ضیاء موحد شاعر اصفهانی
استاد "سیدضیاء موحّد" ملقب به "شاعر عجیب"، استاد فلسفه و منطق و شاعر ایرانی، زاده‌ی ۱۲ دی ماه ۱۳۲۱ خورشیدی در اصفهان است.
او تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در اصفهان گذراند. تحصیلات عالیه‌اش را در رشته‌ی فیزیک دانشکده علوم دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۳ به پایان رساند و کارشناسی ارشدش را نیز در این رشته در سال ۱۳۴۸ در همان دانشگاه گرفت با عنوان پایان نامه: احتمال تشعشعات الکترومغناطیسی هسته در میدان کوانتایی، به راهنمایی دکتر هوشنگ روحانی‌نژاد.
در سال ۱۳۶۰ نیز دکترای فلسفه از یونیورسیتی کالج لندن گرفت، با عنوان پایان نامه: مفهوم فرگه از اندیشه (Gedanke)؛ به راهنمایی استاد دبلیو. اچ. هارت.
وی از کودکی به سرودن شعر پرداخته و خود می‌گوید: "در اصفهان شاعری به نام "صغیر اصفهانی" وجود داشت که از کودکی شعر گفته بود. به همین دلیل برایش دور از ذهن نبود که کسی چون من هم در کودکی شعر سروده باشم. او به من لقب «عجیب» را داد! این نکات در کتاب «تاریخ شعرای اصفهان» آمده است".
"محسن ملکی" در مقالاتی که درباره‌ی شعرهای ضیاء موحد نوشته است، او را یکی از مهمترین شاعران امروز ایران می‌داند.
▪︎مسئولیت‌ها:
- مدیر گروه منطق، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، از شهریور ۱۳۸۱
- عضو هیئت امنای مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، از مهر ۱۳۸۱
- عضو کمیته ترفیعات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، از خرداد ۱۳۸۲
- مدیر کمیته علمی فلسفه زبان و منطقِ انجمن زبانشناسی ایران، از خرداد ۱۳۸۱
- معاون پژوهشی انجمن حکمت و فلسفه ایران، از دی ۱۳۷۱ تا سال ۱۳۸۰.
و...
▪︎کتاب‌شناسی:
▪︎فلسفه و منطق:
- از ارسطو تا گودل: مقاله‌های فلسفی - منطقی، انتشارات هرمِس، تهران، ۱۳۸۲.
- منطق موجهات، انتشارات هرمِس، تهران، ۱۳۸۱.
- واژگان توصیفی منطق، (انگلیسی به فارسی) پژوهشگاه علوم انسانی و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۴.
- درآمدی به منطق جدید، انتشارات علمی، تهران، چ اول ۱۳۶۸، چاپ پنجم ۱۳۸۳.
- تاملاتی در منطق ابن سینا و سهروردی، انتشارات هرمس با همکاری مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران ۱۳۹۴.
▪︎ادبیات:
• دفترهای شعر:
- بر آب‌های مرده مروارید، نشر آگاه، تهران، ۱۳۵۴
- غراب‌های سفید، انتشارات نیلوفر، تهران، ۱۳۶۹
- مشتی نور سرد، انتشارات نیلوفر، تهران، ۱۳۸۰
- نردبان اندر بیابان، انتشارات نیلوفر، تهران، ۱۳۸۵
- آوازهای آبی (با ترجمۀ انگلیسی سعید سعیدپور ۱۳۸۹)، چاپ دوم، انتشارات هرمس، تهران، ۱۳۹۰
- بعد از سکوت (با ترجمۀ انگلیسی سعیدپور)، ۱۳۹۷
- با به ازِ من (مجموعه آثار)، ۱۴۰۰
• پژوهش‌های ادبی:
- سعدی، طرح نو، تهران، ۱۳۷۲
- شعر و شناخت، مجموعه مقاله‌های ادبی، انتشارات مروارید، تهران، ۱۳۷۷
- البته واضح و مبرهن است که...، رساله‌ای در مقاله نویسی، انتشارات نیلوفر، تهران، ۱۳۸۷
- تاریخ شفاهی ادبیات معاصر، گفتگو: اردوان امیری نژاد، نشر ثالث، تهران، ۱۳۸۷
- دیروز و امروز شعر فارسی، هرمس، تهران، ۱۳۸۹
•ترجمه به فارسی:
- نظریه ادبیات، رنه وِلِک و استین وارِن، (با همکاری پرویز مهاجر)، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۷۳
- منتقدان فرهنگ، از ماتیو آرنولد تا لزلی جانسون، طرح ن.، تهران، ۱۳۷۸
و...
▪︎جوایز:
- جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، برای تألیف کتاب درآمدی به منطق جدید، ۱۳۶۹
- جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، برای ترجمه کتاب نظریه ادبیات اثر رنه ولک و اوستین وارن، ۱۳۷۴
- استاد نمونه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۵-۱۳۷۶
- جایزه تقدیری کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مجموعه شعر مشتی نور سرد، ۱۳۸۱
- جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، برای تأ لیف کتاب منطق موجهات، ۱۳۸۲
و...
▪︎شرکت در فستیوال‌های بین‌المللی شعر:
- فستیوال شعر دنیا، هلند، تابستان ۲۰۰۱
- فستیوال شعر بنیاد ایرانی فرهنگ و شناخت، با همکاری مرکز فرهنگی رتردام، تابستان ۲۰۰۱
- فستیوال بین‌المللی شعر هلند، سی و ششمین جشنواره بین‌المللی شعر روتردام، تابستان ۲۰۰۵
و...
▪︎نمونه‌ی شعر:
(۱)
[شعر گفتن بی‌فایده است]
زیرا که شعر گفتن کاری است بی‌فایده
و شعر باید بی‌فایده بماند
تا از میان این همه سوداگر جان به در ببرد
زیرا که شعر گفتن کاری است ناممکن.
ای شاعران ممکن!
این سطرهای کج چیست؟
این بندهای سست
که کهنه‌های خود را از آن
در هر مجله می‌آویزید؟
زیرا که جاودانگی ارزان نیست
بر سنگ گور من بنویسید:
مُردم!
از بس که شعر بد خواندم!.
(۲)
[کتابخانه]
هر شب کتابخانه من باز است
و شاعران و منطق‌دانان
با یکدیگر در آنجا بحث می‌کنند
وقتی که کار بالا می‌گیرد
با خشم
دست یکی از آنان را می‌گیرم
و از کتابخانه به بیرون پرتاب می‌کنم
گاه تا سپیده دمان با هم
در کوچه‌های شهر قدم می‌زنیم
گل می‌گوییم و گل می‌شنویم.
(۳)
پرندگانی هستند
كه آشیانه‌ی خود را ترک می‌كنند
به جای دیگر می‌روند
و خواب آشیانه خود را می‌بینند
بهارها به زمستان می‌روند
و خواب می‌بینند
كه در بهارند
پرندگانی هستند كه
روز و شب تنهاهامان می‌نهند
و خواب می‌بینند
كه روز و شب با ما هستند.
تو این پرندگان را دیده‌ای
و خواب می‌بینی كه با تو هستند.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی