مقاله نویسی( 2 )

مراحل نگارش مقاله :
اول . یافتن موضوع : این کار، باید پس از تامل کافی و با اندیشه ی گره گشایی و خدمت صادقانه صورت پذیرد ،
نه به صرف تفنن یا پاسخ گفتن به سفارشی.
دوم . تفکر درباره ی موضوع و تنظیم طرح : در این مرحله ، باید اندیشید که چه وجوهی از موضوع را باید شکافت ،
از کجا باید شروع کرد و به کجا ختم نمود ، چه شواهدی را باید ارائه کرد و چه دستاوردی در نظر داشت.
در این گام ، باید بسیار دقت داشت که مصالح دینی و فرهنگی بر هر ملاحظه ی دیگری مقدمند. لحاظ کردن این
مصالح ، نه تنها (( خود سانسوری )) نیست ، بلکه عین آزادگی است : آزادگی از بند میل های شخصی و
شهرت طلبانه ای که همواره موج انگیزی را خوش می دارند، گر چه آن موج ، بنیان دوست را بر اندازد و کشتی
دشمن را به پیش برد !
سوم . یادداشت برداری از منابع : اینک باید نکته های مهمی را که بعدا در مقاله چیده می شوند ، از منابع
گوناگون و گاه از گنجینه ی ذهن خویش ، فراهم آورید.
ثبت نشانی دقیق منابع را هرگز فراموش نسازید ، زیرا نویسنده ی امین ، کسی است که نام منابع مورد استفاده را با کمال انصاف ذکر نماید.
چهارم . تنظیم و اصلاح یادداشتها : در این مرحله ، یادداشتهای پراکنده کنار هم قرار می گیرند و پیش نویس متن مقاله از چینش آنها پدیدار می شود . ترتیب منطقی و نظم ساختاری هرگز فراموش نشود.
پنجم . تهیه ی متن نهایی مقاله : ویرایش و باز نگری پیش نویس و تهیه ی متن پاکنوشته ، سبب می شود که
هم نویسنده اطمینان یابد کاری منطبق با میزان های نگارشی و ویرایشی انجام داده است و هم بر رسان
مقاله ، بسیار زودتر و راغبانه تر در آن بنگرند و آن را از نظر تایید خویش بگذرانند.
ششم. تعیین عنوان : خوب است در تعیین عنوان ، شتاب روا نداریم و آن را به همین مرحله واگذاریم ، زیرا
پس از احاطه یافتن به متن خویش ، بهتر می توانیم عنوانی گویا و در خور برای آن برگزینیم. عنوان باید
آیینه ی مقاله ، کوتاه ، آهنگین و پر طنین ، روان و شیوا ، و غیر مقلدانه باشد.
حجم و گستره ی مقاله :
معمولا مقاله هر چه کوتاهتر باشد ، خوانندگان بیشتری را به خود جلب می کند. با این حال ، گاه مصالحی ایجاب می کنند که مقاله ، حجمی زیاد بیابد. روی هم رفته ، حجم یک مقاله به این عوامل بستگی دارد :
1 - موضوع مقاله : مثلا موضوعات علمی معمولا حجمی بیشتر می طلبند.
2 - سطح مخاطب : برای مخاطبان ساده فهم تر ، باید مقالات کوتاهتر نوشت.
3 - مجموعه ای که مقاله در آن چاپ می شود : جنگ ها و نشریات تخصصی ، مقالاتی بلند تر دارند.
4 - ویژگیهای زمانی و مکانی در تاریخ درج مقاله : گاه عوامل اجتماعی و سیاسی خاص ، ایجاب می کنند که
مقاله ای گسترده تر شود.
5 - توان مقاله نویس : معمولا مقاله نویسان حرفه ای و کار آزموده کوتاه می نویسند ، ولی هر گاه ضرورت داشته باشد که مقاله ای طولانی شود ، باید نویسندگان توانا ، نوشتن آن را بر عهده گیرند تا بتوانند زمام قلم
را به خوبی مهار کنند.
سطح نگارش مقاله :
سطح نگارش مقاله باید دقیقا با نیاز و فهم مخاطب هماهنگ گردد. مثلا اگر مقاله ای اقتصادی برای مخاطبان
عام نوشته می شود ، هرگز نباید سرشار از اصطلاحات تخصصی اقتصادی باشد. حتی اگر نویسنده نا گزیر از
طرح مباحث تحقیقی و فنی در چنین مقاله ای است ، باید آنها را پیراسته از هر گونه تعبیر ( ویژه ) و خاص
مطرح کند و زبان ، و نه مطالب ، را به سطح فهم مخاطبان خویش نزول دهد.
به این ترتیب ، گاه مخاطب و حال و هوای مجموعه ی در بر دارنده ی مقاله ، ایجاب می کند که اصولا نویسنده
، برخی موضوعات را از گستره ی کار خویش کنار بگذارد. مثلا در یک مجموعه ی وزین و معتبر فرهنگی که
مخاطبانی فرهیخته و صاحب نظر دارد ، نمی توان موضوعات معمولی و تکراری و ساده را برای نگارش مقاله
برگزید.
به این سان ، نویسنده از آغاز می تواند خود را برای گزینش سطح زبانی مناسب ، آماده سازد.
ادامه دارد........................