مقاله کوتاه:امیر عباس هویدا ، نخست وزیر محبوب شاه و قربانی سیاست های او
مقدمه:
امیر عباس هویدا یکی از شخصیت‌های مرموز ، مهم و متناقض تاریخ معاصر ایران است که نظرات مختلفی درباره او وجود دارد. او طولانی‌ترین نخست وزیر در تاریخ ایران است .هویدا با اجرای برنامه‌های توسعه و صنعتی‌سازی، اقتصاد ایران را به رشد قابل توجهی رساند. او همچنین با حمایت از فرهنگ و هنر، محبوبیت زیادی در میان روشنفکران و هنرمندان داشت. اما با اوج گیری اعتراضات مردمی در سراسر کشور، از سوی شاه برکنار و بازداشت شد و بعد از پیروزی انقلاب در دادگاه انقلاب توسط صادق خلخالی با اتهاماتی مانند افساد فی الارض و محاربه با خدا، رو به رو و بعد از اعتراف به اتهامات خود ، محکوم به اعدام شد اما قبل از اجرای حکم به طرز مشکوکی به ضرب گلوله در زندان به قتل رسید...
**
ما در این مقاله تلاش خواهیم کرد به برسی مهم ترین دلایل برکناری و بازداشت هویدا در زمان شاه و نتایجی که برای محمد رضا پهلوی داشت ، بپردازیم...
**
دلایل مختلفی برای بازداشت و زندانی شدن هویدا توسط شاه وجود دارد. برخی از این دلایل عبارتند از:
***ناکامی در مهار اعتراضات مردمی: هویدا به عنوان نخست وزیر، مسئول حفظ نظم و امنیت کشور بود. با این حال، وی در مهار اعتراضات مردمی علیه حکومت پهلوی ناکام ماند. این امر باعث شد تا شاه وی را به عنوان یک رهبر ناکارآمد تلقی کند.
***اتهامات فساد مالی: هویدا به فساد مالی متهم بود. این اتهامات توسط مخالفان سیاسی وی مطرح شده بود و شاه نیز به آنها مشکوک بود.
*** تقاضای مخالفان سیاست: مخالفان سیاسی شاه، خواستار بازداشت و محاکمه هویدا بودند. شاه با این اقدام، سعی داشت تا به خواسته های مخالفان سیاسی خود پاسخ دهد.
***تغییر سیاست: شاه در آستانه انقلاب اسلامی، تصمیم گرفت سیاست های خود را تغییر دهد و با مخالفان سیاسی خود به توافق برسد. بازداشت هویدا، که یکی از چهره های اصلی سیاست های سرکوبگرانه شاه بود، می توانست نشان دهد که شاه به دنبال تغییر است.
***اختلافات شخصی بین شاه و هویدا: برخی معتقدند که اختلافات شخصی بین شاه و هویدا نیز در بازداشت وی نقش داشته است
***شاه به دنبال قربانی بود:محمد رضا شاه برای کنترل مجدد کشور و به دست آوردن قلب مردم معترض به دنبال قربانی بود
نتیاج بازداشت امیر عباس هویدا برای محمد رضا پهلوی.
نتیجه بازداشت امیر عباس هویدا برای محمد رضا شاه پهلوی، در نهایت، منفی بود. این اقدام شاه، نشان داد که وی در حال از دست دادن کنترل ، کشور است و مخالفان سیاسی وی در حال قدرت گرفتن هستند.
بازداشت هویدا، نشان دهنده ناتوانی شاه در مهار اعتراضات مردمی بود.یکی از مهم ترین دلایل برکناری و بازداشت هویدا ناتوانی او بر سرکوب اعتراضات خود جوش مردمی بود. .شاه نخست وزیری میخواست تا با کمک او بتواند مردم را در چنگ خود نگهدارد اما هیچگاه در این امر موفق نشد
بازداشت هویدا، نشان دهنده ضعف شاه در برابر مخالفان سیاسی بود.مخالفان سیاسی شاه، خواستار بازداشت و محاکمه هویدا بودند. شاه با این اقدام، تلاش کرد تا راهی برای آشتی و صلح با مخالفان خود ، پیدا کند. با این حال، این اقدام، نشان داد که شاه دیگر توان قبل را ندارد و قدرت خود را به عنوان یک دیکتاتور از دست داده است و میتوان فشار ها و خواسته های بیشتر را بر او تحمیل کرد
بازداشت هویدا، باعث کاهش محبوبیت شاه در نزد گروهی از مردم شد.هویدا در میان روشنفکران ، اقتصاد دانان و هنرمندان چهره بسیار محبوبی بود بازداشت وی، باعث شد تا این اشخاص، شاه را به عنوان یک رهبر ظالم و مستبد تلقی کنند. این امر، به ناگهان منجر به کاهش محبوبیت شاه در نزد این گروه از مردم شد
در نهایت، بازداشت هویدا، یکی از عوامل مهم در سقوط حکومت پهلوی بود
_
ابوالقاسم کریمی
ورامین
9/آبان/1402