺑﺨﺮﺩﺍﻧﻪ ﯼ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﯿﮕﯿﺮﺩ ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﻭ ﺩﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﯼ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻫﮕﺬﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺩﺳﺖ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﯿﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﯿﻮﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺻﻞ ﻣﯿﻮﻩ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻭﺩ ﻣﯿﺸﻤﺎﺭﻧﺪ ... گام های بعدی صد در صد در ادامه...