مهارتهای پیشگیری اولیه از اعتیاد درخانواده

مهارتهای پیشگیری اولیه از اعتیاد درخانواده
دربسیاری ازجوامع کنونی،اعتیاد به اشکال گوناگونی بروز کرده است. بسیاری از عوامل دست به دست یکدیگر داده و فرد را به سمت اعتیاد سوق می دهند. اگرعلت اعتیاد را فقربدانیم،معتادان متمول را نادیده گرفته ایم و اگر بیسوادی رامطرح کنیم، قشر معتادان تحصیل کرده را محسوب نکرده ایم. پس نمی توان به تنهایی یک عامل را علت ایجاد اعتیاد دانست. به همین دلیل امروزه اعتقاد بر این است که اعتیاد، معلول مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی است. بنابراین به یاد بسپاریم «هیچ کس ازاعتیاد درامان نیست» پیشگری به مفهوم رعایت کلیه عوامل و اقدامات قبل از بروز هر گونه بیماری یا اختلال است لذا با توجه به این که پیشگیری بهترین انتخاب است پس خانواده در پیشگیری از اعتیاد سهم بسزائی دارند. بنابراین جهت پیشگیری از وابستگی عزیزان خود به مواد به نکات ساده زیر توجه نمایید و مطمئن شوید رعایت آنها میزان موفقیت شما را در این امر افزایش می دهد.
1- والدین بایدنسبت به دوستان فرزندان خود و خانوده های آنها آشنایی کافی داشته باشند بخاطراینکه دوستان تاثیر زیادی در تکوین شخصیت كودك دارند.
2- کودکانی که رفتار ناخوشایند دارند ممكن است برای کودکانتان دوستان بانفوذ و برتري شوند و در کوچه و خیابان نقش یک قهرمان را بازی کنند و بصورت الگوهای نامطلوب برای کودکانتان شوند.
3- یکی از راههای پیشگیری ازگرایش اعضای خانواده به مصرف مواد نداشتن الگوی مناسب درخانواده است بنابراین یک پدرمعتاد نمی تواند راهنمای خوبی برای فرزندش باشد.
4- تنبیه بدنی یا در معرض خشونت قراردادن فرزندان و سایر اعضای خانواده می تواند باعث ایجاد سرخوردگی و عکس العمل ازسوی فرد تنبیه شده گردد و زمینه ساز مشکلات رفتاری از جمله سوق یافتن به سمت اعتیاد باشد.
5- اشکال تنبیه كردن در پيامي است که به کودک ياد می دهد و این عمل بطور زننده ای به کودک می گوید «وقتی اوقاتت تلخ است بزن».
6- یکی از شیوه های پیشگیری از گرایش اعضای خانواده به ویژه جوانان و نوجوانان به مصرف مواد اعتیاد آور صحبت کردن در مورد خطرات و پیامدهای منفی آن است.
7- والدین باید ازمحل های رفت و آمد فرزندانشان آگاهی کامل داشته باشند و رفت و آمدهای آنها به محل هایی که امکان یادگیری و ابتلا به اعتیاد وجود دارد مثل قهوه خانه ، کلوپ های ورزشی نامناسب ، مهمانی های دوستانه وشب نشینی و... را کنترل نمایند.
8- بزرگترهای خانواده به عنوان الگوی رفتاری اعضای کوچکتر با مصرف نکردن سیگار و... می توانند الگوی مناسبی برای فرزندانشان باشند .
9- خانواده ها باید به طور جدی از طرد اعضاء خودداری نمایند زیرا در صورت طرد، فرد احساس تنهایی می کند و ممکن است بدلیل نیاز به راهنمایی از راهنمایی ها و یا حمایت دوستان ناباب برخوردار گردد .
10- با مشارکت فرزندمان لیستی از مهمترین قوانین درخانه به ترتیب و همراه با روش انجام دقیق آنها تهیه کرده وپس از مشخص کردن نوع محرومیت و تنبيه بخاطر انجام ندادنشان، با قاطعیت اجراکنیم .
11- ازسرزنش ، تحقیر کردن و مقایسه فرزندان جداً خودداری کنیم .
12- رابطه محبت امیز و محترمانه پدر و مادر با یکدیگر و بافرزندان زمینه ساز بروز خلاقیت در آنها می شود پس رابطه صمیمانه با اعضای خانواده داشته باشیم .
13- پدر و مادران باید بدانند که چه فرصت ها و محیط هایی ممکن است برای آشنایی فرزندانشان با مواد مخدر وجود داشته باشد تنها ماندن در منزل و در دسترس بودن سیگار و دارو می تواند باعث تحریک حس کنجکاوی و اقدام سوء مصرف گردد .
14- برخی از جوانان و نوجوانان به اشتباه تصور می کنند که با دیگران فرق دارند و مصرف گاه به گاه مواد مخدر برایشان مشکل ایجاد نمی کند در حالی که براساس تحقیقات موجود مشخص شده که اکثر معتادان اعتیاد خود را با مصرف تدریجی و به اصطلاح تفریحی و گاه به گاه شروع کرده اند .
15- براساس آمار 19 درصد جوانان دلیل گرایش خود به مواد مخدر را کنجکاوی 22 درصد غرور و 5/37 درصد تبعیت از بزرگترها می دانند بنابراین احساس غرور و کنجکاوی بیشترین فراوانی را در گرایش دانش آموزان متوسطه به اعتیاد دارد.
16- هنگام ورود نوجوان به خانه او را در آغوش بگیرید و ببوسید در اين صورت امکان دارد که بوی حشیش ، مشروب و يا ادکلن را احساس کنید و به نحوه آدامس جویدن او توجه کنید .
17- نوجوانان در صورت استفاده از مواد تمایل دارند بلافاصله بعد از ورود به منزل به اتاق خود بروند باید سعي كنيد كه محاوره کوتاهی به صورت چهره به چهره و رو در رو با آنها داشته باشید و در حال صحبت به تعادل گفتاری و رفتاری فرزند خود توجه کنید .
18- تا دیر وقت بیدار بمانید و چراغ های منزل را روشن نگه دارید تا از آمدن دیر هنگام فرزند خود مطمئن شوید
19- درخواست فرزندان خود را برای باقی ماندن در منزل دوستان برای خواب بدون برنامه ریزی قبلی را قبول نکنید
20- گفتن« نه » و یا « بله » در مقابل درخواست دیگران زمانی که به اختیار خود انسان باشد جرأتمندی است. هرگاه در مقابل درخواست غیر موجه و نابجای دیگران بدلیل رو در بایستی یا ترس و یا هردلیل غیر منطقی دیگری نتوانیم با جرأت از کلمه نه استفاده کنیم خود را مورد هجوم بسیاری از آسیب ها و فشارها قرار خواهیم داد.
21- از جمله مواردی که ضروری است از کلمه « نه » به عنوان یک ناجی مقدس ارتباطی استفاده کنیم موقعیت های زیر می باشد :
* زمانی که از سوی دیگران خواسته ای نامعقول مطرح می شود .
* زمانی که از ما برخلاف علایق ، معیارها و اعتقادات دینی و ارزشی مان چیزی را طلب نمایند
* زمانی که پیشنهاد دهنده قصد تجاوز به هویت و حریم شخصی ما را داشته باشد
* زمانه که خیلی عصبانی و ناراحت هستیم .
* زمانی که سیگار ومواد مخدربه ما تعارف می شود.
22- مهارت های جرأتمندی را یاد بگیریم وبرای عینی تر کردن کاربرد مهارت ها، فرض کنیم کسی ما را به میهمانی دعوت می کند که اصلاً ساير مهمان ها و آن خانه را نمی شناسیم در این صورت از روش های بیان جرأتمندانه زیر استفاده می نماییم .
1-22- نه گفتن .
- نه نمی آیم .
- من اهل اینجور میهمانی ها نیستم .
- نه حتما باید بروم منزل .
2-22- تغییر دادن موضوع
- دراین روش موضوع صحبت راعوض می کنیم.
- راستی فیلم دیشب رادیدی.
- فردا امتحان داریم.
- لباسی که خریدی خیلی قشنگه .
3-22- دلیل آوردن
- رفتن به خانه ای که نمی شناسم را اصلاً درست نمی دانم.
- دلیلی ندارد به جایي بروم که راضی نیستم .
- روحیه ام با اين جور مهماني ها سازگاري ندارد .
4- 22- ایجاد احساس شخصیت مهم بودن در طرف مقابل
- انتظار نداشتم این پیشنهاد را به من بدهی.
- من در مورد شما یک جور دیگر فکر می کردم.
- من شما را عاقل تر از این ها می دانستم.
5- 22- ارائه پیشنهاد بهتر
- حاضرم باشما به سینما بیایم ولی میهمانی نمی آیم.
- بیا برویم به منزل ما.
6- 22- نشان دادن شأن خانوادگی خود .
- در خانواده ما رسم نیست در این جور میهمانی ها شرکت کنیم.
- اگراین موضوع رادرخانواده ام مطرح کنم آن ها خیلی ناراحت مي شوند .
7- 22- بیان موضوع در قالب شوخی .
- من هنوز بچه ام بزرگ نشده ام .
- من شب ها زود می خوابم.
8- 22- پا فشاری و اصرار در رد درخواست
- گفتم که اهل رفت آمد باغریبه ها نیستم.
- دیگرحرفش را نزن به هیچ وجه نمی آیم.
باقر رمزی باصر
افتاده بپا خاسته