📕 درسنامه ی ۵٨ ( اصول سرایش شعر سپید درس اول)
بسم الله الرحمن الرحیم
اندیشمندان و شاعرانی که وزن عروضی و قافیه و ردیف و امثالهم را سدی در برابر انتقال ذهنیت شاعر به عینیت می دیدند
و به نوعی از فضای تکراری برخی اشعار خسته شده بودند روشی را برای انتقال زیبایی به مخاطب ابداع کردند که اکنون آن را به عنوان شعر سپید می‌شناسیم.
تاریخچه ی شعر سپید بارها و بارها در کتب مختلف بیان شده و برخی سایت ها هم از آن استفاده کرده و تاریخچه هایی را بر شروع این سبک نگاشته اند.
هدف من ذکر تاریخچه نیست و تکرار مکررات بلکه ارائه روشی است برای بهتر سرودن شعر سپید تا نهایتا نوشته ی ما از نثر به سمت شعر میل کند.
شاعران نو آور خودشان استادان سبک کلاسیک بوده اند و آشنایی کامل با شعر کهن داشته اند چرا که به زعم من یک سپید نویس تا از رمز و رموزات اشعار دیگر خبر نداشته باشد نمی‌تواند در وادی شعر سپید سخن گوید البته این به آن معنی نیست که سراینده ی شعر سپید در سبک کلاسیک و کهن هم شعر بگوید و یا گفته باشد اما باید از ذات شعر و نحوه ی مهندسی اشعار سبک های دیگر خبر داشته باشد تا بتواند با نوع آوری خودش و استفاده از آن ابزارها در سپید سرایی موفق عمل کند.
🔴 شعر سپید در حالت کلی به دونوع نگارش می‌شود که ان شاء الله هر نوع جداگانه بحث خواهد شد
🔶 اشعار با عناصر عینی باور پذیر
🔶 اشعار با عناصر ذهنی و تخیلی
البته زیر شاخه هایی از این دونوع منشعب هستند که در موعد خودش بحث خواهد شد
سه معیار در نوشتن شعر از دیرباز تا اکنون به عنوان قاعده و اصول در سرایش مد نظر بوده که با تغییر ذائقه و سلیقه ی انسان این معیار ها دچار تغییر شده اند.
حتی زبان در طول تاریخ دستخوش تغییرات قابل توجهی شده و هسته ی مرکزی فرهنگ در جوامع مختلف از این رو به آن رو شده است.
🚩 زمانی وزن عروضی و قافیه تنها اصولی بودند که در شعر وجود داشته و عدول از آنها گناه نابخشودنی بود
🚩زمان دیگر فرم و تخیل فرمول اصلی برای معیار شعر بوده است
🚩 و اینک ادبیت، منطق و بیان شاعرانه استوانه های اصلی شعر را تشکیل می‌دهند
البته به زعم من هیچ یک از این گونه ها
هم دیگر را نسخ نکرده اند و حتی در خیلی از جاها به مدد هم آمده اند و یا برخی جاها تک روی کرده و هر کدام برای خودشان ساز خود را زنده اند ولی مهم اینکه چه تحویل مخاطب می‌دهیم و مخاطب چه چیزی از شعر ما اخذ می‌کند چه اشعار سپید در هر گونه ای و چه اشعار کلاسیک و نئوکلاسیک می‌توانند به مدد هم رسالت خودشان را که همان تاثیر در مخاطب است انجام دهند
🔴 المان های موثر در یک شعر سپید به قرار زیر است البته این مولفه ها باز می‌تواند در طول تحولات بشری ارتقا یابد و شعر را به درجه ی بالاتر و والاتری سوق دهد که ان شاء الله در جلسات بعدی شرح خواهم داد.
موسیقی
تکرار
قرینه سازی
ایجاز
ترکیب سازی
رنگ
حرکت
کلمه شناسی
تناسب
دستور زبان
تقطیع
شکل نهایی
منطق شعری
شکل ذهنی
کشف
ساختمان
پی نوشت :
منابع در آخرین جلسه ی دروس عنوان خواهد شد
#سید_هادی_محمدی