تاثیر واقعه ی کربلا برشعر وادبیات

فرارسیدن ماه محرم الحرام ماه خون وقیام وشهادت رابه
همه ی شمادوستان شاعرم تسلیت عرض می کنم.
بدون شک واقعه ی کربلا وشهادت مظلومانه ی امام حسین ویارانش
بر هنر مسلمانان وبخصوص ایرانیان که عاشق وشیفته ی حسین ومرام ومسلکش بودند
تاثیر زیادی گذاشته است ودراین بین ادبیات هم مستثنی نیست بخصوص براشعارشاعران
وبسیاری ازشعراو ادب دوستان ازقدیم تاکنون بارها وباره در به تصویر کشیدن این حادثه
تلاش کرده اند وچه قلم فرسایی ها که دراین خصوص توسط شاعران علاقمند اهل بیت نشد
ورود حماسه کربلا به حیطه شعر، یقینا یکی از عوامل ماندگاری و پایایی نهضت عاشوراست؛
چرا که حضور پر رنگ شعر در روایت ماجرا و قالب نافذ مرثیه در سوگداشت ماجرا
از سویی پیونددهنده میان عواطف و دل های سوخته و حقیقت ماجرای ظهر عاشوراست
و از سوی دیگر به نوبه خود باعث غنا و اعتلای اشعار و مراثی است. ادبیات عاشورایی،
از غنی ترین و حماسی ترین ذخایر فکری و احساسی شیعی است و برخی از شاعران
نیز تمامی شهرت خویش را مدیون همین ذخیره فکری-احساسی شیعی هستند
که شاخص ترین ایشان، محتشم کاشانی است که با به تصویر کشیدن و توصیف واقعه عاشورا
و سرودن ترکیب بند معروف «باز این چه شورش است...»
امروزه معروف ترین شاعر شعر عاشورایی از ابتدا تا زمان حال است.
از سوی دیگر شاعران شیعی، پرداختن به واقعه عاشورا را بر خود فرض می دانند
و این جدای از محبت حضرت سیدالشهدا(ع) یقینا ریشه در تایید، تشویق و
سفارش ائمه معصومین در به تصویر کشیدن و احیای همیشگی ظلمی است
که به ناحق بر امامشان رفته و بر مظلومیت حضرت امام حسین(ع)... .
از چهره هایی که در باب پرداختن به موضوع عاشورا «ابن حسام» است
که شاعری است که بیشتر آثارش مربوط به وقایع عاشوراست و
پس از آن شعرای فراوانی ظهور کردند تا جایی که در دوره قاجاریه و
بعد از آن ها دفتر شعر درخصوص مسئله عاشورا تدوین شد.
یکی از این شعرا «محتشم کاشانی» است که همه با آثار او درخصوص عاشورا و
امام حسین(ع)آشنا هستند. او یکی از مهم ترین و معروف ترین شعرای دوره صفوی بو
که اشعاری در باب تذکار اهل بیت سروده و در این سبک شهرت یافته است
به طوری که می توان او را معروف ترین شاعر مرثیه گوی ایران دانست،
مرثیه دوازده بندی او تا به امروز لطف خود را که ناشی از صفا و صداقت حقیقی آن است، حفظ کرده است.
ب. صباحی بیگدلی شاعر سده دوازدهم، اوایل سده سیزدهم هجری و
معاصر امرای زندیه بود که ترکیب بندی به تقلید از کلیم ساخته است که در سوگ و مرثیه امام حسین(ع) است:
افتاد شامگه به کنار افق نگران خور چون سربریده از این طشت، واژگون
گفتم محرم است و نمود از شفق هلال و نگون ناخنی که غمزده آلایدش ز خون
ج. ملک الشعراء بهار شاعر دوره مشروطیت نیز در رثای سیدالشهدا داد سخن داده و گفته است:
ای فلک،آل علی را از وطن آواره کردی
زآن سخن در کربلا شان بردی و بیچاره کردی
تاختی از وادی ایمن غزالان حرم را
پس اسیر پنجه گرگان آدمخوار کردی...
د. سید محمد حسین شهریار شاعر بزرگ معاصر که شیفته و دلباخته اهل بیت و
ائمه اطهار بود، بارها در رثای امام حسین(ع)و شهدای کربلا شعر سروده و به درد گریسته است.
استاد شهریار غزلی دارد تحت عنوان «کاروان کربلا» که مطلع آن بدین گونه است:
شیعیان دیگر هوای نینوا دارد حسین(ع) روی دل با کاروان کربلا دارد حسین
دشمنانش بی امان و دوستانش بی وفا با کدامین سرکند،مشکل دو تا دارد حسین
خلاصه اینکه شعرادبیات ما بانام حسین تقدسی خاص یافته و
هر روز هم آثاربیشتری توسط شعرا درباره ی امام حسین
وقیامش سروده می شود.
البته ناگفته نماند که نوشتن شعرآیینی ساده نیست و
هرکسی نمی تواند ازعهده ی آن بر آید وچه بسا اشعاری که واقعن اگر نوشته نشود بهترند
تقدس واحترام ائمه راباید مدنظر داشت وهر شعری را منتشرنکرد بسیاری ازشعرا
ناخودا گاه با نداشتن آگاهی های لازم نه تنها اشعارشان زیبنده ی این بزرگوتاران نیست بلکه گاهن
باعث توهین به مقام ایشان هم هست!
امیدواریم که ماهم بتوانیم با قلم واندیشه های متعهدانه خویش
ادامه دهنده ی این حرکت تاثیرگذارفرهنگی باشیم!