قلعه ی رودخان بر بلندای ِ بام ِ بالا بلند ِ فومن در گیلان

قلعه ی رودخان بر بلندای ِ بام ِ بالا بلند ِ فومن در گیلان
این قلعه با مساحت ِ بیش از 2.6 هکتار، بر بلندای ِ روستای ِ رودخان ِ فومن
قامت استوار ِ تهمتن وار خود را، سرو گونه قد برافراشته نگه داشته و تاریخ ِ بیدار سرزمین ِ بیه پس ِ گیلان ِ ایران را شکوهمندانه و فخر آفرین، ورق ورق در نگاه ِ ما و در چشمان ِ هر بی طرف و بی غرضی باز می گشاید و حکایت های دور و دراز را در گوش ما ترانه می شود.
عده ای از کارشناسان بنای این قلعه را به دوره ساسانیان نسبت می دهند.
اما آنچه که مورد تائید تاریخ است این بنا و قلعه در دوران سلطنت سلجوقیان، باز سازی شده و مورد استفاده ی فرقه ی اسماعلیه به رهبری حس صباح قرار گرفته است.
دوره ای که ملکشاه سلجوقی حاکم بوده و همسر سوگلی اش ترکان خاتون نام داشت.
بطوریکه روی کتیبه ی سر در ِ ورودی ِ قلعه که اکنون در موزه ی گنجینه ی رشت نگهداری می شود، نوشته شده است که این قلعه در سال 918 تا 921 هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیر دیاج ابن امیر علاء الدین اسحق تجدید بنا شده است.
دیوار این قلعه 1500 متر طول دارد که 65 برج و بارو برای حفاظت از قلعه روی دیوار بنا شده است.
این قلعه از دو بخش تشکیل شده است.
یکی ارگ است که در قسمت ِ غربی قلعه واقع شده است که محل زندگی حاکم و حرمسرای او بود و دیگری قورخانه است که در قسمت شرقی قلعه قرار دارد.
دلیل اینکه این قلعه را قلعه ی رودخان می گویند، این است که در کنار رودخانه‌ای بنا شده است. واژهٔ «رودخان» در حقیقت مخفف «رودخانه» است. این قلعه در دوران‌های تاریخی به نام‌های «قلعهٔ هزارپله»، «حسامی»، «سکسار»، «سگسار» و «سگسال» نیز خوانده شده‌ است
احمد پناهنده ( الف. لبخند لنگرودی )