⭕ اصول نوشتن نقد برای شعر ( درس اول)
بسم الله الرحمن الرحیم
نقد نویسی در شعر و انتقاد از آن هنری است که باید منتقد بر همه ی جوانب آن مسلط باشد تا بتواند نقدی درست و تمام عیار را روی صحنه آورد اما قبل از شرح کامل اصول نقد نویسی در شعر وظایف نقد شونده و کسی که درخواست نقد شعرش را کرده است را بیان میکنم.
وظایف و عملکرد نقد شونده
(درخواست دهنده ی نقد شعر)
🔰 حفظ شان منتقد
بارها مشاهده شده فردی که درخواست نقد داشته پس از نقد شعرش توسط مخاطب نه تنها تشکری از وی نکرده بلکه یا به او تاخته ویا شعرش را حذف نموده است.
به زعم من کسی که درخواست نقد می‌دهد باید تبعات هر سخن و نقدی را از منتقد پذیرا باشد و در نهایت ادب و احترام با منتقد شعرش برخورد کند چرا که منتقد ساعت ها وقت صرف می‌کند و برای مخاطب نقد می‌نگارد این صرف وقت چشم داشت مادی را همراه نیست و منتقد دلسوزانه سعی در اصلاح روند شعری مخاطب دارد.
🔰 تاثیر سخنان منتقد در مخاطب
هدف منتقد اصلاح کاستی ها و سره را از ناسره بیرون کشیدن است اگر قرار باشد نقد منتقد بر صاحب شعر بی تاثیر باشد و در شعر های آتی همان ایراد ها در شعر باقی بماند هزاران منتقد هم برای این مخاطب نقد شعر بنویسند کاری عبث و بیهوده انجام گرفته و آبی است که در هاون کوبیده شده است.
مخاطب و صاحب شعر باید پس از نقد درست منتقد اقدام به مطالعه و رفع نقص های شعر خود کند. این امر با مرور زمان موجب پیشرفت شاعر شده و شاعر از کوتوله ی شاعری به شاعر تمام قد تبدیل می‌شود.
🔰 منتقد گاهی جراح است گاهی پرستار
بنا به تشخیص منتقد ممکن است برخورد با شعر در دو طیف انجام گیرد
گاهی منتقد در نقش یک پرستار مهربان اقدام به نوازش شعر شاعر می‌کند و گاهی در مقام یک جراح بر آمده و در حد لازم با تیغ جراحی بخشی از شعر را پاره می‌کند تا مریضی شعر را درمان کند.
شاعر نقد شده باید این دو نقش را کاملا از هم تمیز دهد و برای هر دو مورد احترام قائل باشد. نه اینکه با پرستار، مهربانی کند و پدر جراح را درآورد و از جراحی وی ناراحت شود
مهم نتیجه ی نقد است و آن چیزی نیست جز اصلاح کاستی های شعر و شاعر
🔰 اگر آمادگی روحی ندارید درخواست نقد نکنید
برخی از شعرا ممکن است به علت ناملایمات زندگی برای نقد شعر آمادگی نداشته باشند اما با فعال کردن گزینه ی نقد، به منتقد مجوز نقد شعر را می‌دهند و پس از نقد، از منتقد و زمین و زمان شاکی می‌شوند و یا شعر را از بیخ و بن حذف می‌کنند.
داشتن روحیه ی نقد پذیری در هر بازه ی زمانی یکی از وظایف شاعر است و اگر بنا به دلایلی این روحیه فروکش کرده و یا موقتا تعطیل شده، درخواست نقد دادن کاری است بیهوده.
🔰 قبل از هر منتقدی خودمان شعرمان را نقد کنیم
شاعر وظیفه دارد پس از سرودن شعر مدتی شعر را به حال خود رها کند تا شعرش به اصطلاح بیات گردد بعد با مراجعه به شعرش مانند یک منتقد سختگیر دنبال کاستی های شعرش باشد در این میان می‌تواند از تجربه های گذشته و نقد دیگران هم استفاده کند تا در حد امکان شعری بی نقص ارسال نمیاد.
گاهی مشاهده می‌گردد شاعر آنقدر بی دقت است که حتی در شعرش غلط های املایی موج می‌زند این برای یک ادیب کسر شان محسوب می‌گردد.
شاعر بعد از این مراحل می‌تواند از منتقد درخواست نقد کند
ان شاء الله در دروس آتی نحوه ی صحیح نقد شعر و وظایف منتقد در قبال شاعر را بررسی خواهم کرد.
#سید_هادی_محمدی
معرفی کتاب :
برگهایی از تاریخ بی قراری ما
اگر بتوان نشانه‌هایی که از شعر «بیژن تجدی» می‌تراود، به یک نشانه فروکاست آن نشانه، شاید به زبان سهراب سپهری، تعبیر عاشقانه اشکال باشد. در یک سوی این نشانه رمانتی‌سیسم زلال و رشک‌انگیزی است که زندگی را به بازنمایی‌های شاعرانه‌ای معطوف می‌کند. در سوی دیگر چشم‌اندازی عارفانه از زندگی به دید می‌آید. اما البته نه برخوردی که صدای جهان و انسان معاصر در آن گم شود. دو نیروی پرکشاکش در ذهن شاعر راوی یکی مرگ است و دیگر زندگی. آیا مرگ در ذهن او پاره‌ای است از زندگی یا زندگی خود پاره‌ای است از مرگ؟ مطالب یاد شده بخشی از مقاله نگارنده با عنوان «خرقه ی گیاهانه بیژن نجدی» است. مقالات کتاب حاصل تلاش مولف است که بخشی از آنها درباره ی شعر و شاعران معاصر و بخشی نیز درباره ی تاریخ فرهنگی و ادبی ایران گرد آمده است.