📚 اصول ترانه سرایی (درس هفتم)

بسم الله الرحمن الرحیم
وزن عددی یا هجایی (Numerical)
در ترانه های برخی زبان ها که معیار بر اساس برابری تعداد هجا ست این وزن کاربرد دارد.
در این نوع زبانها، مصوت ها و هجا های آن دارای کشش معینی است.
مثلا زبانهای فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی و اسپانیایی
لازم به یادآوری است که در ترانه های فارسی که با وزن عروضی سروده می‌شوند نیز وزن عددی یعنی برابری هجاها مراعات می‌گردد
گفتنی است در وزن هجایی (ایقاعی) محل درنگ یا مکث پایان واژه به قدری اهمیت دارد که می‌توان آن را مهمترین عامل برای تعیین وزن در این اشعار دانست.
نکته :
کمیت هجاها و نیز تکیه ی وزنی اهمیت چندانی در ساختار وزن هجایی ندارد
و به همین دلیل این وزن دارای تفاوت ماهوی با دو وزن اصلی شعر فارسی یعنی وزن کمی اشعار عروضی از یک سو و وزن
تکیه ای - هجایی شعرهای عامیانه از سوی دیگر است.
یادآوری :
گاهی به علل تاریخی و فرهنگی نمونه هایی از وزن هجایی در زبان هایی مانند فارسی نیز
که دارای هجاهایی با کمیت های گوناگون است مشاهده شده است.
گرچه وزن هجایی از وزن های اصلی در زبان فارسی نیست.
نکته :
🔴 شاعران برای سرودن اشعار هجایی به زبان فارسی عمدتا از هجاهای بلند استفاده می‌کنند.
🔴 تمام مکث های موجود در این وزن از نوع درنگ است یعنی مکثی که منطبق بر مرز پایان واژه یا گروه واجی است.
🔴 گرچه پایان پاره در این شعر یا ترانه ها با نوعی تکیه یا برجستگی همراه است این تکیه نه از نوع تکیه ی واژگانی یا وزنی بلکه از نوع تکیه ی زیر و بمی است و دارای نقشی صرفا ثانوی در ساختار اصلی وزن است که این امر را قاعده ی هنوتال نیز گویند.
مطلب تکمیلی در پنجره ی سبز
#سید_هادی_محمدی
پی نوشت :
منابع در آخرین جلسه ی دروس عنوان خواهد شد.
آتش گشودن :
این ترکیب جعلی که ترجمه ی
لفظ به لفظ ouvrir le feu فرانسوی و معادل انگلیسی to open fire میباشد از ساخته های لغت سازی ارتش و خبرگزاری‌هاست اما هیچ نیازی به ساختن این ترکیب نبوده است زیرا برای بیان این معنی در فارسی اصطلاحات فراوانی است که هم در نوشتار و هم در گفتار به کار میرود مانند : آتش کردن، به آتش بستن، تیراندازی کردن، شلیک کردن
عده ای کلمات بیهوده ی دیگر نیز ساخته شده است مانند :
ترابری، تک، پاتک، آفند، پدافند
برگرفته از کتاب غلط ننویسیم
نوشته ی استاد ابوالحسن نجفی