شعرناب

میمند فارس


میمند فارس
شهر میمند در صد کیلومتری جنوب شیراز است
.اينشهر در آخرين مناطق پيشرفتگي ارتفاعات زاگرس در منطقه گرم و خشك جنوب قرار گرفته و موقعيت مذكور باعث شده است تا ميمند داراي آب و هوايي معتدل و نسبت به مناطق همجوار خنك تر باشد.
ميمند در جلگه ميان دو رشته كوه نسبتا بلند از سلسله جبال زاگرس به نامهاي سپيدار و پادنا (ميمند) كه بصورت دو رشته با جهت شمال غربي و جنوب شرقي كشيده شده اند، قرار گرفته است. كوه سپيدار در طرف شمال شهر ميمند قرار دارد و دنباله كوه سبزپوشان شيراز است كه داراي جنگل و منابع طبيعي فراواني است و ارتفاع قله آن 3167 متر مي‌باشد. در قسمت جنوب و جنوب شرقي ميمند كوه پادنا (در اصطلاح محلي پيدنو و در فرهنگهاي جغرافيايي ميمند نيز گفته مي‌شود) قرار دارد كه ارتفاع قله آن 2891 متر مي‌باشد. در غرب نيز كوه كم ارتفاعي به نام قلات وجود دارد كه از سيرزجان خواجه‌اي تا ميمند به موازات پادنا قرار گرفته است. از مشرق نيز به خرمن كوه (يا كوه سور) كه از ميمند به شكل يك نيم دايره ديده مي شود متصل است.
اطراف شهر ميمند را باغهاي و مزارع فراگرفته است كه در تمام فصلها زيبايي و شكوه خاصي به شهر مي بخشند. پوشش گياهي جنگلهاي كوهستاني بيشتر پسته كوهي (بنه) و بادام كوهي (اهلوك) مي باشد.
آب و هواي ميمند از نوع معتدل كوهستاني است. از اواخر اسفند تا اواسط خرداد هواي معتدل بهاري و مطبوع است و از اين زمان رو به گرمي مي رود. تابستانهاي نسبتا معتدل و خشك و پاييز و زمستانها معتدل مرطوب مي باشد. حداكثر دما بيشتر در مردادماه و حداقل دما در بهمن ماه رخ ميدهد. بيشترين بارش فصلي نيز در بهمن ماه است و ميانگين بارندگي سالانه به ميزان 450 ميليمتر است كه در ارتفاعات بيشتر به صورت برف مي‌باشد.
همسایه های میمند:كوار و كوهمره شيراز خفر سيمكان جهرم فیروز آبادمی باشد.
شهر ميمند تشکیل شده است از3 دهستان به نامهاي خواجه‌اي، پرزيتون و دادنجان و تعداد 34 روستا و آبادي مي باشد كه عبارتنداز:
كوشك سرتنگ، چاربيد، صحراسفيد. گنك. آبگل. افرا .اميرسالار . تنگريز .بنه خفرك .مرادآباد .جانی آباد.چنار سوخته.عزیزآباد.اسماعيل آباد .جوكان، زنجيران .موك .سريزجان، دارنجان، مورجان.خیر آباد.میکوه.گود کهلویه.قصر عاصم.دادنجان.وحدت آباد.قره داشی.نجف آباد.بیروکان.سمنگان.انارمهر.باغ نارک.شبانکاره.میمند علیلا.
طول جغرافيائي 45/52 شرقي
عرض جغرافيائي 52/28 شمالي
ارتفاع از سطح دريا 1545 متر در شهر ميمند كه در كوههاي اطراف تا 3200 متر مي رسد.
جمعيت بالغ بر40000 نفر
وسعتشهر 3/1942 كيلومتر مربع
بناهاي تاريخي
وجود بناهاي تاريخي حكايت از پيشينه دراز اين شهر دارد كه به 6000 سال مي‌رسد. با توجه به نزديكي ميمند به مركز حكومتي ساسانيان در شهر گور چندين اثر باستاني مربوط به زمان ساسانيان وجود دارد.از آثار باستاني شهرگور كه در 50 كيلومتري ميمند واقع شده اند مي توان به قلعه دختر، آتشكده ساساني (كاخ اردشير بابكان)، پل ساساني مهرنرسه، نقشهاي برجسته صحنه پيكار و پيروزي ساسانيان، نقش تاجگذاري اردشير بابكان (در تنگاب فيروزآباد) و منار مركزي شهر گور اشاره نمود.
آثار و بناهاي زيادي نيز مربوط به دورانهاي ساسانيان، صفويه، زنديه و قاجاريه درشهر ميمند وجود دارد كه هر كدام نيازمند تحقيق و بررسي بيشتر و كشف تاريخ اين ديار است.
در ميمند قديم خانه ها با سنگ، ساروج، چوب و كاه گل معمولا داري اتاقهايي در دوطبقه بر گرداگرد يك حياط ساخته مي‌شد. در محله هاي قديمي كوچه هاي پيچ در پيچ وجود داشت كه گاه بصورت دالاني از زير طبقه بالايي خانه ها عبور مي‌كرد.
متاسفانه چندين بناي ارزشمند و تاريخي منطقه طي سالهاي اخير به بهانه توسعه شهري و در سايه بي توجهي مسؤولان از ميان برده شده است.
درحال حاضر 22 اثر تاريخي ثبت شده درشهر ميمند وجود دارد كه عبارتند از:
امامزاده اسماعيل
مسجد جامع ميمند
حمام تاريخي جنب مسجد
منزل قديمي خواجه امين مظفري
قلعه تل گاوي
قلعه تاريخي اميرسالار
قلعه تاريخي زنجيران
قلعه تاريخي گنك
دژ نظامي تنگ قلعه
كاروانسراي عباسي
كاروانسراي زنجيران
كاروانسراي موك
كاروانسراي بيرواكون
كاروانسراي آبگل
درخت سرو كهن مسجد ده بالا
تپه تاريخي حسن‌آباد
تپه تل قلعه
خانه گبري‌ها معروف به سنگ سوراخ
چهارطاقي اسلامي
حمام صفوي
قلعه سهره
آسياب بادي
مسير دسترسي
مسير شيراز به ميمند از طريق بزرگراه 50 كيلومتري شيراز - كوار و سپس 25 كيلومتر مسير جاده فيروزآباد و 25 كيلومتر جاده انشعابي مي باشد. فاصله ميمند تا فيروزآباد نيز 60 كيلومتر و تا جهرم 150 كيلومتر مي باشد كه از طريق جاده سيمكان در جنوب ميمند ارتباط دارد
زمان هاي مناسب گردش
بهترين زمان براي گردش در شهر ميمند و بهره بردن از زيبايي هاي آن فصل بهار و بويڟه ارديبهشت ماه و اوج فصل گل چيني و گلابگيري مي باشد، اگرچه ساير فصلها نيز جذابيت خود را دارند.
اقامت
ستادهاي اسكان مسافران نوروزي و بويڟه اسكان فرهنگيان كه مخصوص عيد نوروز مي باشد است
همچنين مسافران مي توانند در صورت علاقه مندي در پارك شهر يا امامزاده سيدجسين يا نقاط تفريحي ديگر با لوازمات خود به صورت موقت اسكان نمايند.
سوغاتي هاي ميمند
ميمند را با گلاب و عرقيات آن مي شناسند اما در ميمند چيزهاي جالب توجه زيادي براي سوغات بردن وجود دارد از جمله:
صنايع دستي و شيشه گري
عسل : فراواني باغهاي گل در ميمند محيط مساعدي براي پرورش زنبورعسل فراهم ساخته است و به همين دليل عسل ميمند با كيفيت ممتاز و توليد فراوان جايگاه مهمي در محصولات صادراتي دارد
از ديگر سوغاتي هاي ميمند، انواع شيريني و خشكبار محلي است كه در ايام نوروز در خانه ها تهيه مي شوند و بسيار خوشطعم هستند.
همچنين محصولات زراعي مانند بادام، گردو، انگور، كشمش، سيب، انار، ديدني‌هاي طبيعي
چهل چشمه حنيفقان
جنگل طبيعي جاده قديم ميمند
تنگ آتشگاه
كوهستان سپيدار
كوهستان پادانا
تنگ خرسان
باغستانهاي گل ميمند
بوستان شقايق (پارك شهر)
بوستان پردیس(پارک شهر)
بوستان نسترن(پارک شهر)
تپه شهدای گمنام
جاذبه‌هاي فرهنگي و رويدادها
گل چيني و گلابگيري
كوچ عشاير
بناهاي مذهبي
امامزاده سيد حسين>>در شهر ميمند واقع شده و قبرستان عمومي شهر و گلزار شهدا در آن واقع شده است
امامزاده اسماعيل>>در مركز شهر ميمند قرار گرفته و از قديم محل برگزاري مراسم عزاداري امامان بوده است
امامزاده دوبرادران>>در پنج كيلومتري ميمند واقع شده و مزار دو تن از نوادگان امام موسي(ع) مي باشد
امامزاده شاه حسن غياه>>در مسير ميمند به تنگريز قرار دارد
امامزاده سيد شاه نور>>بين ميمند و ميمندعليا قرار داشته و مردم ميمند نسبت به وي اردات ويژه اي دارند
امامزاده سيد صالح>>در شمال ميمند واقع شده است
امامزاده شاه عطاءالله>>در روستاي گنك در بيست كيلومتري ميمند قرار دارد
امامزاده سيد ابوالقاسم>>در باغهاي جنوب ميمند قرار دارد
امامزاده سيد علي جعفر>>واقع در ميمندعليا
وضعيت كشاورزي
به علت محدوديت شديد در منابع آبي منطقه، بيشتر اراضي ميمند به صورت ديم زراعت مي گردد. كشتهاي آبي از طريق چشمه هاي موجود و بعلاوه در قديم بوسيله تعداد زيادي قنات و هم اكنون از طريق چاه و تلمبه هاي كشاورزي انجام مي شود. متاسفانه به دليل خشكسالي هاي متوالي و برداشت بي رويه در حوزه آبهاي زيرزميني اكثر چشمه ها و قناتها از بين رفته يا دچار كم آبي شده اند.
مجصولات كشاورزي ميمند عبارتند از: گندم، جو، حبوبات، بادام، گردو، انگور، سيب، انار، زردآلو، عسل، گلاب و ساير عرقهاي گياهي
نام ميمند از دو جزء مي + مند تشكيل شده و بطور كلي به معناي محلي است كه داراي انگور است.هم اكنون نيز باغستانهاي انگور زيادي در ميمند وجود دارد كه بعد از گلاب و عرقيات از توليدات عمده آن مي‌باشد.
گلابگيري و عرقياتگيري از زمانهاي بسيار قديم در ميمند رواج داشته است كه هم اكنون نيز به دو روش سنتي و صنعتي رايج است.
باغات ميمند با سطحي بالغ بر 5000 هكتار و داراي شرايط فصل كشاورزي منحصر يكي از مناطق مهم معتدل سرد استان است. عمده محصولات اين مناطق عبارتند از انگور، انار، سيب، گل سرخ، گل نسترن، گردو و بادام، انجير كه اكثراً در دهستانها و روستاهاي بخش و شهر ميمند قرار دارند.
عمده ترين گونه هاي گياهي ميمند در مراتع كوهستاني و جنگلي را محصولات بنه- بادام- كهكم- زيتون- ارژن- سقز(كيالك) زالزالك- انجير- آلبالو وحشي- كلختك- كنار- بنگرو- ارس- خوشك- ريش بز- كنگر- شبدر- يونجه- جاشير- گاوزبان- شاطره- كاهو و زنبق وحشي- اسپند- لاله كوهي- پياز و كرفس وحشي- بومارزان(سرزرد) شيبو و شنبليله- گل بنفشه و .. تشكيل مي دهند.
وضعيت دامپروري
در ميمند، پرورش گاو و گوسفند از ديرباز رواج داشته و در كنار كشاورزي شغل اكثري مردم شهرستان را شامل مي شود. در حوزه تحت پوشش اين شهرستان علاوه بر اكثر روستائيان، جامعه عشايري سيار و نيمه سيار نيز اقدام به پرورش و نگهداري دام مي نمايند كه اكثراً نيز بصورت سنتي مي باشد و با توجه به وضعيت مراتع كه اغلب كوهستاني بوده و همچنين وجود پسچراي زراعت به مقدار زياد مساعد در پرورش گوسفند به شمار مي رود.
در اين منطقه به جز پرورش گوسفند نسبت به پرورش گاو و گوساله، زنبور عسل نيز اقدام مي گردد. تعداد دام موجود در شهرستان به 000/500 راس بالغ مي شود و حدود 6000 كلني زنبور عسل وجود دارد كه توليد عسل هر كلني بطور ميانگين 35 كيلوگرم مي باشد. مضافاً توليدات فرآورده هاي دامي نظير پوست- پشم- شير- ماست- پنير- دوغ- كره محلي- خامه و ... نيز فراوان مي باشد.
صنعت شيشه گري
از قديم براي نگهداري گلاب و عرقيات از ظروف شيشه‌اي استفاده مي‌شده است. بدين منظور در ميمند كارخانه‌هاييي وجود داشته كه ظرف‌هايي به شكل بطري توليد مي‌كرده‌اند. در اين كارخانه‌ها كه به نام شيشه گري معروفند، علاوه بر ظرفهاي كوچك و بزرگ نگهداري عرقيات، وسايل و لوازم بسيار جالب ديگري نيز براي تزيين خانه‌ها درست مي‌كرده‌اند.
مواد اوليه اين كارخانه ها سنگ شيشه (سيليس) يوده كه از كوههاي اطراف تامين مي شده، همچنين سوخت مصرفي آنها نيز هيزم يوده كه باز از جنگل كوههاي اطراف تهيه مي‌گرديده .
ظروف توليد شده جهت نگهداري گلاب ، سركه ، شراب، رب انار و ساير مايعات و تحت نامهايي چون بغلي، كپ، قرابه، كلوك، عبدالحميدخاني و غيره به بازار عرضه شده كه از بغلي و قرابه براي صادرات گلاب به نقاط دوردست استفاده مي‌شده است. برخي از توليدات جالب ديگر جهت تزيين يا سرگرمي به شكلهاي انسان، پرنده، ماهي،وساير حيوانات بطور استادانه اي توسط شيشه گران ساخته مي‌شده (از جمله آنها آب‌ دزدك يا تپس است). در كنار شيشه گري حصيربافي (پزيربافي) نيز جهت توليد حصير جانبي براي ظروف و استحكام‌بخشي به قرابه ها و جلوگيري از شكستن آنها د رحين حمل و نقل رونق داشته است.
قدمت شيشه‌گري در ميمند به زمانهاي پيش از اسلام مي رسد. تا دهه‌هاي اخير چند كارخانه شيشه گري كه هر كدام داراي چندين استاد متبحر اين كار بوده اند، در ميمند فعاليت داشتند اما با غيراقتصادي شدن توليد سنتي شيشه، صنعت شيشه گري بعنوان تهيه لوازم عرقيات از رونق افتاده است اما هنر تاريخي شيشه گري و حصيربافي بعنوان صنايع دستي جذابي مطرح و مورد توجه هستند. عرقيات گيري
در ميان همه آنچه ميمند به آنها شهرت دارد گل از همه نامي تر است. اين هديه بهشتي در اين جا فقط نماينده لطافت وزيبايي نيست. بلكه بركت رزق و زندگي مردم نيز هست و اين هم لطف ديگري است كه خداي تعالي از جمال و رحمت خود به بندگان عطا نموده است.
ميمند منطقه‌اي مساعد براي كشت و پرورش انواع گلها مي باشد و از ديرزمان مردم ميمند ضمن اشتغال به زراعت انواع گل، به صنعت عرقياتگيري تبحر داشته‌اند.
عرقيات گيري حرفه‌اي است كه در آن عصاره معطر و مفيد گلها و گياهان ديگر بوسيله وسايل تقطير گرفته ميشود.
عطر و عرقي كه به دست مي‌آيد به مصارف گوناگوني مي‌رسد از جمله : معطر كردن غذاها و شيريني‌ها، استفاده خوراكي بعنوان شربت در مجالس و جشن‌ها، خوشبو كردن هوا و لوازم آرايش و زيبايي، و همچنين تهيه داروهاي سنتي.
سابقه تاريخي عرقيات گيري
بر مبناي تحقيقات صورت گرفته ايرانيان از نخستين توليدكنندگان گلاب و عطر در جهان مي‌باشند و اين كار در سرزمين پارس انجام مي‌گرفته است.
قديم ترين ذكر نام اين صنعت در ميمند در كتاب كتاب صورالاقليم نوشته ابوزيد سهل بلخي (322 هـ ق) مي باشد كه چنين آورده است:
«. . .جور از نواحي اردشيرخوره و قصبه‌هاي آن جور و ميمند است . . . و گلاب پارس از آن خيزد و به دريابار و حجاز و يمن و شام و مصر و مغرب و خراسان برند . . .»
جور كه همان شهرستان تاريخي فيروزآباد مي‌باشد و گلاب ميمند به نام آن نيز مشهور بوده است و چنانكه ذكر شد در خارج ايران معروفيت داشته است، به طوري كه در برخي از كتابهاي قديم از آن به نام «ورد جوري» نام برده شده است كه در دوره رونق تاريخي منطقه يكي از كالاهاي عمده تجارت شده در ميمند بوده است.امروزه نيز مردم ميمند با تكيه بر تجربه و تبحر خود در اين حرفه، در دهها كارگاه سنتي و نوين، علاوه بر تأمين گلاب و عرقيات مناطقي از كشور بخشي را نيز به خارج صادر كرده و در رونق اقتصاد كشور همياري دارند.
روش عرقيات گيري
اين كار به دو روش سنتي و صنعتي انجام مي‌گيرد كه در هر دو روش با جوشاندن گل در آب و سرد كردن بخار حاصل افشره گياه كشيده مي‌شود.
در روش سنتي كه هنوز هم بسياري از كارگاهها به اين روش فعال هستند، ديگهاي مسي بزرگ لبريز از گل و آب بر روي آتش قرار مي‌گيرند و بخار حاوي گلاب از لوله‌هاي مخصوصي از ديگ خارج و وارد محيط سردي كه معمولا استخر آب است مي‌شود.با عبور بخار از محيط سرد تقطير صورت گرفته و بخار تبديل به مايع كه همان گلاب است مي‌شود و در ظرفهاي مخصوصي دخيره مي‌شود.
در عرقياتگيري صنعتي كه تعداد كمي از كارخانه‌هاي ميمند به اين روش فعالند، ديگهاي بزرگ گلابگيري ، پر از گل شده و به صورت اتوماتيك گلاب بدست مي‌آيد. گلاب توليدي نيز پاستوريزه شده و در بسته‌بندي‌هاي كاملا بهداشتي عرضه مي‌شود.
گلاب
معروفترين نوع عرقيات گلاب است كه از گل سرخ گرفته مي‌شود. گفته مي‌شود كه حضرت محمد(ص) از عطر اين گل استفاده مي نمودند و به همين دليل گل سرخ را با نام گل محمدي نيز مي‌شناسند.
سطح زير كشت گل سرخ در ميمند به بيش از 800 هكتار مي رسد و سالانه حدود 2500تن گل از آن حاصل مي‌شود. فصل برداشت گل محمدي در ميمند ماه ارديبشهت است كه در اين زمان ميمند بسياري از مردم نقاط ديگر براي گردش و ديدار از باغستانهاي گل و صنايع عرقيات گيري به ميمند مي‌آيند. حدود(95%) از گلهاي چيده شده از باغهاي گل سرخ به مصرف توليد گلاب مي رسد و بيشتر اين محصولات را در كارخانه هاي صنعتي به مصرف رسانده مي‌شود. بطور كلي حدود 7ميليون ليتر انواع گلاب سالانه در ميمند توليد مي شود كه از اين ميزان(40%) به مصرف داخلي و(60%) به خارج ازكشور صادر مي شود. امارات عربي متحده ، كويت و ساير كشورهاي حاشيه خليج فارس عمده‌ترين مقصد صادرات گلاب ميمند مي باشند.
گلاب درانواع مختلف كه عبارتند ازگلاب دوآتشه،گلاب ممتاز،گلاب اعلا، گلاب يك‌ويك وگلابهاي معمولي دوكيلويي،سه كيلويي و... توليد مي‌شود. گلاب دوآتشه از عرق‌كشي دوباره گلاب معمولي حاصل مي‌شود كه كيفيت عالي دارد.
گلاب ازنظرخواص گرم بوده و براساس طب قديم داراي خاصيت شفابخشي مي‌باشد، گلاب براي تقويت اعصاب و قلب بسيار سودمند است. از گلاب بعنوان معطركننده،انواع شيريني و حلوا استفاده مي شود. همچنين براي خوشبو كردن مجالس وشستشوي اماكن متبركه بكار ميرود بطوري كه ازگلاب ناب هرسال در موسم حج براي شستشوي خانه كعبه و ضريح مطهر امامزادگان استفاده مي شود و رايحه دل انگيز عطر گل محمدي خوشبو كننده لباسها و سجاده‌ها نيز مي باشد.
علاوه بر گلاب كه از عصاره گل سرخ تهيه مي‌شود، انواع عرقيات ديگر از جمله نسترن، بيدمشك، نعنا، كاسني، شاتره، بهار نارنج وغيره نيز در ميمند توليد مي‌شود . سفرنامه اوژن فلاندن درباره میمند.اوژن فلاندن جهانگرد و دانشمند فرانسوی در زمان محمدشاه قاجار در سالهای ۴۱-۱۸۴۰ (۵۸-۱۲۵۶هـ‌ق) به همراه دیگر هموطن خود پاسکال کاست به ایران آمد و با گرفتن دستور حمایت شاه وقت، مناطق بسیاری را مشاهده و بررسی نمود.وی مشاهدات خود را در کتابی به نام مسافرت به ایران درج کرد. او پس از گذشتن از عثمانی به تهران رسید و سپس اصفهان، کرمانشاه، تخت جمشید، شیراز و بوشهر را سیاحت کرد. در برگشت از بوشهر از راه اهرم و فراشبند به فیروزآباد آمد و از آنجا تصمیم گرفت عازم فسا و دارابجرد شود تا آثار باستانی آنجاها را بررسی کند. در این مسیر مدتی در تنگاب و آتشکده برای تحقیق ماند. در روز ۱۳و۱۴و۱۵ ژانویه ۱۸۴۱ وی در منطقه میمند بوده است.فصل چهل و هفتم پس از ۴ روز توقف خاک فیروزآباد را ترک گفته به سوی فسا روان شدیم. روز سیزدهم گرچه بامدادش باران می‌آمد و برف کوه را فراگرفته بود به راه افتادیم و به سمت سیلاریجان بازگشته به تنگه‌ای که دو نقش برجسته را دیده بودیم رسیدیم. راهی که اکنون می رویم همان راه شیراز است و قبلا از آن صحبت کرده‌ام.
به مسافت کمی باید از این راه به سمت فسا بپیچیم. در این موقع این مسیر به نظر ما بهترین مسیر آمد. راه دیگری نیز هست که کوتاهتر و در بالای ده کوشک و به شمال شرقی دشت فیروزآباد است. از طرز وضعش فهمیدیم برای قاطران یسیار مشکل و مشقت‌پذیر است لذا صلاح را در این دیدیم که راه طولانی‌تر را برگزینیم تا کمتر آسیب ببینیم.از جلوی نقش برجسته سوگندخوران و خرابه‌های پلی که نزدیک آن است گذشتیم و به جست وجوی گداری پرداختیم زیرا رودخانه پهن و آب با فشار زیاد از وسط سنگها جاری می بود. فکر می کردیم در این موقع سال آب کم و خطری نداشته باشد ولی خورشید برفها را آب کرده و آب خطرناک شده بود. اگر این پل مخروبه را تعمیر کنند خیلی مفید خواهد بود اما متاسفانه هیچ کس در صدد مرمتش نیست.
سر تا سر ایران مشرق به مغرب شمال به جنوب به همین حال است و بنایی که خراب شد کسسی همت نمی کند و آن را تعمیر کند. پیوسته ویرانه بر خرابه می افتد و روی هم جمع می شود. شاید ساکنین فعلی احتیاجات نیاکانشان را لازم ندارند! وقتی پلهای خراب و کاروانسراهای ویران ایران دیده می‌شود انسان به فکر فرو می رود و در می‌یابد که این مردم تنها به زمین خود قانع و دلبسته هستند. از آن ابدا خارج نشده و با دنیای خارج و اماکن اطراف هیچ روابطی ندارند. هرکس دهستانهای مخروب و خانه‌های ویران را ببیند به خود خواهد گفت اینان به مأمن و مسکن احتیاج ندارند. گویا تمدن در این سرزمین رو به انهدام و نیستی است. حقیقت گویی می کنم و ابدا نمی‌خواهم از جاده صداقت و انصاف دور بروم و بدگویی کنم. وضع کنونی ایران چنین است.
پس از آن که از پل سیلاریجان گذشتیم به پای صخره‌ها رسیدیم که بر قله‌اش یک دژ کوچک داشت.این قلعه بر تمام اطراف مشرف و از عابرین می توانست دفاع نماید. خیلی بدان نزدیک شدیم ولی اصلا مورد توجه واقع نشد. بعد از این که چهار ساعتی پیچ و خم های کوه را پیمودیم و پنج شش بار نیز رودخانه را رد کردیم نزدیک محلی رسیدیم به نام قلعه. در آنجا دو دره ظاهر شد، یکی به سمت چپ که سیلاریجان از آن می‌گذرد و راه شیراز از آنجاست و دیگری در سمت راست که به فسا می‌رود. یک کوه این دو راه را از هم جدا ساخته است. ما به سمت راست رفتیم. این راه پرعارضه است و مسیرش پوشیده از بته‌های بسیار و چندین نوع درخت است. از فیروزآباد تا این محل همه‌اش سربالایی است. تا اینجا باران با ما مخالفت می‌کرد. کم‌کم هوا سرد شد و ناگهان برفی پرپشت و شدید باریدن گرفت که حتی مانع دید ما می‌شد.
باد به شدت می‌وزید. خلاصه باید بگویم آخرین ساعات راه در وسط توفانی شدید گرفتار گشتیم. هوای بوشهر با اینجا کلی اختلاف پیدا کرده است. راهنمایمان به ما امید داد که تا محلی که باید توقف کنیم راه چندانی نداریم.سرانجام پس از ده ساعت راه رفتن آن هم با گرسنگی، تشنگی و سرمای جانگداز به میمند رسیدیم. رئیس این دهستان که یک نفر ملا است به گرمی تمام ما را پذیرفت. میمند شهری کوچک است. از مالیات شاه معاف است. غایدات ابوابجمعش از قول کدخدا دوهزار تومان است که وقف امامزاده شیراز یعنی شاهچراغ می‌باشد. با این که برف سرتاسر این دشت را فراگرفته ولی خاطره‌ای خوب از این محل با خود بردیم.
اینشهر پرجمعیت، اطرافش را باغهای یسیار احاطه کرده است. زمین‌هایش حاصلخیز، منازلش دارای ساختمانهای خیلی قشنگ و مرتفع است. گمان می‌کنم رونق و شکوه این ده که زیاد به نظر من دلفریب آمد از این باشد که اداره‌اش زیر نظر کارگزاران شاه نیست. اداره این شهر کوچک مستقل که توسط یک ملا انجام می‌شود بهتر از سایر شهرهای ایران است.
مردمانش سرشار از شادی، زمینهایش تمام مزروع و بناهایش همه پرشکوه است. در ایران نادر و بلکه منحصر بفرد است. هر صنفی کار خود را با شادمانی انجام می‌دهد و نه تنها خود استفاده می‌برد بلکه بر جلال و ابهت دهستان و شادی اهل دهستانش می‌افزاید. مردم هیچ کاری به عمال شاه نداشته و آزادانه زندگی می‌کنند.
سرمای سختی که هرگز تصور آن را نمی‌کردیم باعث زحمت ما شد. فردایش هم مانند روز پیش هوا سخت سرد بود و بهتر دانستیم حرکت را به تعویق اندازیم.
روز پانزدهم ژانویه حرکت کردیم. سرتاسر دشت را برف فراگرفته بود. بیش از پیش به دشتی که میمند در آن قرار گرفته است فرو می‌رفتیم. هر چقدر می‌رفتیم دره کم‌وسعت‌تر می‌شد. مدت هشت ساعت در راه بودیم. تمام مناطق را برف فراگرفته بود و چیز قابل توجهی ندیدیم. شب را در دهستانی نیمه خراب که در بالای یک دره پرآب قرار دارد بسر بردیم. منزلی که به ما واگذار شد بدون در و پنجره بود و سرما تمام سختی خود را بر ما تحمیل کرد. تا حدی که می‌شد در و پنجره‌ها را با فرشهای خود گرفتیم.
این یک حادثه غیرمترقبه است که در ناحیه‌ گرمسیری یعنی ناحیه‌ای که لیمو و نارنج در آن می‌روید چنین سرمایی بشود. میوه‌هاشان را برایمان آوردند ولی در اثر بارش برف و سرمای شدید بی‌مزه و خراب شده بودند. در دهستان بادنجان که یکی از دهات این محل است پرتقال بسیار درشت یافتم. وقتی در اینجا محصولات پنبه زیادی دیدیم خیلی تعجب کردیم. چیزی که ما را از نگرانی بیرون آورد و امیدوارمان کرد این بود که فردا هوا خوب خواهد شد. محصولات متعدد این نواحی که تقریبا همه رسیده بودند و این نشان می داد که هوا این طور نخواهد ماند.
مجبور شدیم یک روز در بادنجان توقف کنیم زیرا من هم از بدو حرکت از فیروزآباد کمی کسالت پیدا کرده بودم. در میمند دو بار قصد کردم ولی این دفعه بهبود نیافتم. بلکه خستگی و اضطرابی در من پیدا شد که می‌گویند علتش بدی فصل است. . . ”فلاندن سپس از جنگل انبوه و دارای جانوان درنده و دیدن الاغی که گرگ او را گزیده و حالت قحط در این منطقه گفته است…
تصاویر این سفرنامه را نقاش همراهش کاست کشیده و بسیار دقیق است از جمله از آن پل ساسانی که شرح داده تصویر جالبی کشیده است. در سفرنامه فلاندن کمتر موردی یافت می‌شود که وی از “شهرکی” این قدر توصیف کرده باشد. مثلا از گلپایگان بعنوان شهری کوچک نام برده اما هیچ توصیف خاصی نگفته است. ضمن آن که وی قصد نداشته توصیف جغرافیایی یا اجتماعی بکند بلکه در اصل او یک نفر تاریخ‌دان و باستانشناس است که برای ثبت آثار تاریخی از طرف دولت فرانسه مأموریت داشته است. اما جذابیت های میمند او را وادار به نوشتن این مطالب نموده است.
میمند : ولایتی در فارس
شهرکی است به فارس گرمسیر و در او از همه گونه میوه باشد و انگور از همه بیشتر بود و آب روان دارد و درخت خرما باشد اما آنجا معتدل تر است از دیگر شهرهای گرمسیری.و جامع و منبر دارد.
فارسنامه ابن بلخی ص ۱۳۹ نوشته شده در تاریخ
فارسنامه ناصری
_____________________________________________
نزهه‌القلوب
شهری کوچک است و گرمسیر و غله و خرماو انگور و همه نوع میوه دارد و انگور بیشتر بودو مردم آنجا بیشتر پیشه‌ور باشند
نزهه‌القلوب ص ۱۱۹ نوشته شده در تاریخ ۷۴۰ هـ ق
همچنین در فصل “در ذکر مسافت طرق” در باره مسیر شیراز تا کیش و سراندیب از میمند بعنوان یکی از ایستگاههای مسافران نام میبرد. (ص ۱۸۵)
نزهه‌القلوب / حمداله مستوفی / بتصحیح گای لیسترانج / ۱۳۶۲ دنیای کتاب / تهران
_____________________________________________
آثارالبلاد و اخبارالعباد
میمند
در پیرامون شهر جور و دارای باغات و کاخ ییلاقی است و سیاحتگاه مردم است. گل گلاب که وردجوری نام دارد از این شهر نام گرفته که رنگش قرمزصاف است و بوی بسیار مطبوعی دارد.
آثارالبلاد و اخبارالعباد / عمادالدین زکریای قزوینی (۶۸۲-۶۰۰ هـ ق) / ترجمه عبدالرحمن شرفکندی / ۱۳۶۶ / موسسه علمی اندیشه جوان / تهران / صص۳۳
_____________________________________________
معجم البلدان
میمند: بکسر المیم الاولی و فتح الاخری و نون و دال ، مهملة رستاق بفارس
این کتاب در قرن هفتم هجری نوشته شده و در ذکر شاهراه “اردشیرخوره” که مسیر شیراز تا بنادر و جزایرخلیج فارس است میمند را از نواحی آن بر می شمارد.
معجم البلدان / یاقوت بن عبداله بغدادی (۶۲۵هـق) /۱۹۶۵ / انتشارات اسدی / تهران / صص ۹-۷۱۸
_____________________________________________
مسالک و ممالک استخری
از قدیمی ترین نوشته‌های جغرافیایی در مورد استان فارس که استخری باز از میمند و جور بعنوان نواحی اردشیرخوره نام برده است که در مسیر عبور شاهراه مهمی قرار داشته است. و همچنین گوید: . . . گلاب پارس از آن خیزد و به بدریابار و حجاز و یمن و شام و مصرو مغرب و خراسان برند . . .
مسالک و ممالک / ابراهیم بن محمد اصطخری (وفات۳۴۶ هـ ‏ق) / بکوشش ایرج افشار / شرکت انتشارات علمی و فرهنگی / ۱۳۶۸ / تهران / صص ۱۰۰-۹۸


4