اشعار و ابیات ناب تعلیمی و اخلاقی و عرفانی از شعرای سبک های شعر فارسی(قسمت دوم)

اشعار و ابیات ناب تعلیمی و اخلاقی و عرفانی از شعرای سبک های شعر فارسی(قسمت دوم)
دکتر رجب توحیدیان استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس
از دستِ نوازش، تپشِ دل نشـــــود کـــم
ساکن نشــود زلــــــــزله از پای فشـــردن
آقامسیب کاشی
از دشمنان چگــونه شکایت توان نمـــــود
جایی که پاره ­ی تنِ من قـــاتلِ من است
پژمان بختیاری
از دشمنــانِ خـــود نتـــوان بــود بی خبر
آخـرتـو را که گفت کـه از دوستـان مپرس؟
صائب
از دلت آیینـه سان رنگ و دو رویی پاک کن
پاک طینت هرکـه شـد،محبوبِ دل­ها می شود
نجف علی عشاقی سیار
ازدلِ خونگرمِ ما پیکان کشیـدن مشکل است
چون تـوان کردن دو یکـدل را زیکدیگرجدا؟
صائب
از دلِ من به کجـا می روی ای غم دیگــر
تو که هر جـــا روی آخـر به بَرَم باز آیی
نظام وفا
از دلیلِ راست می آیـد دلِ گمــره بــه راه
می شود چـوبِ عصائی پیشِ پایِ کور، شمع
صائب
از دَمِ سـردِ خـزان برگی که می افتد به خاک
ازجهـــان بی برگ رفتن، یاد می آیــــد مرا
صائب
از دوعالم دست کـوته کن چو سرو آزاده وار
کآن که کوته دست باشد درجهان سروی شود
خواجوی کرمانی
ازدیده هر چه رفت، ز دل دور می‌شـــــود
مـن پیشِ چشـمِ خلــق ز دل دور می‌شـوم
محمدعلی ساعدی
ازراهِ دیـده می گـــــــــذرد پـاره هـای دل
مانند برگِ گــل که بـه آبِ روان دهنـــــد
قاسم اردستانی
از راهِ عشق خــوف و خطر هیچ کم نشـــد
باآنکـه کــــاروان ز پیِ کــاروان گــــذشت
قاسم بیگ حالتی
ازرباعی مصـرعِ آخـر زنـد ناخـــــن به دل
خطِ پشت لب به چشمِ ما ز ابرو­خوشترست
صائب
از رُخَت آیینه را خـوش دولتی رو داده است
در درونِ خـانه‌اش ماه است و بیـرون آفتاب
صائب
از روزگار سیلیِ بسیـــــار می خــــــورم
گـویا هنــــوز سیلیِ استــــادم آرزوست
کمال اجتماعی
از ریا بگــذر عــــزیزِ من که هنگامِ عمل
می دهد هـرکس به عالم امتحانِ خــویش را
حسین سعد
از زاهــدانِ خشک مجــو پیـچ و تابِ عشق
ابــرویِ بـی اشـاره ی محـراب را ببیـن
صائب
از زخـم ِسنــگ نیست درِ بستــــه را گـریز
رویِ گشـــــــاده را سپــــرِ حـــادثات کن
صائب
از زلف تا بـه رویش، دانی چقـدر راه است
از کفر تا به اسلام، از شـــام تا مـــــدینه
مفتون همدانی
از زهـد ندیـدم ثمـری، خـــواهم از این پس
یک چنـــــد کنــم بنـدگیِ پیــــرِ مغـــان را
بیضــای قاجــار
از ســاده دلی، عشـق وفــــاداریِ من شد
درسی که زبــد عهــدیِ ایّــــام گـــرفتم
ابوالحسن ورزی
از سبکبـارانِ راهِ عشق خِجـلت می‌کشــم
برکمــر هر چنـد جایِ توشـه دامن بسته‌ام
صائب
از سـراپــايِ دلـم، خشك عطـش مي بـارد
كو نسيمي كـه از او مــزّه ­يِ بـاران پرسم
جوادجعفری فسایی «سها»
از سرِبالینِ من برخیـــز، ای نادان طبیب
دردمندِ عشق را دارو به جـز دیدار نیست
خسرو قاجار
ازســرِ مــژگان، نگــاهِ حسـرتِ ما نگــذرد
عمـرِ بال افشــانیِ ما تا لبِ بام است و بس
صائب
از سکندر صفحـه ­ی آیینـه‌ای بر جـای ماند
تا چه خواهد مـاند ازمجموعه ­ی مـا بر زمین
صائب
از سلسـلـه­ی بنــدگی آزاد کـسی نیست
درطاعتِ افلاک، زمیـــن مُهــــرِنمـاز است
سلیم تهرانی
از سـوزِ محبّت چــه خبــر، اهل هـوس را
این آتش عشق است، نسـوزد همه کس را
فصیحی هروی استاد ناظم هروی
از سیـاهی نامه ی اعمالِ خـود را پاک کرد
هر که زین ماتمـسرا با مویِ چون کافـور رفت
صائب
ازشتــاب ِعمـر گفتم غفـلتِ من کـم شــود
زین صـدایِ آب، سنگین ‌ترشد آخر خوابِ من
صائب
ازشـرمِ گلِ رويِ تــو چــون رشتـــه­ي گـوهر
از ديــده نگـــــاهم عـرق آلــــود برآمـــد
میرزا مسیحا فدشکویی فسایی «معنی»
از شعـــــر و استعــاره و تشبیـه بـرتری
با هیچ کس به جـز تو نسنجیــده ام تو را
قیصر امین پور
ازشکستِ چرخ در رنجم، نصیحت کم کنید
مومیـــایی سود ندهـد زآسمان افتــاده را
قادر هندی
از شمـع ســـــــــه کــــــار می آمــــوزم
می گـریم و مـی گـــــدازم و مـی ســوزم
مسعود سعد سلمان
از شوقِ آن بـر و دوش، روزی بغـل گشــودم
آغـوشِ من چـو محراب، دیگر به هم نیـــامد
صائب
ازشــوق، دو صــد بوسـه زنم بردهنِ خویش
هــر گـاه کـــــــه نامِ تــو بر آید به زبانم
جلال عضد
از شیــرِمـــادرست به مـن، مَی حـــــلال تر
زین لقـمه ­ی غمی کـــه مـرا درگلــو گرفت
صائب
از صبـحِ پـرده ســـوز، خــــدایـا نگـــاه دار
این رازهــا که ما به دلِ شب سپــــــرده‌ایم
صائب
از صحبتِ خسیس حــذر کن کــه می شـــود
یک برگِ کـاه، مــانـعِ پــروازِ دیــده هــــا
صائب
ازصحبتِ صـوفی منشــان ســـــوخـت دماغم
ای باده پرستـــــــان، ره ِمیخـــانه کدام است
حزین لاهیجی
ازطاقِ دل افتـــــاده ­ی مـا، از نظــر افتـــــاد
ما طایفــــــه­ با هـــــــر که درافتیم برافتــاد
سالک قزوینی
ازطلوع و از غـروبِ مهــر روشن شـد که چرخ
هرکه را برداشت صبح ازخاک، شام افتد به خاک
صائب
برد چــون خورشید هر کس را به اوج اعتبار
بر زمیــن چون سایه آخر می کشاند روز گار
صائب
از زوال مهــــــــــر فهمیدم که گردون همتان
پست می سازند هـــــر کس را که بالا می برند
(ناظم هروی)
از ظلمتِ وجـــود کــه می‌بــُـــــرد ره برون؟
گـــــر شمعِ پیشِ پای نمی‌داشت نــورِ عشق
صائب
از عـَـزَبی به طبعِ خـود جمع مکن مـوادِ ننگ
شــوهرِ خـویش می‌شود مرد کـه زن نمی‌کند
بیدل دهلوی
ازعــزیزانِ جهـان هـر کس به دولت می‌رسـد
آشنـــایی می‌شــــود از آشنـــایان، کم مــرا
صائب
ازعـــزیزان رفته رفتـه شد تهی این خاکدان
یک تن از آینــــدگان نگـرفت جـایِ رفتگان
صائب
از عشق مـــــرا عیب کند ناصحِ عاقــــل
غافـل که به از عشق به عـالم هنری نیست
شهریار
از علی عــالی‌تری در عـالمِ امکــان مجـوی
زان کــه رسمِ هـر مُسمّی باید از اَسما گرفت
فروغی بسطامی
از عمــــرِ رفتـــــه ی مــا آوازه ای نیــامد
بانگ درا رســا نیست؟ یا گـــوشِ ما گرفته؟
میرزا مهدی طباطبایی
ازغرورحُسن چون مِهرت به قهـر آمیخته ست
لذّتِ شهـد است هم نیشِ تو هم نوشِ تــورا
امیری فیروزکوهی
ازغضب، زیبــاتر آن رخســـارِ زیبا می شود
بحر، توفان زا چـو گردد، خوش تماشا می شود
نواب صفا
ازغــلافِ هـوسِ نفس برآییـم چــو شمع
تا یکی در پسِ این پـــرده بـوَد جــوهرِ ما
جویای کشمیری(تبریزی)
ازغلط بخشی ابنــایِ زمـــان می آیــــــــد
کــز گهر آب ستـــانند و به دریـــا بخشند
ناظم هروی
از غـمِ دنیا و عقبی یک نفس فـارغ نی ا م
چــــون ترازو از دو سر دائم گـرانی می‌کشم
صائب
از فـِرّ عشــق بــادِ صبـــا و نسیــمِ صبــح
با دستــه گل، بــه تـربتِ فــرهاد می روند
آزادی گلشن
از فخـــر و تکـّبر بگــــذر،کــــــز درِ دادار
مــردود چــو ابلیس بـوَد هر که فخـور است
ابوالقاسم حالت
ازکــاسه ی شکستـه نخیـزد صــــدا درست
احــــــوالِ ما مپــرس که ما دل شکسته ایم
جلال اردستانی
ازکــوچـه‌ای کــه آن گل بی خــــار بگذرد
مـوجِ لطافت از ســـــرِ دیــــوار بــگــذرد
صائب
از کـــوهِ غم اگــــرچــه دو تا گشته قامتم
نشکسته است آبــلــه در زیــــرِ پـــــا مـرا
صائب
ازکلیسـا تا به کعبـــــه سر به ســـرگـردیده ام
خانه ای چون خـانه ی دل ازخدا معمـورنیست
قانع تتوی
ازگـران خیـزانِ خــوابِ فصـلِ صبحِ گل مبـاش
می رسـد خــوابی که بیــداری فـراموشت کند
میررضی دانش مشهدی
بی حجاب تن خاکـــــــی نرسد جان به کمال
پسته بــــی پوست محال است که خندان گردد
صائب تبریزی
از گشـــایش نبــوَد بهــره تهـی مغــزان را
پسته ی پوچ محـال است که خنـــدان گردد
صائب
از گلستان ِ وصــــالِ آرزو ناچیـــــــده گل
باید از این بوستــــــانِ زندگـانی درگذشت
معصومه منصـوری
ازگلویِ خود بریدن وقتِ حاجت، همّت است
ورنه هرکس وقتِ سیری، پیشِ سگ نان افکنَد
صائب
ازگنـه، روی سپیــدم به صفِ حشر، که شُست
عــــرقِ خجـلتِ مـن نامـه ی اعمـالم را
غالب هندی
از گهــرسنجیِ این جـــوهـریان نزدیک ست
که زساحـل به صـدف باز برم گـوهرِ خـویش
صائب
از لبش بوســه طلب کـردم و دشنـامم داد
ماجــرایِ من و معشــوق شنیــدن دارد
صامت اصفهانی حاج محمدصادق
ازلب و چشم و دهـانت که سراسرنمک ست
اشک شد شـور، مگر جای تو درمردمک است
قاسم خان جوینی
ازمــا بـه جـز نسیم که برگِ شکـــــوفه بُرد
درکـویِ عشق نامـــه رسـانی نمــانده است
سیمین بهبهانی
ازمـا مپرس کــز چــه دل از دست داده ایم
از آنکــه برده است دل از دستِ ما، بپـرس
عبرت نائینی
از متـــاعِ عـاریت بر خــود دکانی چیده‌ام
وامِ خود خواهد ز من، هر­­دم طلبکاری جدا
صائب
از مـردمِ دنیــا طمــعِ هــوش مـــدارید
بیداری این طایفه خمیــــــازه ی مرگ است
صائب
ازمـرگِ خــود فقیـــر ننالـد چـــــو اغنیا
آواز نیست رفتـنِ پـــایِ بــــــــرهنـه را
میرزا طاهر وحید قزوینی
از مــرگ مینـدیش و غـمِ رزق مخـــــور
کـایـــن هر دو بـه وقتِ خـویش ناچـار رسد
ابو سعیـد ابی الخیر
از مروّت نیست منعِ زاهدان اززهــدِ خشک
هیچ بینــا کـور را از کف عصـا نگـرفته است
صائب
از مقــــــامِ آدمیّت دور می باشــــد اگر
دشمنی را برگـزینـد کس به جایِ دوستی
حسین رنجکش سرور
از مکافـاتِ عمــل هیچ کس ایمن نبــَـود
هـرکـه را شحنــه رهـــا کرد خـــدا می گیرد
احسان
از نامــه ی سیــــاه نتـرسم کـه روزِ حشـر
با فیضِ لطفِ اوصــد از ایـن نامه طـــی کنم
حافظ
از نانــجیب زاده نجــابت طمـع مـــدار
کــاشی هــزارسـال بـه چینی نمی رســد
صائب
از نخــــلِ آرزو رطبی گــــــــر نمی دهی
سنگی بزن که از تو مـــرا این ثمـــــر بوَد
اهلی شیرازی
از نرمیئـی کــه خلق کنندت، مخــور فـریب
باشـــد بـــه ریز دانـــه نهــــان، دامِ بیشتــر
ملاشفیعی
از نگاهِ خشک، منعِ چشمِ مـن انصـاف نیست
دستِ گل چیــدن نـدارم، خــارِدیــوارم تورا
صائب
از واعـــظِ غیـــر مُـتّعِظ پنـــــد شنیــــدن
چــون قبلـه نمــا ساخــتنِ اهلِ فرنگ است
مخبرالسلطنه هدایت
از وقت استفـــاده کن، از کار نام جــــــوی
خود را چو دیگــران پســــری ناخلف مکن
سیدمهدی ملک حجازی قلزم
از های و هــویِ خلق چــو عیسی فـرار کن
ورنه به پایِ دار ِ تو بس هــای و هــو کننـد
سودایی
از هجــــر شِکــــوَه با در و دیـوار می‌کنم
چـون داغ دیده‌ای که کنـد گفتگو به خاک
صائب
ازهرچـه غیر اوست، چرا نگـــذری شعیب؟
کافــــر نگر بــــرای بتی ازخــــدا گــذشت
خواجه شعیب
ازهرطرف اگــــــرچه به من تاخت روزگار
دریـایی است همّتِ مـن در حصـارِ دوست
منصورقاسمیان نسب
از هر طرف کـه روی کنند این سیه دلان
درآبروی ریختــه خـــــــــود شنـا کنند
صائب
ازهمــان راهی که آمد گل، مسافــر می‌شود
باغبـــان بیهــــوده می‌بنــــدد درِگلــزار را
صائب
از هوس ها دور شــو. کــاندر طـریقِ زندگی
ره کجـا سـویِ سعــادت می برند اهـلِ هَوَس
عباس فرات
از هیچ آفـــــــریده نــــدارم شکــایتی
بر من هرآنچه می رسد از خـویش می رسـد
امیری فیروزکوهی
ازیک غنی رســد بسی بینــــوا بـــه فیض
یک خُم پــــر از شـــراب کند صـــد پیاله را
طوفان مازندرانی
ازیک نگاه کــارِ دلم ساخت چشمِ یار
گردد خراب خـــانه ی موری زشبنمی
غیرت کرمانشاهی
اســرارِ زنــدگی به کسی آشکـــــار نیست
کوری دگر مقــابلِ کــــــــوری عصــــا کشد
احمد مهران
اسیرِ جــذبه ­ی شـوقت زخـویش بی خبراست
فـراق و وصل ندانـد کسی کـه مسحور است
منتصر اصفهانی
اسیرِ مـــالِ دنیــا راحتی جــز غم نمی باشد
مُقیّــد را چه سود از اینکه زنجیرش طلا باشد
خاشع
اسیرِ وســــوسه ­ی سفــــره هـایتان نشـــوم
کــه از ســـلاله ­ی مـردانِ چشم و دل سیــــرم
محمد سلمانی
اشتیــاقم همه جـا ریشه دوانیـده به خاک
هر کجــا جلـــوه کُند، سنگ مــزار است مرا
میرزا محمدعلی
اشک عاشق چه بصحرا چه به دریا،چه به کوه
گر بریزد همـــه جــاگوهر یک دانه شــــود
سعید انصاری
اشکم از دیده چنــان ریخته در رهگــذرت
که به کوه ار بـروی سیـــل رسد تا کمرت
سنا
اشـــکم امـــان نمی دهـــــدم تــا ببینمت
زیبـــاست پنجــــــره ی اشکِ آفتــــاب
محمدکریم توفیق زاده فدشکویی فسا
اشکم دویـد و دامــنِ زلفش گــرفت وگفت
ای تیـــــره شب نقـــاب مشــو آفتــــاب را
دیانت خان
اشکِ مـن است در هــوسِ مـــوی و رویِ تو
هرشبنمی که در شبِ مهتــاب می چـکـــــد
عیشی شیرازی
اشکم نمـــاند بس که بــه راه ِتـــــــو ریختم
آیــد به جــایِ اشــک، دلـــم در قفــایِ تــو
خاکسار هندی
اشکی ست درغـزل که به دامــانِ شعرریخت
حسرت نصیب من ،کـه غـزل خــوان گریستم
غلامحسین موسی زاده فسـایی اندیشه
اشکـی که از دلِ تـــو نشــــوید غبـــارِ دل
خاکش بـه سـر، اگـرچه جگرگوشه ی دل است
شیخ زاهد گیلانی
اظهارِ عجـز پیشِ ستم پیشـه ابلــه ای است
اشکِ کبــــــاب، باعـثِ طغیــانِ آتش است
صائب
اعجــازِ عشق بیــن که چـــــراغِ دلم نمـرد
هرچنــد تُنــــد بادِ غـــــمت رو بر او نهـاد
سلطان محمد استرآبادی
اظهــارِعشق را بـه سخـن احتیـــــاج نیست
چنـدان که شد نگــه به نگـه آشنا بس است
صائب
افتـــادگان چـو تكيـه به دستِ دعـــا كنند
صــد درد را به قطــــره ی اشكي دوا كنند
قاسم بيك طالبي
افتــــادگی آمـــــوز اگـــر طالبِ فیــضی
هرگز نخــورد آب زمینی که بلنـــــداست
پوریای ولی
افتـــادگی آمــــوز اگـــر طالبِ فیــضی
کز آب بــوَد دور، زمینی کـــه بلنـــد است
ناظم هروی
افتـــادن ِ دیـوارِ کهن، نــو شــــدن اوست
جـز مـرگ کسی در پی ِ آبــادیِ من نیست
محمدرضا احسن
افتـــاد بر یســـار و یمین،لـــــرزه،عرش را
چـون هردو دستِ او، ز یسار و یمین فتـاد
سروش اصفهانی
افتــاده را به چشمِ حقـارت مبین که خــاک
چون سـر­کشــد غبـــارِ دلِ آسمــــان شــود
ابوطالب کلیم کاشانی
افســرده دلی گشته زبس عـــام در این شهر
دیــوانه به راهی روَد و طفـل به راهی
غالب صفوی
افسـوس از آن کســان که ندانند این قَـــدر
کزعمراین خوش است که یک لحظه باهمند
حیدر کلیچـه پز
افسـوس برین عمـرِگرانمـــــایه کـه بگذشت
مـا از ســرِ تقصــیر و خطا در نگــــذشتیم
سعدی
افسـوس قـــدرِ عشــق نـدانست روزگـار
ورنه مـــرا به تــارکِ مَه جــای داده بود
عماد خراسانی
افســوس که تا بـــویِ گلی بـود به گلزار
صیّـــاد نیــــاویخت ز گـــلبن قفـسِ مــا
غیرت اصفهانی
افسـوس که دستِ ستم از ریشــــه برآورد
هرشــاخِ برومنــد که امیــّـدِ بَری داشت
صـادق سرمـد
افسـرده گشت گــرمیِ هنگــــامه­ی عذاب
گشتیم بـس کـــه آب ز شــــرمِ گنـــــاه ها
میرزا رضی خراسانی
اقبــالِ خصم هـرچــه بلنـدی کند نکـوست
فــوّاره چــون بلند شــود سرنگـــون شود
وحید قزوینی میرزا محمدطاهر
اکسـیر چیست؟ رمــزِ محبّت بــه زنـــدگی
بیهـــوده جــاهــلان، طلبِ کیمیــا کنند
مصائب نایینی
اکنــــون که شـد سفید مــرا چشمِ انتظار
از سرمـه ­ی سیـاهیِ منــزل چـــــه فایده؟
صائب
اگرآدمی به چشم ست ودهان وگوش و بینی
چــه میــانِ نقــش دیـــوار و میـــان آدمیّت
سعدی
اگـــر از کسی رسیـــــده است بدی به ما بماند
به کسی مبــــــاد از مــا که بدی رسیـده باشد
صادق سرمد
اگــــــر این داغِ جگرســوزکه در جان من است
بردلِ کـــوه نهـــی سنــــگ بـه فـــــریاد آید
سعدی
اگر بـه دامـنِ صحـــــــــرایِ درد می گــــذری
سـوادِ خیمـه ای از دودمانِ ما آنجــــــــــاست
مهرداد اوستا
اگـر به قسمت خــــود راضی ام مـــدار عجب
گـــدا بـــود که به یک لقمـــــــه آبرو ریزد
ابراهیم صهبا
اگر به مدرســــــه ­ی عشــق کرده ای تحصیـل
رسیده درسِ تو را وقتِ امتحــان برخیـــــــز
نصراله..واحدی
اگــــر به میکــــده منصـــور بگـــــذرد داند
که هر که هست در او چنــد مَـرده حلاج است
سلیم تهرانی
اگـــــر به وادیِ لب تشنگـی فِتـــــَــد کــارم
بـــه آبــرویِ قنـــاعت، شنــــا تـــوانم کــرد
علیقلی خان شاملو
اگــر جـــــایی ست در خــــــــــوردِ تمــاشا
بـــوَد تنهـــا بســاطِ خــــــون بــه دل هـــا
نوذر پرنگ
اگرچـــه از حیــا دارد نظر بر پیشِ پـایِ خود
ولی مــژگانِ شـوخش از تهِ دل ها خبـــردارد
صائب
اگر چــــه بیشـتر از هـــــر کسی گنهکـــــارم
ولیک عفــــوِ تو بالاتـــر از گنــــاهِ من است
عارف قزوینی
اگرچه پیـرم و پیـران را هـوایِ توبه به سر باشد
من آن سرم که به پیرانه هوایِ توبه شکن دارم
محمدعلی بهمنی
اگر چـه جــان به لب آمد ز دستِ دوست مرا
به دوستی کــه هنـــوز آرزویِ اوست مـــرا
دکتر علی صدارت نسیم
اگرچــــه دل به بـرت دستِ خالي آمده است
صــداقتش به تــو، بـر جـــانِ عــــالمي ارزد
جواد جعفری فسایی«سها»
اگر چه ســـاده شكستي تـو ساقه هايِ دلم را
ولي هنـوز من از عمقِ ريشـه دوستت دارم
جوادجعفری فسایی«سها»
اگرچــه فــرشِ مـن از بوریاست طعنه مزن
چرا که خــــــوابگـــهِ شیـــر در نیستان است
راقم مشهدی
اگرچـــه کرب و بلا، حــزن آور است و غمین
به حــالِ خــــویش بگـــریید، ســاکنانِ زمین
سارا حیدری
اگرچــــه گنجِ زَرَم نیست، آرزو هـم نیست
به کُنــج فقـــــر پنــــــاهی که داشتم دارم
پارسا تویسرکانی
اگرچـه مـــاهي و دور از مني، ولي هـــــرشب
چــو بِركه، عكسِ تـو درجــاي جــايِ دل دارم
جوادجعفری فسایی«سها»
اگرچـــه نزدِ شمـــا تشنه ­ی سخـــــن بودم
کسی کـه حـرفِ دلش را نگفت من بـــودم
محمدعلی بهمنی
اگرحکـایتِ فرهــــاد و عـاشقی جــرم است
سعـادتی ست که شیرین ترین گناهِ من است
زهـرا توکلی فسایی
اگر خـــدای نباشـــــد ز بنــــده ای خشنود
شفاعتِ همـــه پیغمبــــران ندارد ســــود
سعدی
اگرخواهی که بسـتر از گلِ بی خـار سـازندت
مکن زنهـار رویِ خـود ترش اززخمِ خار اینجا
صائب
اگر خلوت همی خواهی ز نااهلان بِـبُر صحبت
که از دامِ زبون گیـران به عزلت رسته شد عنقا
شیخ روزبهان بقلی فسایی
اگــــــر دستی سخــــاوت پیشـــــه باشد
لگــد بر گــــورِ حــــــــــاتم هم تـوان زد
منصور قاسمیان نسب
اگر دلجــوییِ طفــلان نمی شـدسنگِ راهِ من
به مجنون یادمی دادم زخودبیـرون دویدن را
صائب
اگررســد به لبم جـــــان، زتنگـــــدستی ها
زمـــن فــــــروختـــنِ آبـــــرو نمــی آید
صائب
اگـــر ز آتشِ رشكـــم تـو با خبـــر بــــودي
بـه رويِ آينـــــــــه هـم ديده وا نمي كردي
جوادجعفری فسایی«سها»
اگر زمــــــانه، به نام تـو افتخـــــار کنــــد
تو در زمــــــانه مکن فخــــرجز به نامِ پدر
رهی معیری
اگرصاحب سخن، کامل شود.خاموش میگردد.
گره چون اززبانِ غنچــه وا شد.گوش میگردد.
میرزا داوود
اگر طریقِ هـدایت رَوی تـو، شـرط آن است
که هـرحدیث که خـواهی، ز اهــلِ آن شنوی
اوحدی مراغه ای
اگر عاصی، اگر مُجرم، اگر بی دین، اگــرمستم
به محشر، کی گذارد دامنِ عفوت تهی دستم
واعظ قزوینی
اگرغفلت نهـــان در سنگ خـــارا می‌کند مارا
جوانمرد است دردِ عشق، پیــــــدا می‌کند مارا
صائب
اگرکـــوهِ گنــــاهِ مـا به محشرســــایه اندازد
نبینـدهیچ مجرم، رویِ خـــــورشیدِ قیامت را
صائب
اگـــر کــــه داد تو را آسمـــــان، زبر دستی
بپــای و غـــافل از احـــوالِ زیر دست مباش
ضیایی
اگر کــه ماه بیاید به کوچـــه ­ی تقـــــدیر
به من که گوشــه نشینم، زکات خواهد داد
غلامرضا ظریف فسایی
اگــر مـــــرادِ نصیحت کننـــدگان ایـن است
که ترکِ دوست بگــوییم، تــصوّری ست محال
سعدی
اگرمردِ خــدا هستی، مشـــو مـّداحِ هر پستی
که مدحِ اهلِ دنیـا نیست کم ازبت پرستیـدن
ابوالقاسم حالت
اگرمی ترسی از دریا، به گوهر دل چه می بندی
به دست آور بدونِ بیمِ جـــــان، سنگِ بیابان را
ناصر امامی فریاد شیرازی
اگر نبــــــود زیان بهــــــره ­ی معــــامله ی ما
شریکِ دزد نمی شـــد، رفیـــقِ قافلــــــه ­ی ما
خلیل سامانی(موج)
اگـر نخـــــــلِ خـــــــــرما نباشـــــــــد بلنـد
ز تاراجِ هــــــــر طفـــل بینــــــــد گــــــــزند
نظامی
اگر نه در خــــورِ لطفم، برایِ جـــــور خوشم
نه از برایِ همینم، نگــــاه بایـــــــد داشت؟
آذری طوسی
اگـــر هـــــــزار هنــــــر من به دوستی دارم
چــو بی وفــــا نِیَ ام، ای دوستان گنه کارم
یحیی ریحان
اگریک حرف با اغیار و با من صــد سخن گوید
نیارم تاب،آن یک حرف هم،خواهم به من گوید
شرف قزوینی
الا ای یوسفِ مصری کـه کردت سلطنت مغرور
پدر را بازپـرس آخـر کجــا شد مهـــرِ فـرزندی
حافظ
الحق نمـــــازِ خــــــون به درِ بی نیاز کرد
که ­از خون وضـــو گرفت و به مقتل نماز کرد
صغیر اصفهانی
الفتِ میــــــــــان من و غم هـــای عشـقِ تو
جایی رسیـــــــده است که مـن هیچ کاره ام
میرزا صالح نصـرآبادی
الفتِ میانـــــــــــه ­ی دو ستمـــگر نمی شـــود
دندانِ مار دستــــــــــه ­ی خنجــــرنمی شــــود
میرزامحمدطاهر آشنا
الماس هـــای دیـده­ی من مشتـــــــری نداشت
گوهــــــرشنــاس بـــــود فقط آستیـــــنِ من
فریدون گیلانی
الهـــــی شکـستی نیــــاید بــــه دستــــــی
کـــــَزآن دست خــــــــــــاری زپـایی درآید
آزاد کشمیری
الهـــــــی قفـلِ غفــــلت را کـلیـــــــــــــدی
یـــــــزیدِ نفسِ مـــــا را بـایــــــــــــــزیدی
صفی علی شاه
امانتــدار نتــــوان گفـت جـایِ عـالمِ دون را
که یکجا خورد این صاحب دیانت مالِ قارون را
مخلص کاشی
امــروز جـــز دکانِ گــــــــدایی نمی شـــود
هـــرجـا کــه مسجــــــدی کسی آباد می کند
واعظ قزوینی
امـروز چــون به دست تــو دادند تیغِ فتـــح
کاری بکن، کـــه پیشِ تو فــردا، سپر شـــود
اوحدی مراغه ای
امــــروز خــوشم بـــدار و، فــــــردا بـا من
آنچ از کـــَرمِ تـــو می ســــــِــــزَد، آن می کن
شاه شجاع مظفری
امـــروز عــــزیز همــــه عـالم شـــــدی امّا
ای یوسفِ من حـــالِ تو در چــــــاه ندیدند
هوشنگ ابتهاج – سایه
امروز گـــرفتـاریِ مــا آب و غــــــذا نیست
دردِ بشـــر امروز فــــراموشیِ خـــویش است
منصور قاسمیان نسب
امـروز مگـــــــــر کـسی نــــدارد مـــــردی
کاین گـونه عـــــزایِ عشق را می گیـــــــرند
غلامحسین اولاد درویش
امـروز هم گـذشت به هر تلخـی ئی که بود
در انتظـــــارِ محنّتِ فـــــردا نشستــــه ایم
سابق اصفهانی حاج فریدون
امشب به هیـــچ وجـــــــــه دلم وا نمی شود
گویا که خـاطرِ کسی از من مُکّــــــــدَر است
حسن خان شاملو
امشب جگرم خـــون مکن ای تُرکِ جفــا جو
من یک شبه مهمـــانم و صــد ساله دعا گو
مهدی اخـوان ثالث (م- امید)
امشب که در خــــــــرابـه ی درویش آمـدی
بیــرون مرو که خانه ز مهتاب روشن است
بابافغانی
امشبی را کـه در آنیم غنیمت شمــــــریم
شــــــاید ای دل نرسیدیم به فـردایِ دگر
عماد خراسانی
امیدِ بلبلِ بی دل ز گــل وفــــــاداری ست
ولی وفـــــــا نکنــد دلبریِ که بازاری ست
فقیه شیرازی
امیـد دلگشـایی داشتـم از گــریه­ی خــونین
ندانستم که چـون تر شد گره، دشـوار بگشـاید
صائب
امیـد که هـرگز به دلِ خــــــــــوش ننشیند
آن کس کـه تــــو را گفت که با مـا ننشینی
ملکی تویسرکانی
امین مجـوی و مگــو بـا کسی که هست امین
در این زمـــانه مگــر جبرییــل، امیــن باشـد
فضل اله حافظ
انبیــــاء را حـــق پدید آورد از ابنـــــاء آدم
تا تو ای آدم مقــــامِ ارزش خــود را بدانی
یداله لایق
انـدازه ­ی دهـــانِ بشــر نیست نــــانِ عشـق
این لقمــــه در گلویِ فلک گیــــــر می کنـد
عبدالمجید عبدالحسینی فسایی
انــدکی پیشِ تــــو گفتم غـمِ دل، ترسیــدم
که دل آزرده شـوی، ورنه سخن بسیــاراست
ذوقی ترکمان
اندیشـه از شکست نـدارم، که همچــــو موج
افــــزوده می‌شـــود. ز شـکستن سپـــاهِ من
صائب
انسـان یکی هـــزار شــــود از فتـــــادگی
هردانه ای که خـاک نشین گشت، خـرمن است
میرسند کاشی
انصـاف نیست آیــه ­ی رحمت شـــــود عذاب
چینی کــه حقِ زلف بــوَد بر جبین مـــــزن
صائب
انگشت مکـن رنجــه بـــه درکـــوفتنِ کس
تاکس نکنـــد رنجـــه به در کوفتنت مشت
ناصرخسرو
انگشت مــــزن بــردلِ پرحـــــــوصله ­ی ما
بگـــــذار که ســـر بسته بماند گلـه ­ی ما
ذوقی اردستانی
انگشت هـم شــود گـــــرهِ کـارِ تیـــرهِ بخت
روزِ بــلا، بـد از در و دیــــوار می رســــــد
محمدعلی صاعدی
او با تمـــامِ کـــولیــانِ دشت نسبت داشت
گـه بـرّه ای رام و گهی بازی شکــــاری بود
میثم بازیاری زاهدشهری فسا
او را به چشمِ پاک توان دید چــــون هلال
هر دیده جایِ جلـوه ­ی آ ن ماه پاره نیست
حافظ
او ســـــــر سپرد از پیِ کـــــوثر بـــــرایِ ما
مـا را دو قطــــــره آب، دریغ از بــــرایِ او
وصال شیرازی
اوّل از بد گــــوییِ مــــردم دهان را پاک کن
بعد از آن بر گوشـه ­ی دستارِخود مسواک زن
صائب
اوّل ازپوست چو مردان بـه در آی ای مجنـون
گــرتو با مــا به بیــابانِ عـــدم همسفــــری
صائب
اوّل ز رشـکِ مَحـرمی ام سـّــرمه داغ بــــود
چون خواب، رفته رفته به چشمش گـران شدم
صائب
اوّل انـدیشـــه و آنـگـــــــــهی گفتـــــــــار
پــــــای بست آمــــده ست و پس دیــــوار
سعدی
اوّل دلم بـه خنــــــــــده ­ی بی درد می بَـــرد
وآنگــه بـه گریه هـای پیاپی جـــــلا، که چه؟
منصور قاسمیان نسب
اوّلم خنــــــده ز بــــــی دردی بـــــــــــود
آخــــــرم گـــــــــریه ز بـی درمـــــــــانی
آذر بیگدلی
اوّلِ همــــــه تو بودی وآخــــرِ همــه تویی
این لافِ هستیِ دگــــــران در میــانه چیست
صائب
اوراق کهنــــــــه کی بـه مَیِ کهنه می رسد
ذوقی که درپیـــــــاله بوَد در رسـاله نیست
طالب آملی