☄️آموزش ترانه سرائی(قسمت اول)☄️

درود خدمت ادبا و شعرای دانشگاه وزین ناب 🌹
هدف از این کلاس اشنایی شعرای علاقمند به سرایش ترانه میباشد که با کمک دوستان اهل فن ترانه سراهای نامی ،مدتی انرا گرد اوری نموده و در اختیار هموطنان عزیزم قرار میدهم؛ امید که شاهد رشد و پیشرفت شما عزیزان باشیم واستاد ارجمند جناب ملحق را در برپا نگاه داشتن و ارائه ی خدمات به سایت یاری فرماییم.🙏
ابتدا ترانه چیست؟
دوستان دقت فرمایید،ترانه به معنای شعر و آهنگی که خواننده بتواند آنرا تحت قواعد موسیقیایی اجرا نماید را ترانه میگوییم.
اگر چنانچه نتوان بر روی دستگاه موسیقی قرار داد آن ترانه نمیباشد،نثر و یا چیز دیگریست.
در سرایش ترانه چندین نکات حائز اهمیت است:
*میزان هجاهای بکار گرفته شده
*اوزان متریک و ریتمیک
*قافیه /عدم قافیه
*ترجیع‌بند /عدم ترجیع بند
*تعداد ابیات
*عامیانه بودن کلمات( street talk)
*داری موضوع مشخص برای سرایش
*استفاده از صور خیال عامیانه و عدم پیچیدگی ابیات که شنونده مجبور به تفسیر یا تعبیر گردد(mistranslation)
و...
که به تفکیک توضیح خواهم داد.
👈درون مایه ی ترانه ها اساسا توده ای،عامیانه،احساسی ست که اخیرا طنز و سیاسی نیز بدان اضافه گردیده است.
ابتدا برای سرایش ترانه میبایست بسیار ترانه گوش داد و برای سرایش یک موضوع واحد را در نظر گرفت و بر اساس آن با قوانین ذکر شده آنرا سرود.
ترانه و تصنیف سرودن از غزل،مثنوی،رباعی و....بسیار مشکل تر است.
هجاها:
میزان و وزن عددی(numerical) بر اساس برابری تعداد هجاها میباشد،این وزن مخصوص زبانهائی ست که مصوت ها و هجاهای آن دارای کشش معینی ست.
مانند: زبانهای ژاپنی،فرانسوی،اسپانیایی،ایتالیایی...در دو وزن کمیتی شعر سنتی مانند فارسی وزن عددی (تساوی هجاها) اجباریست.
اما در ترانه هجاها میتواند مختلف و با توجه به عدم بهم ریختگی ساختاری ترانه و اوزان مذکور یک تا دو هجا کم و بیش باشد.
بعنوان مثال:
میگوییم این ترانه ۱۵هجایی ست،یعنی ترانه بر اساس ۱۵هجا فیکس شده است که یک تا دو هجا کم و بیش با شرایط فوق الذکر بلامانع میباشد.
یک مصرع از ترانه ی بنده:
نمی تونم ساکت کنم این دل دیونه رو
ن/می/تو/نم/سا/کت/ک/نم/این/د/ل/دی/وووو/نه/رو=۱۵هجا
دقت فرموده باشید این مصرع ۱۵هجائی ست که کل ترانه بر این مبنا ادامه مییابد
اساسا ترانه ی استاندارد می بایست بین
۸ -۱۲بیت باشد بیشتر و کمتر قطعا در دستگاه موسیقی قرار نخواهد گرفت:
به این دلیل که یک ترانه میبایست بین ۲الی ۴ دقیقه ضبط گردد،طولانی بودن ابیات قطعا برش نیاز دارد که ممکن است به درون مایه ی آن اسیب برساند و حتی انرا بی محتوا کند.
با توجه به اینکه اکثر ترانه ها می بایست دارای ترجیع بند باشند،ابیات طولانی برای اهنگسازان مردود اعلام میگردد.
حالا ترانه ی کمتر از ۸ بیت،خواننده و اهنگساز را مجبور به تکرار میکند،انگار یک ترانه دوبار پشت هم و چسبیده ضبط گردیده است و گاهی با اهنگ پیش در امد و پس در امد طولانی، جای خالی ابیات را پر میکنند.
✍️م.مدهوش🤞