عملیات فتح المبین

عملیات فتح المبین
این عملیات به زبان نسبتا نظامی بیان کردم خبری از خاطره نیست یک عملیات بی نظیر در جنگ میباشد
طرح‌ریزی عملیات فتح‌المبین از اواسط آبان 1360 آغاز شد و عملیات اواخر دی‌ماه روز 13 بهمن 1360 در پی یک نشست بین فرماندهان سپاه و ارتش به یگان‌ها ابلاغ شد.
اهداف عملیات
- آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغال شده همچون سایت 4، 5، رادار و ده‌ها روستای منطقه
- انهدام دو لشگر عراق (10 زرهی و 1 مکانیزه)
- دست‌یابی به خطوط پدافندی مناسب و استفاده از حداقل نیروهای خودی در آن خطوط
- خارج کردن شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول از تیررس آتش توپخانه دشمن
- دور کردن آتش مؤثر دشمن از جاده اهواز ـ اندیمشک
منطقه عملیاتی
منطقه عملیاتی فتح‌المبین در غرب رودخانه کرخه واقع شده است و از شمال به ارتفاعات صعب‌العبور تی‌شکن، دالپری، چاه نفت، تپه سیتون و از جنوب به ارتفاعات میس داغ، تپه‌های رملی و چزابه (شیب) و شرق به مرز بین‌المللی در شمال و جنوب فکه منتهی می‌شود. منطقه مزبور 2500 کیلومتر وسعت دارد و از لحاظ جغرافیایی ناهموار است و علاوه بر ارتفاعات یاد شده دارای تپه ماهورهای بسیار و بعضاً غیرقابل عبور می‌باشد این بلندی‌ها روی شهرهای شوش، هفت‌تپه، جاده‌های اهواز ـ اندیمشک کاملاً مشرف می‌باشد.
ارتفاعات ابوصیلبی‌خات با 202 و 189 متر کوه‌های برغازه، رقابیه، تی‌شکن، کمرسرخ، تنگه ابوغریب و رقابیه، مرکز رادار، سایت 4 و 5، پادگان عین‌خوش و نقاط حساسی همچون دو سلک و سه‌راهی قهوه‌خانه از عوارض مهم منطقه عملیاتی فتح‌المبین می‌باشد.
استعداد دشمن
در منطقه غرب دزفول دو لشگر 10 زرهی و 1 مکانیزه عراق و به تناسب میزان هوشیاری و آگاهی از عملیات براستعداد نیروهای عراقی افزوده شد.
مجموع نیروهای دشمن در قبل و بعد از عملیات
لشکر 1 زرهی: شامل تیپ 17، 42، 51 و 60 زرهی، تیپ 24 مکانیزه، تیپ های پیاده 55، 99، 423 و 505
لشکر 3 زرهی: شامل تیپ های 6 و 12 زرهی و تیپ 8 مکانیزه
لشکر 6 زرهی: شامل تیپ 5 مکانیزه
لشکر 9 زرهی: شامل تیپ 14 مکانیزه و تیپ های 35 و 43 زرهی
لشکر 7 پیاده: شامل تیپ های 19و 38 پیاده
یگان هایی با مأموریت ویژه: تیپ های 10 و 11 و 12 و 13 و 14 و 15 و 19 و 603 و 604 و 605
تیپ های مستقل: تیپ مکانیزه گارد ریاست‌جمهوری، تیپ 10 زرهی، تیپ 9 و 92 پیاده و تیپ گارد مرزی
کماندو: 9 گروهان
توپخانه: 4 گردان از لشکر 80 و 4 گردان از لشکر 1، سه گردان از لشگر 3 و 1 گردان 216
قوای خودی
قوای خودی را قرارگاه مرکزی کربلا فرمانده مشترک ارتش و سپاه هدایت کلی عملیات را برعهده داشت که چهار قرارگاه فرعی زیر تحت امر آن بود.
الف) قرارگاه قدس
ارتش: تیپ 84 خرم‌آباد با 3 گردان، تیپ 2 زرهی لشکر 92 زرهی اهواز با 3 گردان
سپاه: تیپ 41 ثارالله با 4 گردان، تیپ 14 امام‌حسین با 9 گردان و گردان از سپاه ایلام
ب) قرارگاه نصر
ارتش: تیپ های 1 و 2 و 3 از لشکر 21 پیاده حمزه با 10 گردان، تیپ 58 ذوالفقار با 4 گردان
سپاه: تیپ 27 حضرت‌رسول با 9 گردان، تیپ 7 ولی‌عصر با 9 گردان
ج) قرارگاه فجر
ارتش: لشکر 27 پیاده خراسان با 3 تیپ
سپاه: تیپ 33 المهدی با 9 گردان تیپ 46 فجر با 5 گردان تیپ 17 علی‌بن‌ابی‌طالب با 6 گردان تیپ امام‌سجاد با 11 گردان
د) قرارگاه فتح
ارتش: تیپ 1 لشکر 92 زرهی، تیپ 55 هوابرد، تیپ 37 زرهی شیراز
سپاه: تیپ 25 کربلا، تیپ 8 نجف با 8 گردان
در مجموع حدود 100 گردان از سپاه و 35 گردان از ارتش همچنین واحدهایی از توپخانه، هوانیروز، نیروی‌هوایی ارتش، مهندس جهادسازندگی و مهندسی سپاه و ارتش پشتیبانی عملیات را برعهده داشت.
محورهای عملیاتی
ـ محور تی‌شکن و چاه‌نفت (قرارگاه قدس)
هدف عملیات
تصرف ارتفاعات سرخو 202، امام‌زاده عباس، شهر و پاوگاه عین خوش در صورت موفقیت می‌توانست عقبه دشمن را ببندد و (سرنوشت‌ساز)
ـ محور غرب پل نادری (قرارگاه نصر)
هدف عملیات
تصرف تپه شاوید، بلتا بزرگ و کوچک، جوفینه، علی گره‌زد، تپه چشمه، شهدا، کوت کاپوت (درگیری تک‌جبهه‌ای)
ـ غرب شوش (قرارگاه فجر)
هدف عملیات
تصرف رادار 4 و 5 و ارتفاعات ابوصلیبی ورقابیه (قرارگاه فتح)
هدف عملیات
تصرف تنگه رقابیه و منطقه دوسلک (عقبه لشکر 1 و 6 رق بسته می‌شود)
مراحل عملیات
عملیات در چهار مرحله انجام می‌گرفت
مرحله اول عملیات: 2/1/1361
قرارگاه قدس پاتك شدید دشمن بعد از تصرف مجدداً به اشغال نیروی عراقی درآمد.
قرارگاه نصر:
یگان های عمل كننده در ساعت 30/1 بامداد با دشمن درگیر شدند درحالی كه واحدهای ارتش دشمن دراین محور به شدت مقاومت می كردند سه گردان از تیپ 27 به عمق مواضع دشمن رخنه كرده و قرارگاه توپخانه دشمن را به طور كامل به تصرف در آوردند و یگان های این قرارگاه موفق شدندمواضع اصلی دشمن در شمال محور پل نادری، سرخه قلبه، سرخ صالح، تپه چشمه، كرت كاپوت، سه راهی قهوه خانه وتپه شاوریه را به تصرف در آوردند.
قرارگاه فجر:
به دلیل مستحكم بودن خطوط پدافندی حجم انبوه آتش دشمن و هوشیاری نیروهای دشمن نسبت به جهت تك و نیز انسداد اكثر راههای پیش بینی شده نیروهای قرارگاه فجر با روشن شدن هوا به موقعیت اولیه خود برگشتند.
قرارگاه فتح:
ماموریت این قرارگاه در آغاز عملیات تنها اعزام گروه های آر پی جی زن برای شكار تانك¬های محدود گردید كه تنها موفق شدند بیست دستگاه تانك دشمن را منهدم نمایند.
قرارگاه نصر در عملیات سه محور عملیاتی بر آن مشخص شده بود و به نام دو قرارگاه فرعی كه عبارت بودند از قرارگاه فرعی 2 و 5.
الف) محور یك واقع درحد شرقی منطقه عملیاتی قرارگاه فرعی نصر 2
- ارتفاعات تپه چشمه مشتمل بر بلندی های 249 ، 242، و 220
واحد عمل كننده گردان مالك اشتر با یگان ادغامی 2 تیپ 58 ذوالفقار ارتش
-ارتفاعات جوفینه و تپه 189
واحد عمل كننده گردان عمار از سپاه و گردان بلال از سپاه در احتیاط
محور دو واقع درمركز منطقه عملیاتی قرارگاه فرعی نصر 2
-ارتفاعات بلتای بزرگ (بلتای بالا) و تپه 290
واحد عمل كننده گردان مسلم، ابوذر از سپاه با یگان ادغامی گردان های 3 و 4 از تیپ 5 تكاور ذوالفقار ارتش
- ارتفاعات علی گره زد، تپه 235 و علی گریذد ( مواضع و مقر فرماندهی توپخانه سپاه چهارم عراق)
واحد عمل كننده: گردان های حمزه با گردان ادغامی 160ارتش از تیپ 2 لشكر21 ، گردان حبیب با گردان ادغامی آن گردان 144 از تیپ 2 لشكر 21 حمزه
محور سوم: واقع درحدغربی منطقه قرارگاه فرعی نصر 5
-ارتفاعات شاوریه
واحد عمل كننده: گردان انصار از سپاه با گردان ادغامی آن گردان 1 تیپ ذوالفقار ارتش
پنج ارتفاع تپه چشمه، جوفینه، بلتای بزرگ، بلتای كوچك و شاوریه ازحیث سوق الجیشی مهمترین عوارض طبیعی موجوددر غرب دزفول به شمار می آیند.
این ارتفاعات درحكم دیواره ای با شكل تقریبی یك كمان است كه دو سر آن از شمال به جاده آسفالت اندیمشك به دهلران محیط است.
درست به موازات ارتفاع بلتای كوچك ودر ضلع جنوبی جاده آسفالت اندیمشك دهلران ، ارتفاعات اتراتژیك علی گره زد واقع شده كه مقر توپخانه چهارم ارتش عراق قرار داشت به فاصله پنج كیلومتری پایین آن ارتفاعات علی گره زد بود كه مقر فرماندهی توپخانه عراق بود بنا بر صلاحدید مسئول لشكر 27 چنین مقررشد كه فرماندهان گردان های عمل كننده در مناطق تپه چشمه، جوفینه، شاوریه به محض تاریك شدن هوا پیشروی خود را به سمت مواضع واحدهای دشمن آغاز بكند و پس از عبور از خطوط اول دشمن و رسیدن به اهداف تعیین شده متوقف شوند و تنها پس از اعلام حمله سراسری به سنگرهای دشمن یورش ببرند علت اتخاذ این تصمیم فراهم كردن حداكثر مجال زمانی برای گردان های حمزه و سلمان وحبیب برای رخنه به عمق بیست كیلومتری مواضع دشمن وتصرف توپخانه ومقر فرماندهی دشمن بود.
گردان¬های حمزه و سلمان و حبیب به سمت توپخانه دشن حركت كردند.
شرح عملیات:
اعلام دستور حمله سراسری تا تصرف كامل بلتای بزرگ و كوچك و توپخانه دشمن بود ونیروهای حق درگیر شدند تا تصرف مواضع فوق را نداشتند.
گردان های عملیاتی وخط شكن از شیارهای كوه و كناره های رودخانه فصلی خشك درسایه دیوارهای آن به حركت پرداختند. و به علت اینكه صدای سنگها جلب توجه نكند با موكت و پتو مسیر گذر نیرو پوشیده شد و به جهت طولانی بدن مسیر عده ای از نیروها احساس خستگی می كردند.
تاریکی هوای آسمان به نحوی بود كه به زحمت جلوی خودت را می دیدی و تاریک بیش از حد باعث می شد بین سرستون نیرو و ته ستون فاصله بیافتاد و رساندن ته ستون به سر ستون بسیار سخت بود واحتمال گم شدن نیرو زیاد بود. نیروهای عراقی تیراندازی پراكنده شدیدی را بدون اینكه نیروهای ایرانی را شناسایی كرده باشند تنها به علت سوء ظن خود آتش ریختن.
خوشبختانه نیروها ازهرگونه درگیری بدون دستور فرمانده خود خودداری نمودند و نیروی
نا آموزده¬ای در بین نیروها نبود.
گردان حبیب یكی از شیارها را به اشتباه رفت وراه را گم كرد كه خوشبختانه راه را پیدا کرد و بعد از گذشتن از رودخانه به دو راهی تقاطع تپه تانك و تپه پیاده رسیدند و بعد از تصرف آن به همراه گردان های حمزه وسلمان به سمت توپخانه دشمن حركت كردند.
و بعد از گذشتن از جاده در یكی از تپه های دشمن آتش شدیدی روی گردان حبیب ریخت كه دو گروهان گردان حبیب با دشمن درگیر و گروهان سوم به سمت توپخانه دشمن رفت. گردان های حمزه و سلمان دو طرف گردان حبیب را پوشش می دادند توپخانه دشمن از تك با خبر شد و قصد فرار داشت كه با شنود بی سیم به او دستور توقف تا رسیدن نیروی كمكی داده شد واین امر توسط مسئول لشكر 27 صورت پذیرفت نیروهای گردان حبیب به بالای تپه گره زد رسیدند دشمن در بالای آن قرار داشت و تانك ها به محض رسیدن گردان حبیب فراركردند وتوپخانه را بدون محافظ گذاشتن و 180 عرابه توپ به غنیمت گرفته شد و مقر فرماندهی عراق متصرف گردید.
به دنبال درگیری در ارتفاعات گره زد سایر گردان های خط شكن مناطق شاوریه، تپه چشمه، جوفینه وبلتا ی بزرگ و كوچك را بتصرف در آوردند.
عملیات مرحله اول در نفوذ به عمق مواضع دشمن وانهدام مقرهای فرماندهی و توپخانه دشمن به صورت همزمان و بستن راه های تداركاتی یك طرح عملیات بسیار بزرگ با ابتكار و خلاقیت و غافلگیری به نحو چشمگیری به انجام رسید و یك تجربه بسیار عالی در طراحی عملیات گردید.
در پایان مرحله نخست ششصد و پنجاه كیلومتر از اراضی اشغالی از دست قوای دشمن آزاد گردید به دنبال سقوط مواضع دشمن درجبهه نصر حد راست جبهه نصر یعنی پادگان نظامی عین خوش توسط نیروهای جبهه قدس به تصرف در آمد در شرایطی كه موجودیت واحدهای دشمن در عین خوش در معرض اشغال كامل بود فرماندهی سپاه چهارم عراق بخشی از یگان¬های خود را از لشكر 10 زرهی به سمت شمال و امام زاده عباس روانه كرد و پاتك سنگین خود را با هدف انهدام نیروهای قرارگاه قدس آغاز كرد. نبرد نیروهایتیپ 41 ثارالله با تانك های عراق به شدت و اوج خود رسیده بود ودراین درگیری دشمن دو امتیاز بزرگ داشت:
الف) ارتفاعات موسوم به جبل تینه
ب ) موقعیت نامطلوب برای نیروهای ایرانی در جاده اندیمشك –دهلران
لشكر 10 زرهی عراق با تانك های تی 72 خود بر روی دامنه ارتفاعات تینه اشراف كامل به دید و تیر در منطقه داشت و نیروهای موجود در جاده اندیمشك – دهلران و دشت امام زاده عباس را به سهولت می توانست روی آنها آتش دقیق ومؤثر بپردازد.
عناصر مهندسی عراق از قبل تغییرات مهمی در وضعیت جاده بوجود آورده بودند بدینصورت كه با شن ریزی بر روی جاده سطح آن را در محور پدافند خود بالا آورده بودند و مرتفع تر كرده بودند و با زنجیره ای طویل از خاكریزهای هلالی شكل تانك های عراقی در پناه آن در سمت چپ جاده اندیمشك به دهلران از سه راهی امام زاده عباس به سمت ابو قریب رابا تیر مستقیم تانک نیروهای ایرانی را روی جاده و در دشت مورد آتش موثر خود قرار می داند و تانک‌های عراقی در محافظت كامل بودند.
نیروهای عراقی از تنگه ابو قریب شروع به تك كرده بودند ویال 251 را درحال تصرف بودند و جهت مقابله پاتك آن تیپ 2 زرهی دزفول از ارتش روانه آن محور شد اما بعلت برتری تانك¬های عراقی برتانک های ایرانی تیپ 3 زرهی وضعیت مطلوبی نداشت وتانك های تیپ 2 زرهی دزفول مورد انهدام قرارگرفت.
در پی خامت اوضاع درجبهه امام زاده عباس 5 گردان از لشكر 27 حضرت رسول (ص) موظف شد به جبهه قدس برود وامام زاده عباس را به تصرف در آورد تعدادی از تانك های چیفتن تیپ 2 لشكر 92 زرهی ارتش به كمك گردان های لشكر 27 آمدند و وظیفه آنان پشتیبانی آتش بود.
تانك های چیفتن در لا به لای نخلها مستور می شدند و با تانك های تی 72 عراق به نبرد
می پرداختند. حدود 7 دستگاه تانك ایرانی به آتش كشیده شد زیرا تانك های عراقی علاوه
بر اینكه پیشرفته تر از تانك های ایرانی بودند هم ازجهت تعداد بسیار بیشتر و همه در مواضع دید تیر وایمنی برتر بودند.
تانك های عراقی به صورت باز در منطقه امام زاده عباس آرایش گرفته بودجهت مقابله با آن نیروهای خط شكن به صورت دشت بان به سمت امام زاده عباس حركت كردند در حین پیشروی به امام زاده عباس هیچگونه فشار سنگین و آتش پر حجم بر روی نیروهای ایرانی صورت نگرفت كه این امر مقداری شك برانگیز بود واحتمال حیله از سوی دشمن می رفت در مجاورت بقعه امام زاده عباس تپه كوچكی بود كه بهترین عارضه برای نگه داشتن امام زاده عباس بود ونیروهای ایرانی سریع موفق شدند تپه مذكور را متصرف شوند نیروهای خط شكن به امام زاده عباس 5 گردان خط شكن لشكر 27 بودند و در سمت چپ نیروهای ایرانی نیروی زرهی عراق فعالیتی نداشت وتانك های عراقی در دامنه ارتفاعات تینه با فاصله زیاد به امام زاده عباس آرایش گرفته بودند.
درجاده اندیمشك به دهلران به فاصله شش ، هفت كیلومتری امام زاده عباس شیاری بود كه از آتش دشمن دور ومستور بود و كلیه ادوات غنیمتی ومركز هدایت عملیات در آنجام قرار گرفت.
ساعت 3 بعداز ظهر تانك های عراق از سم چپ نیروهای لشكر 27 یعنی از پایین تینه به پاتك پرداختند هدف از این تك دور زدند نیروهای ایرانی وانهدام نیروهای ایرانی بود با آگاهی فرمانده گردان خط شكن فرمانده چراغی از حیله دشمن سریع دستور عقب نشینی نیروها را از امام زاده عباس داد.
لشكر 10 زرهی عراق با تانك های پیشرفته و با نیروهای پیاده خود و كماندوهایی كه با هلیكوپتر در نزدیكی جاده منتهی به امام زاده عبای هلی برد می شدند جلو می آمدند و امام زاده عباس را به تصرف خوددر آوردند. پاتك نیروهای زرهی و مكانیزه عراق در محور امام زاده عباس بسیار سریع واز جهت قدرت آتش بسیار سنگین اجرا شد در چنین موقعیتی هدایت نیرو و امكان حمایت لجستیك وارسال مهمات به گردان های درگیر در خط مقدم بسیار دشوار و پر خطر بود.
به تدریج گردان های خط مقدم در امام زاده عباس با كمبود مهمات مواجه شدند تانك های عراقی هر ماشینی كه روی جاده می آمد با تیر مستقیم خود به آتش می كشیدند. بدین جهت دو موتور در دو طرف جاده كه با یك طناب كه وسط آن با پارچه سفید (زیر پیراهنی)جهت هشدار به خود روها قرار دادند كه ماشین¬ها بدانند راه بسته و خطرناك می باشد جهت جلوگیری از تیر مستقیم تانك هابر روی جاده یك خاكریز روی جاده زده شد كه هم ماشین¬ها در امان بمانند وهم نیروها در پشت آن به پدافند بپردازند.
عراق یك تیپ تازه نفس وارد منطقه كرده بود وضعیت محور امام زاده عباس بقدری بحرانی شده بود كه فرماندهان قرارگاه نصر شخصاً در منطقه حضور پیدا كردند تا آمدند یك دستگاه خود رو حامل موشك تاو و تیم های آر پی جی زن و خاكریز زده شده روی جاده پاتك سنگین عراق متوقف شد و با حمله ای كه قرارگاه قدس درجناح پادگان عین خوش انجام دادند نیروهای عراقی فرار كردند و اكثر نیروهای عراقی كه در دشت عباس بودند به اسارت در آمدند.
تا پایان روز سوم فروردین ماه شرایط كلی صحنه نبرد درعملیات فتح المبین بسیار حساس و تعیین كننده شده بود با توجه به وضعیت موجود تأمین و تثبیت مواضع آزاد شده و آغاز مرحله دوم عملیات دركوتاهترین زمان ممكن با سرعت عمل عالی بسیار حیاتی بود زیرا در برخی از مناطق آزاد شده به علت شرایط نامساعد منطقه و عوارض طبیعی دشمن به نقاط مسلط با دیدوتیر خوب عقب نشینی كرده بود وبدیهی بود در صورت ضدحمله از موقعیت بسیار مناسب تری برای مانور واحدهای زرهی ومكانیزه خود بهره می گرفت و در صوت تك ایران به خوبی
می توانستند تك ایران را خنثی كنند و نیروهای بسیار را منهدم نمایند.
هرگونه وقت كشی و درنگ بیش از حد در آغاز مرحله دوم عملیات امكان سازماندهی وتمركز قوای نیروی دشمن برای شروع پاتك سنگین وحمله ای كوبنده را فراهم می كرد. برای الحاق جبهه نصر با قدس لشكر 27 و لشكر 57 ذوالفقار به كمك آمده بودند ولی نیروها به حد كافی نبود و عراق با یك حركت یكپارچه زرهی و با آتش تهیه مؤثر و شدید وسنگین خود می توانست عملیات فتح المبین را با شكست مواجه سازد.
هدف مرحله دوم عملیات تصرف ارتفاعات و تنگه رقابیه بود . عملیات آغاز گردید و ارتش عراق به گمان اینكه نیروهایش در منطقه رقابیه از استحكامات كافی برخورداراست تعدادی از واحدهای زرهی مستقر دراین منطقه را جهت تقویت آرایش یگان های تانك لشكر 10 زرهی مامور به پاتك به مواضع تیپ لشكر 27 محمد رسول الله در منطقه دشت عباس در شمال كرده بود. همزمان با این عمل حمله سراسرسی مرحله دوم عملیات از سه نقطه شروع شد بخشی از نیروهای جبهه فتح از دامنه رقابیه، بخش دیگری از دامنه میش داغ و گروهی دیگر از تنگه دلیجان بر ارتش عراق یورش بردند و در یورش برق آسای خود 50 دستگاه تانك عراق به غنیمت گرفته شد وهمچنین مقر توپخانه دشمن در این محور به تصرف جبهه فتح در آمد كه بیست عراده توپ منهدم گردید و تعدادی نیز سالم به غنیمت گرفته شد ودر نهایت پس از دفع آخرین پاتك دشمن ارتفاعات استراتژیك و تنگه رقابیه از لوث وجود اشغالگر آزاد شد فرمانده سپاه چهارم عراق دستور بازگشت تانك هایی كه از رقابیه به دشت عباس داد تابلكه بتواند از شكست قطعی جلوگیری كند پاتك های انجام گرفته توسط عراق سركوب شد و مواضع متصرف شده در مرحله دوم تثبیت شد.
تكرار حملات سنگین و پی در پی ارتش ایران باعث گردید آرایش و سازماندهی مناسب را از دشمن گرفت وارتش عراق را در سر درگمی قرارداد.
مرحله سوم عملیات بدین ترتیب طراحی شده بود كه بخشی از نیروهای جبهه نصر (لشكر 27) شبانه از سمت شمال به پشت مواضع دشمن در ارتفاعات ابو صلیبی خات نفوذ كرده و به محض درگیری با دشمن در کل چهار جبهه حمله آغاز شود.
جبهه فجر ماموریت داشت از سمت شرق دشمن را مشغول نگاه دارد این مرحله حساس ترین مرحله عملیات بود زیرا با توجه به مسئله عدم الحاق میان جبهه قدس با جبهه نصر در شمال دیگر تمام امید فرماندهان ارشد معطوف به ایجاد الحاق بین نیروهای سه قرارگاه نصر، فجر و فتح شده بود و در صورت تصرف ارتفاعات ابو صلیبی خات كه سایت 4 و 5 موشكی و رادار در آن قرار داشت عقبه دشمن درمحور فجر خالی می شد و بدین ترتیب امكان الحاق سه جبهه فجر ، فتح، و نصر فراهم می گردید در این عملیات تیپ 27 حضرت رسول(ص) به اندازه 3 تیپ عمل كرد هم در محور فجر و نصر و قدس در هر سه محور نقش كلیدی را داشت لشكر 27 به علت قدرت رزم بالایش علاوه بر محور خود به محورهای دیگر مأمور شد لشكر 27 درمحور نصر قرارگاه توپخانه ومقر فرماندهی آن را به تصرف در آورد و در محور قدس از پاتك سنگین دشمن جلوگیری به عمل آورد و د رجبهه فجر ارتفاعات ابو صلبی خات كه بسیار حیاتی بود متصرف شد ومانع پاتك مخرب و كوبنده ارتش عراق گردید.
سه گردان سلمان وانصار و حبیب ماموریت یافتند از دامنه جنوبی علی گریذد به سمت ارتفاعات ابوصلیبی خات با هدف یورش به سایت 5 و ارتفاعات رادار از پشت مواضع دشمن بود و موظف شد در ساعت 7 شب جمعه 6 فروردین نیروهای خود را به پای دامنه جنوبی ارتفاعات علی گریذد رسانده ومنتظر دستور پیشروی شوند.
سپاه چهارم عراق خود را برای اجرای نقشه ی مرگبار آماده كرده بود. ارتش عراق 150 دستگاه تانك پیشرفته خود را با تریلی های قدرتمند فاون آلمان از مرز بین المللی العماره – فكه گذشته بودند در حوالی غروب و ضمن عبور از تنگه ابو قریب در پای دامنه ارتفاعات تینه متوقف شده بودند واین ابتكار عمل عراق هرگونه درنگ در مرحله سوم عملیات منجر به شكست كل عملیات می انجامید و از این رو مسئول لشكر 27 حضرت رسول (ص) با یك گردان به نام ابوذر برای فریب دشمن به سمت دامنه ارتفاعات تینه رفت و دشمن را در آنجا مشغول نگه داشت.
وضعیتی به وجود آمده از ورود 150 دستگاه تانك عراق به منطقه به نحوی بود كه بسیاری از فرماندهان به علت وخامت اوضاع در امام زاده عباس قصد داشتند دستور عقب نشینی سراسری بدهند اما به علت رشادت بی نظیر نیروهای ایرانی وعدم عقب نشینی آنان در شرایط سخت و روحیه شهادت طلبی شان و ابتكار عمل وخلاقیت لشكر 27 باعث گردید هم جلو پاتك عراق گرفته شود و هم سه گردان سلمان، حبیب و انصار به صورت گاز انبری ارتفاعات ابو صلبی خات و رادار رامتصرف شوند.
ارتش عراق لشكر 1 مكانیزه خود را به جهت اسیر نشدن ازمنطقه ابو صلیبی خات به سمت مرز عقب كشید و آرایش نظامی لشكر 1 عراق به علت نابسامانی و بهم خوردگی و قطع شدن خطوط ارتباطی شان تعداد بسیاری از نیروهای لشكر 1 به اسارت در آمدند و به دنبال الحاق موفقیت آمیز جبهه های فتح، فجر بخش عظیمی از نیروهای ارتش عراق به محاصره در آمد و به دلیل گیجی و سردر گمی ارتش عراق در هر حمله ای از ایران مواضع خود را به راحتی و بدون مقاومت سخت رها و فرار می كرند.
اهم دستاوردهای مرحله سوم عملیات به شرح زیر بود:
1-آزاد سازی افزون بر هزار و پانصد كیلومتر مربع ازخاك ایران
2- كشته ومجروح شدن بیست هزار نفر از ارتش عراق و چهارده هزار تن اسیر
3- به غنیمت گرفتن و انهدام صدها توپ، تانك، تیربارو هزاران قبضه كلاش ودیگر ادوات نظامی
4- انهدام لشكر 1 مكانیزه تیپ های 51 زرهی، تیپ 1 مكانیزه، تیپ 3، تیپ 27 مكانیزه، تیپ 34 و 5 گردان توپخانه
با توجه به ضربه مهلك وارد شده در ساختار سپاه چهارم عراق اجرای مرحله چهارم و نهایی عملیات به فوریت انجام گرفت.
در پی ضربات سهمگین وارد شده بر لشكر 10 زرهی و 1 مكانیزه دشمن طی سه مرحله نیروهایش را در منطقه چنانه و تپه های استراتژیك دو سلك تجمع كرد و با دستور عقب نشینی نیروهای خود را به سمت مرز فكه – العماره گسیل كرد.
جبهه نصر در دو مرحله وارد عمل شد در محور امام زاده عباس – عین خوش هدف این قرارگاه ضمن اجرای تك از خاكریز احداث شده بر روی جاده اسفالت اندیمشك به دهلران پاكسازی مسافت هفت كیلومتری حد فاصل این خاكریز تا امام زاده عباس خود را به مواضع استقرار تانك های عراق در تینه رسانده و كوه تینه را به تصرف در آورد و در محور دوم گردان حبیب از قرارگاه نصر ماموریت داشت طی یك نفوذ عمقی و برق آسا و در هم كوبیدن مواضع دشمن در اطراف روستای واوی به سوی تپه های سوق الجیشی چنانه – دو سلك كه نقش گلوگاه مواصلاتی اصلی را برای عراق داشت پیشروی كنند و ضمن پاكسازی مناطق مزبور خود را به تپه های برقازه كه قرارگاه تاكتیكی سپاه چهارم عراق در آنجا قرار داشت برساند و با تصرف آن تیر خلاص را به دشمن بزند گردان حبیب با آتش تهیه خوب واحدهای موشك انداز 107 و106 وتاو تپه های سوق الجیشی دوسلك را متصرف شد و روی ارتفاعات بر قازه به پدافند پرداخت ومهمترین مقر فرماندهی ارتش عراق ( قرارگاه تاكتیكی سپاه چهارم) را بتصرف در آورد.
ارتش عراق در عملیات فتح المبین به علت ضعف فرماندهی شكست سختی خورد و یكی از نقاط قوت ارتش عراق كه توپخانه بود محافظت و تامین لازم از آن صورت نگرفت و نقاط قوت دیگر ارتش عراق قدرت زرهی او بود كه به نحو كارا و مؤثر صورت نگرفت ارتش عراق در منطقه امام زاده عباس دروضعیت و موقعیت برتر بود و چنانچه با ورود همزمان 150 دستگاه تانك پاتك سنگین خود را با آتش بهینه سنگین توپخانه اش به انجام میرسانید یقیناً چنین شكست سخت و تحقیر آمیزی نمی خورد دادن زمان به دشمن یعنی شكست در عملیات.
از الفبای تك این است درجائی كه دشمن برتری قوادارد با حمله متقابل در محور حساس دیگر نیروهای او را تجزیه كنید و به حد لزوم و مطلوب در آورید و با آن به مقابله بپردازید. ارتش ایران به خوبی از این امر پیروی كرد اما ارتش عراق به جای اینكه مواضع خود به جز امام زاده عباس را مستحكم كند و مانع حمله متقابل ایران بشود خود نیروهای پشتیبانی رقابیه را به امام زاده عباس گسیل كرد و باعث شد نیروهای ایرانی رقابیه را به تصرف خود در آورند از اصول دیگر تك غافلگیری است ارتش عراق نمی بایست 150 دستگاه تانك را طوری وارد منطقه
می¬كرد كه تك او با غافلگیری توام نشود مخصوصاً كه تك بسیار عظیمی را قصد اجرای آن داشت.
............
نقشه های نظامی را نتوانستم از کتاب دانلود کنم
کپی از نسخه ویرایش نشده است