شعرناب

حتماً بخوانید.فروزان شهبازی :\"فال چل سرو\"


حتماً بخوانید :
فروزان شهبازی : "فال چل سرو"
دوستان سایت ناب شعر ناب در نظر دارم در این پست که به اشعار و سروده های محلی اختصاص دارد ضمن درج اشعار محلی خودم و دوستان خوب سایت ،هر بار گذری داشته باشم بر آداب و رسوم غرب کشور که شامل استان های( لرستان ،کردستان ،کرمانشاه، ایلام و همدان) می شود .
در این مطلب اشاره ای دارم به رسم و سنت دیرینه مردم دیارم در شب های طولانی زمستان وبه خصوص شب زیبای "یلدا" : گرفتن فال "چل سرو" .
فال چل سرو بیشتر در استان های لرستان ،کرمانشاه و ایلام مرسوم بوده و یادگار شیرینی از شب های مهربانی و صفای گذشتگان ماست .
هنوز هم با این که مردم از سنت های گذشته فاصله گرفته اند جای فال "چل سرو" در شب های این مردم پایدار است و با شوق بسیار محفل این شاعرانه بر پاست.
فال چل سرو:
این فال متشکل از چهل بیت شعر تک بیتی ست که بسیار مفاهیم بلند و پر محتوایی را در خود جای داده اند که مفهوم بیت چهلم یا آخر نتیجه فال می باشد .
طریقه گرفتن فال "چل سرو" :
جمعی از خانواده یا دوستان صمیمی دور هم می نشینند و یک نفر نیت می کند . تسبیح را به دست یکی از حاضرین که خودش صاحب فال نیست و در خواندن ابیات دخالت ندارد،
می دهند و او باید چهل دانه از دانه های تسبیح را جدا نماید و در ابتدا نام های مبارک خدا ،پیامبر(ص) و حضرت علی (ع) را به زبان می آورد و با این بیت شعر :
اول فال ها به نام خدا نخواهد کاری نسازد خدا
فال را آغاز می کنند.
فردی که تسبیح را در دست دارد ، باید دور از چشم بقیه به ازای خواندن هر بیت یک دانه تسبیح بیندازد واین کار را تا دانه چهلم ادامه دهد . افراد حاضر در جمع که اشعار را می خوانند بایستی 3یا 7 نفر باشند وبه صورت تصادفی هر یک بیتی را بخوانند ، هنگام گرفتن فال کافیست قسمتی از ابتدای بیت که معمولا دو واژه است خوانده شود اما بیت آخر کامل خوانده شده و تفسیر می شود .
مردم لرستان در بسیاری از تصمیم گیری هایشان با اعتقاد راسخ به نتیجه ی فال "چل سرو" اکتفا می کنند .
نمونه ای از ابیات فال "چل سرو" :(با برگردان فارسی )
1- خدا خدام بی وارون بواری سوزه بالا برز آوه جو باری
خدا خدا می کردم باران ببارد ودختر سبزه ی بالا بلند از چشمه(جوی) آب بیاورد (نیک)
2- خدا ته بین ده دو گل ژ وهار اول اسب زین دوم ژن مال
خدا نصیبت کند دو گل بهاری اول اسب چالاک ودوم زن خانه دار (نیک)
3- برا بووه وار وخت ذراته قالی می آیشتیه اخت ژیر پاته
برادرم پایین بیا زمان دروی کشتهای ذرت است ویک فرش برایت پهن کرده ام که اندازه ات باشد(نیک)
4- کم بو کم بچو کم بیر ورم آخر داوورن مارینه سرم
کمتر بیا وبرو کمتر از روبروی چشمانم عبور کن بالاخره مرا عزادار می کنی (بد)
5- کراسم چیته ور نمگر ی دوسی من وتو سر نمگری
پیراهم از جنس چیت (نخی نامرغوب)است ودوامی ندارد دوستی من وتو هم اینگونه میشودوپایان خوشی ندارد(بد)
6- آلبالو گیلاس دلم تو تواس یا و اسکناس یا و التماس
ای آلبالو ای گیلاس دلم تو را می خواهد حالا یا ب اسکناس و پول یا با التماس وخواهش(نیک)
7- ژ قصر هاتمه لیمو بارمه و کس نممی ارا یارمه
از قصر شیرین آمده ام ولیموی تازه آورده ام به هیچ کسی نمی دهم تنها برای یار و دلبرم است(نیک)
8- سکه دو قروشی بنه ملکت خدا بکشی شوی یه گله کت
گردنبندی ازسکه های دو ريالی دور گردنت است خدا همسر بیمارت را بکشد(بد)
9- ایواره کونی گاو گاو بنونی ار تو دلت بو کسی چزونی
هنگام غروب وقتی که همه گاو ها را در طویله می بندند اگر تو دلت بخواهد بیایی کسی خبر دار نمی شود (میانه)
**
در پایان دو بیت شعر لکی از خودم تقدیم نگاه زیبایتان :
تو فال چل سرو چوی موره مارین
هناسی سرد ارا لو گوره مارین
هزار و سیصد و چن فالی تر بوش
بگر فانوس ارا شو کوره مارین
برگردان فارسی :
تو فال چل سرو را همچون مور (مویه و زاری مراسمات عزاداری لرستان) می گویی
مانند نفسی سرد که لب گور از سینه بر آید
هزار و سیصد و چند فال دیگر هم بگو ، انگار فانوسی را به دست نا بینا می دهی


2