ایل خزل
معرفی ایل خزل:
ایل خزلیکی از ایل های کرد ایراناست که شامل شعب بسیاری است در استان ایلام، استان کرمانشاه، استان لرستان، استان همدانو استان گیلانو نواحی شرقی ایران. گویش آنان کردی فیلیو گویش خزلی است. گویش خزلی، گویشی کردی با لهجه خاص خزلی می‌باشد که خزل های ساکن استان ایلام هم به همین گویش تکلم می‌کنند که در طول زمان با داد و ستدهای فراوان با گویش‌های لکی و دیگر گویش های موجود کردی به صورت فعلی آن در آمده است.
در استان ایلامطایفه خزل ساکن است. مردم این طایفه به گویش کردی فیلیتکلم می‌کنند. در استان کرمانشاهطایفه خزل در در بخش کلیائیساکن هستند.
در استان لرستانبخش خزل در غرب نهاوند واقع شده است تقریباً همه مردم این بخش به گویش لکیتکلم می‌کنند. بخش خزل به دو دهستان اصلی تقسیم می‌شود. در قسمت شرقی و در قسمت غربی.
در استان همدانطایفه خزل به گویش لکیتکلم می‌کنند. خزل‌ها عتقاد دارند که خزل های استان همدان خزل های مهاجری هستند که از استان ایلام مهاجرت کرده‌اند. این مهاجران در زمان رضاخاناز استان ایلام فعلی کوچانده شده‌اند.
در زمان نادر شاه افشاربه منظور حفاظت از مرزهای شرقی نیز تعداد زیادی از طوایف خزل از نواحی غربی ایران به شرق ایران کوچانده شده‌اند.
ایل خزل ئیلام روله ی کوردستان:
در کوهپایه های سبز و خرم کوه های مانشت خرمه بانکول و قلارنگ استان ایلام و در غرب کشور پهناور ایران از دیر باز مردانو زنان شجاع ودلیری می زیسته اند که مردم استان های غرب کشور آنها را به نام ایل خزل بخوبی میشناسند.
دلیر مردان و شیر زنانی که در طول حیات پر افتخار خود شجاعت شهامت ایثار و فداکاری را بارها وبارها تجربه کرده و سرود میهن پرستی را به کرات در گوش فرزندان خود زمزمه کرده و با پنجه های پولادین و عزم و اراده ای به عظمت صخره های سترگ مانشت از این خطه از سرزمین آبا و اجدادی خویش پاسداری نموده و در برابر هر بیگانه سلطه گری که سودای تجاوز به حریم آب وخاک میهن اسلامیمان را در سر داشته مردانه ایستاده و آنان را به خاک ذلت و خواری و ندامت نشانده اند.امروز سنگریزه های گلگون از خون شهیدان خزل چون عقیق هنوز در دامنه های میمک می درخشد گواهی صادق وامین بر این ادعایند.
معرفی کلی از مناطق ایل خزل در ایلام:
این ایل که یکی از بزرگترین ایل هایغرب کشوراست دارای مردمی سلحشور دلاور و میهن پرست است که در جنگ تحمیلی با سربلندی و افتخار تمام خود را در دفاع از کشور ثابت کرده اند.
منتطقه ای که این ایل در استان در آن زندگی می کنند در شهرستان شیروان چرداول قرار دارد که شامل بخش های مختلف است از جمله کارزان- آسمان آباد - زنجیره و ... است.
این ایل به چهار تیره تقسیم می شود که عبارتند از:
۱- خضروند (خیروند)
۲- مرشد وند
۳- قلی وند
۴- شمسَ وند
ـــــــــــــــــــــــــــ
منبع:...
فرمیسک(هاوار هه لوی)
شهریور 92