چالشهـــــا(2)
تاثیر اهانت فردی و اسیبهای اجتماعی متعاقب:
اهانت فردی به عنوان یک پدیده ضداخلاقی، تاثیرات ژرفی بر فردو جامعه دارد. در این نوشتار، به بررسی ابعاد مختلف اهانت فردی به عنوان یک چالش جامعشناختی و پیامدهای اجتماعی آن و سپس راهکارهای مقابله با این پدیده میپردازیم. پژوهشهای گسترده، در این خصوص، نشان میدهد که اهانت فردی نه تنها به کرامت انسانی لطمه میزند، بلکه میتواند به اختلالات روانی، کاهش اعتماد اجتماعی و افزایش خشونت در جامعه منجر شود.
اهانت فردی به عنوان یک رفتار ضداخلاقی، همواره در جوامع مختلف وجود داشته است. این پدیده میتواند به انحای گوناگون، مانند توهین کلامی، تحقیر، تهمت و افترا و... ظاهر شود.
در تعریف عبارت «اهانت فردی» ، باید در نظر داشت اهانت فردی به هرگونه رفتار یا گفتاری اطلاق میشود که به طور عمدی باعث تحقیر، توهین یا کاهش کرامت انسانی افراد حقیقی شود. این رفتار میتواند در قالب کلامی، نوشتاری( در لفافه و یا با وضوح بیان) یا حتی غیرکلامی (مانند حرکات بدن و...) صورت گیرد. اهانت فردی نه تنها به فرد مورد اهانت اسیب میزند، بلکه میتواند تاثیرات منفی گسترده ای بر جوامع داشته باشد.
ابعاد روانشناختی اهانت فردی به صورت زیر و خلاصه قابل نگاشت است:
۱_تاثیرات روانی بر فرد مورد اهانت:
اهانت فردی میتواند به اختلالات روانی متعددی منجر شود. تحقیقات نشان میدهد که افراد مورد اهانت اغلب دچار اضطراب ، افسردگی، کاهش اعتمادبه نفس و احساس بی ارزشی کاذب میشوند. این تاثیرات میتواند بلندمدت بوده و حتی به اختلالات روانی ژرفتر مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) منجر شود..
۲_ تاثیرات روانی بر فرد اهانت‌کننده:
از سوی دیگر، فرد اهانت‌کننده نیز ممکن است دچار مشکلات روانی شود.تحقیقات نشان میدهد که افراد پرخاشگر و اهانت‌کننده اغلب از مشکلاتی مانند کمبود مهارتهای اجتماعی، اختلالات شخصیتی و مشکلات کنترل خشم رنج میبرند.
در خصوص ابعاد اجتماعی اهانت فردی، میتوان به
کاهش اعتماد اجتماعی اشاره نمود.
اهانت فردی میتواند به کاهش اعتماد اجتماعی منجر شود. در انگاهی که افراد در معرض اهانت قرار میگیرند، ممکن است به دیگران بی‌اعتماد شده و از تعاملات اجتماعی دوری کنند. این امر میتواند به انزوا و کاهش مشارکت اجتماعی افراد منجر شود..
یکی دیگر از معضلات ناشی از اهانات فردی افزایش خشونت در جامعه است.
اهانت فردی می تواند به چرخه خشونت در جامعه دامن بزند. پژوهشها نشان داده است، که افراد مورد اهانت ممکن است برای جبران احساس تحقیر، به رفتارهای خشونت‌آمیز روی اورند. این امر میتواند به افزایش خشونت در جامعه و ایجاد ناامنی اجتماعی منجر شود؛
و در پی آن تضعیف همبستگی اجتماعی صورت گیرد.
. هنکامی که افراد در معرض اهانت قرار میگیرند، ممکن است احساس تعلق به جامعه را از دست داده و از مشارکت در فعالیتهای جمعی دوری کنند. این امر میتواند بهافزایش شکافهای اجتماعی منجر شود.
راهکارهای مقابله با اهانت فردی:
یکی از راهکارهای موثر برای مقابله با اهانت فردی، آموزش مهارتهای ارتباطیست. افراد باید یاد بگیرند که چگونه به شیوه‌ای محترمانه و موثر با دیگران ارتباط برقرار کنند. این امر میتواند به کاهش تعارضات منجر شود.
در ابعد دیگر، تقویت قوانین و مقررات
مربوط به اهانت فردی نیز میتواند به کاهش این پدیده کمک کند. قوانین باید به گونه‌ای طراحی شوند که از افراد در برابر اهانت محافظت کرده و مجازاتهای مناسبی برای افراد اهانت‌کننده در نظر بگیرند
امروزه در بسیاری از قوانین ملتها و جوامع ،از جمله قانون مجازات اسلامی در ایران به این امر پرداخته است که در نگاشتهای پسین، بدان اشاره خواهد شد.
افزایش آگاهی عمومی درخصوص پیامدهای اهانت فردی نیز میتواند به کاهش این پدیده کمک کند. رسانه‌ها نهادهای اموزشی و سازمانهای جامعه ی مدنی نقش مهمی در این حوزه دارند.
در ادامه، اشاهره ی کوتاهی به
تعاملات بینفردی به عنوان یکی از ارکان اصلی زندگی اجتماعی میپردازیم.
تعملات بین فردی،متاثر از ، عوامل مختلفی از جمله اصالت (فرهنگ، ارزشها و هویت فردی) و تربیت خانوادگی قرار دارد.پژوهشها نشان داده است که اصالت و تربیت خانوادگی نقش کلیدی در شکلدهی به مهارتهای ارتباطی، رفتارهای اجتماعی و کیفیت روابط بینفردی ایفا میکنند.
تعریف اصالت و تربیت خانوادگی چیست؟!
اصالت به مجموعه‌ای از ارزشها، باورها، هنجارها و رفتارهایی اطلاق میشود که از فرهنگ و هویت فردی نشات میگیرند. این عوامل به فرد کمک میکند تا در جامعه جایگاه خود را پیدا کند و با دیگران تعامل تاثیرگذاری داشته باشد.
تربیت خانوادگی نیز به فرایند اجتماعی_سازی اشاره دارد که در آن خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی، ارزشها، هنجارها و مهارتهای اجتماعی را به فرد منتقل میکند.. این فرایند نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شخصیت و رفتارهای اجتماعی فرد دارد.
عامل قابل تامل دیگر در این بحث، فرهنگ است.
فرهنگ به عنوان بخشی از اصالت، تاثیر زرف و قابل توجهی بر نحوه ی تعامل افراد با یکدیگر دارد. برای مثال، در فرهنگهای جمع گرا، تعاملات بینفردی اغلب بر پایه یهمکاری و همبستگی استوارست، در حالی که در فرهنگهای فردگرا، استقلال و خوداتکایی بیشتر مورد تاکیدست.
ارزشها و باورهای فردی نیز نقش مهمی در تعاملات بین_فردی ایفا دارند همچنان که هویت فردی
به عنوان بخشی از اصالت، به فرد کمک میکندتا در تعاملات بین فردی خود را به طور تاثیرگذاری بیان کند. افرادی که هویت قویتریدارند، معمولا در تعاملات اجتماعی خود اعتماد به نفس بیشتری نشان میدهند.
خانواده نیز، به عنوان رکن نخست اموزش و اولین نهاد اجتماعی نقشی کلیدی در این زمینه ذارد و پس ازان، اموزش مهارتهای اجتماعی به ما کمک میکند که تعاملی گزیده و درخور با افراد دیگر اجتماع بروز دهیم.
ماخذ و منابع:
_Bronfenbrenner, U. (1979)/The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press
_ Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis./Psychological Bulletin/, 98(2), 310-357