عباس کمندی شاعر سنندجی
استاد زنده‌نام "عباس کمندی" در سال ۱۳۳۱ خورشیدی، در گونج فاطمه خانم محله‌ی جورآباد سنندج دیده به جهان گشود و یکم خرداد سال ۱۳۹۳ در سن ۶۲ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
هر چند بیشتر مردم او را با صدای دلنشین و سرودهای تأثیرگذار و زیبایش می‌شناسند، ولی علاوه بر موسیقی، خوانندگی و سرودن شعر در زمینه‌های نمایش نامه نویسی، فیلم نامه نویسی و نویسندگی هم فعالیت‌ها و آثاری را از خود به یادگار گذاشته است.
پدر و عمویش هم خوش صدا بودند و می‌خواندند. پدرش شمشال (نوعی نی) هم می‌نواخت. شغل خانوادگی شان سلاخی بود و سه ماه بیشتر از تولد عباس کمندی نمی‌گذشت که عمویش، پدرش را کشت.
فعالیت هنری را به صورت حرفه‌ای از هیجده سالگی آغاز کرد و داستان منظومی که به زبان کُردی به نام "شه‌و بوو و حه‌مه شوان" (شب بو و محمد چوپان) نوشته بود در آزمون استخدام نویسنده برای رادیو سنندج رتبه‌ی نخست را به دست آورد.
سرودن اشعار بیش از ۱۵۰ ترانه، ساخت و اجرای بیش از ۶۰ آهنگ و ترانه، اجرا و ارائه مجموعه آهنگ‌های گلاویژ، پرشنگ، اورامان و کیژی کورد در ۳ شماره، گردآوری مظاهر فرهنگ فلکلوریک و گردآوری و تحقیق زندگی نامه شخصیت‌های کُرد و از جمله حماسه سنجرخان، سید عطا کل، زندگی پهلوان حسین گلزار کرمانشاهی، غارت آثار زیویه و میر نوروزی از جمله آثار این هنرمند برجسته کردستانی است.
در سال ۱۳۵۰ پس از شرکت در یک شب شعر با حضور جمعی از بزرگان ادبیات ایران از جمله رحیم معینی کرمانشاهی که با ارائه تنظیم شعر حافظ مسئولیت ترانه سرایی خانه فرهنگ و هنر به عهده وی گذاشته شد.
فیلم نامه‌های زیادی نیز توسط این هنرمند نام آور کردستانی شامل اسب، یک سبد علف، پرواز در قفس، ارثیه مامه رحیم، عضو جدید اوپک، نبرد رمادیه، کوچه سرخ، کاروانسرا، وکیل اول، قلم و شیطان و پهلوان پنبه نگاشته شده است.
شش عنوان کتاب این نویسنده برجسته کُرد شامل کوچه باغ گل یاس، زهر افعی، سارال، حماسه سنجرخان، پس کوچه‌های سنندج، هه وارگه ی هه وار ۳۰ روز پس از مرگش طی مراسمی در سنندج رونمایی شد.
سارال عنوان کتابی است که به قلم عباس کمندی نوشته و به همت انتشارات علمی کالج منتشر شده و دارای ۹ داستان کوتاه شامل سارال، افسانه بردشان، پهلوان پنبه و چهل دزدان، مرد شهر، دزد جوانمرد، سامورایی، جادوگر شهر، راهزن شرعی و عبدالله اورسوس است.
◇ کتاب‌شناسی:
دیوان اشعار کُردی و فارسی - جمع‌آوری اشعار دیوان میرزا شفیع - ورزش باستانی و پهلوانان کُرد - زندگی‌نامه سید علی اصغر کردستانی - اورامان- رمزگشایی در مظاهر فرهنگی - گردآوری اشعار هیجایی ایرانی قبل از اسلام - پس کوچه‌های سنندج - سارال- زهر افعی و...
◇︎ نمونه‌ی شعر کُردی:
(شێته)
پێم ئەڵێن فەرمووتە: شێتم! ئەی بەقوربان ئەو دەمە
ﺑﺎﺳﯽ شێتیم ﺗﺎ ﻗﯿﺎمەت گەر بکەی هێشتا کەمە
نەک ئەﺗﯚ ﻋﺎلەﻡ ﺑﺰﺍﻧﻦ شێت ﻭ سەرگەرﺩﺍﻧﺘﻢ
ﮔﯿانەکەم ﻋﺎﺷﻖ ﭺ ﺑﺎکێکی لە لۆمەی ﻋﺎلەمە؟!
ﯾﺎﻥ ئەوەی ﺑﯿﺴﺘﻮومە هەر ﺣﺎﺷﺎ ﻟە ﻧﺎﺳﯿﻨﻢ ئەکەی
ﺋەﻡ ﻛەﻻمەت ﺩڵته‌زێنە، ئەوپەڕی ﺩەﺭﺩ ﻭ خەمە!
گەر ﺋﯿﺸﺎﺭەﯼ ﭼﺎﻭەکەت، ﻫﯿﻮﺍﯼ نەخستابایە ﺩڵ
کەی ﻟە ﻛۆڵی ﺧﯚﻡ ئەﻧﺎ ئەﻡ هه‌موو ئێش ﻭ ﻣﺎتەمە
ﻭﺍ مەفەرموو ﭼﺎﻭەﻛﺎﻧﻢ، کەس نیە ﺋﺎﮔﺎﯼ نەبێ
قابزﯼ ڕﯙﺣﯽ پەپوولە، ﻧﻮوﺭﯼ لەﺭﺯﺍﻧﯽ، شەمە!
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی