شعرناب

آشنایی با خط میخی


فارسی باستان به الفبایی نوشته شده است که میخی نامیده می شود. داریوش بزرگ دستور داده است که الفبایی برای فارسی باستان ساخته واین زبان بدان نوشته شود .زبان پارسی هخامنشی باخط میخی نوشته می شد . این خط مشتمل برعلامت هایی میخ مانند بود وخواندن آن نسبت به خطوط آشوری وایلامی ساده تر بود. به همین جهت دانشمندان قبل ازخطوط دیگر موفق به خواندن آن شدند. این خط به وسیله سومریان اختراع شد وکلدانی ها ،آشوری ها ،ایلامی ها وایرانیان نیز ازآن بهره مند شدند وبا استفاده از42 حرف از آن الفبای خود را ترتیب دادند. این خط درمقایسه با خطوط بالا همچون خط آشوری که 700 علامت ویا خط ایلامی که 300 حرف داشت بسیار آسانتر بود زیرا به نزدیک برای هر صدایی علامتی وجود داشت خط مزبور برگل رس ویا چوب وسنگ کنده می شد البته تکامل آن صدها سال طول کشید . باوجود مشکلاتی که درنگارش آن وجود داشت ،نسبت به خطوط تصویری که درحدود سه هزارسال قبل ازمیلاد درایران کاربرد داشت آسانتر بود، زیرا خط تصویری کمبودهایی در انتقال کیفیت وحالات داشت مخصوص که برروی پوست وچرم نقاشی می شد . به این ترتیب پذیرش خط میخی راحت تر بود .برخی ازکتیبه های شاهان هخامنشی به سه زبان پارسی قدیم ،ایلامی وآشوری وبرخی فقط به پارسی قدیم وبرخی نیز به آرامی نوشته شده است وتمامی کتیبه ها به جز زبان اخیر به خطوط میخی نگارش می شد .خط میخی برای نوشتن روی سنگ ها والواح مناسب بود ولی برای نامه نگاری ونوشته های اداری کاربردی نبود به همین جهت از خط آرامی به عنوان خط رسمی استفاده می شد .آرامی ها اقوام سامی نژادی بودند که درمنطقه بین النهرین زندگی می کردند .با افزایش سرزمین شاهنشاهی هخامنشی چون نیاز به این خط بیشتر شد کاربرد آن نیز زیاد شد به طوری که دردیوانسراهای شوش وهگمتانه وتخت جمشید مورد استفاده قرار می گرفت .همچنین درسرزمین ایران در آسیای کوچک و مصر نیز رواج یافت
الفبای فارسی باستان ازالفبای اکدی والفبای اکدی ازالفبای سومری گرفته شده است . این الفبا 36 حرف ، دو واژه جدا کن ، 8 اندیشه نگار ونشانه هایی هم برای نشان دادن اعداد داشته است که تنها برخی از آنها به جای مانده است . هریک از حرف های الفبای میخی به جز سه حرفی که برای نشان دادن صدا دارها به کارمی رود مصوتی هم همراه دارد به همین علت الفبایی هجایی است تمام خطوط میخی که تاکنون رمز گشایی شده اند ازچپ به راست نوشته می شود . این خط که برخی معتقدند مبنایی اندیشه نگاشتی دارد درهمه کشورهای آسیای غربی به کار می رفته است . ازگونه های گوناگون خط میخی میتوان به میخی سومری ، اکدی ، ایلامی و اوگاریتی اشاره کرد وهمچنین خط میخی هخامنشی که برای نوشتن فارسی باستانی به کارمی رقته است .
( با پوزش برخی جمله های میخی تایید نمی شوند )
در این نشانی ببینید :
http://naseri-n.blogfa.com/post-89.aspx
الف - ب - پ - ت - س
ش - خ - ث - چ
ف - ر - ز - م - ن
ه - ی - ک - گ - و
وی - ای - دو - می
دی - حرف فاصله


1