لحظاتی با تئوری موسیقی (5)

پرده ونیم پرده
اکنون که با نام و شکل نتها آشنا هستیم می توانیم وارد بحث پرده و نیم پرده شویم.
همانگونه که مستحضرید گامها یا از نوع دیاتونیک هستند یا از نوع کروماتیک .
ساختار دیاتونیک= پرده ونیم پرده
ساختارکروماتیک= نیم پرده
چیدمان و ترتیب نتها را از بم ترین نت که do است تا ذیل ترین آن که si است
به ترتیب از پایین به بالا وبالعکس در نظر می گیریم این توالی پشت سر هم نتها را که
شامل یک دانگ هشت تایی می شود را گام می گوییم. البته گام از یک نت شروع می شود
و بازبه همان نت ختم می گردد . گامی که ما می خواهیم با فاصله بین نتها ی آن آشنا شویم
از نوع دیاتونیک است زیرا در فاصله بین نتهاهم پرده وجود دارد و هم نیم پرده.
این ساختاری که در تصویر می بینید دقیقا همان ساختاری را دارد که برروی ساز ارگ
وجود دارد . درواقع تصویر زیر تشریح گام غربی ماژور است.
گام دیاتونیک گامی است که از پنج پرده و دونیم پرده تشکیل می شود و فاصله نیم پرده های آن
نسبت به هم بسیار است .بر خلاف گام کروماتیک که تمامی فواصل آن نیم پرده هستند ونیم پرده
نیم پرده تقسیم بندی می شود.
حال از راست به چپ فواصل پرده های گام do ماژور را می شناسیم
از راست به چپ
=>
حد فاصل نت do تا نت re = یک پرده
حدفاصل نت re تا نت mi = یک پرده
حدفاصل نت mi تا نت fa= نیم پرده (دیاتونیک)
حد فاصل نت fa تا نت sol = یک پرده
حد فاصل نت sol تا نت la = یک پرده
حد فاصل نت la تا si = یک پرده
حدفاصل نت si تا نت do = نیم پرده (دیاتونیک)
این ترتیب گام دیاتونیک (do ماژور است ) که در بالا مشاهده می کنید. زیرا از نت do
شروع شده است علت اینکه مقابل نیم پرده ها کلمه دیاتونیک آمده است این دلیل است که نیم پرده ها
نیز به دوگروه دیاتونیک و کروماتیک تقسیم می شوند و اما چگونه تشخیص داده می وشوند :
نیم پرده هایی که دارای نتهای غیر همنام هستند نیم پرده دیاتونیک و نیم پرده هایی که بین نتهای همنام
وجود دارد نیم پرده کروماتیک نامیده می شود.
تفاوت گام مینور با گام ماژور = گام مینور از نت la شروع می شود و به نت la می گردد.
نیم پرده های این گام بین درجات دوم وسوم (si , do) و پنجم و ششم است (mi,fa)