کنجکاوی های من:گرمایش جهانی چیست؟
گرمایش جهانی یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی است که بشر در قرن بیست و یکم با آن روبرو است.
این پدیده منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده و تأثیرات منفی بسیاری بر سامانه‌های طبیعی و انسانی دارد.
در این مقاله به بررسی مختصر و مفید گرمایش جهانی می‌پردازیم.
علل گرمایش جهانی
گرمایش جهانی به عنوان یک پدیده نوظهور نیست، بلکه نتیجه‌ای است که در طول قرون گذشته به تدریج شکل گرفته است.
علت اصلی گرمایش جهانی افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو است.
گازهای گلخانه‌ای شامل دی‌اکسید کربن، متان، اکسید نیتروز، فرآورده‌های فلوئور و بخار آب هستند که قابلیت جذب و نگهداری انرژی خورشید را دارند.
این گازها باعث می‌شوند که بخشی از تابش خورشید که از سطح زمین منعکس می‌شود، دوباره به سمت زمین بازتاب پیدا کند و در نتیجه دمای جو و سطح زمین افزایش یابد
بخش عمده‌ای از گازهای گلخانه‌ای به صورت طبیعی در جو وجود دارند و نقش مثبتی در حفظ تعادل حرارتی زمین دارند.
اما فعالیت‌های انسانی باعث شده است که مقدار این گازها به شکل نامتناسب و غیرطبیعی افزایش یابد.
برخی از فعالیت‌های انسانی که منجر به تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شوند عبارتند از:
سوختن سوخت‌های فسیلی: سوخت‌های فسیلی شامل نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ هستند که در صنعت، حمل و نقل، تولید برق و گرمایش استفاده می‌شوند.
هنگام سوختن سوخت‌های فسیلی، دی‌اکسید کربن به عنوان محصول جانبی تولید می‌شود که بزرگترین منبع تولید گاز گلخانه‌ای است
·
کشاورزی: کشاورزی نقش مهمی در تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد جهان دارد، اما همچنین منجر به تولید مقادیر زیادی از گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
متان یکی از این گازها است که از فعالیت‌های کشاورزی مانند پرورش دام، کشت برنج و مدیریت زباله‌های آلی تولید می‌شود.
اکسید نیتروز نیز یک گاز گلخانه‌ای دیگر است که از استفاده از کودهای شیمیایی و حیوانی در کشاورزی ناشی می‌شود
تخریب جنگل‌ها: جنگل‌ها به عنوان چرخه کربن عمل می‌کنند و دی‌اکسید کربن را از جو جذب کرده و اکسیژن تولید می‌کنند. اما برش و سوزاندن جنگل‌ها باعث می‌شود که دی‌اکسید کربن ذخیره شده در درختان آزاد شده و به جو برگردد.
همچنین با کاهش سطح جنگل‌ها، قابلیت جذب دی‌اکسید کربن توسط زمین نیز کاهش می‌یابد
پیامد های گرمایش جهانی.
گرمایش جهانی پدیده‌ای است که تأثیرات گسترده و
چندجانبه‌ای بر سامانه‌های طبیعی و انسانی دارد.
برخی از پیامدهای گرمایش جهانی عبارتند از:
افزایش سطح دریا: با گرم شدن زمین، یخچال‌های قطب شمال و قطب جنوب و یخچال‌های کوهستانی ذوب شده و آب آن‌ها به دریا ریخته می‌شود. همچنین با افزایش دمای آب دریا، حجم آب نیز بزرگتر می‌شود. این دو عامل باعث می‌شوند که سطح دریا بالاتر برود. براساس گزارش IPCC، سطح دریا در قرن بیستم حدود ۱۹ سانتیمتر افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود در قرن بیست و یکم بین ۲۶ تا ۸۲ سانتیمتر بالات ررود
افزایش سطح دریا تهدید جدی برای سواحل، جزایر، شهرها و مناطق پایین‌دست است که ممکن است با خطر غرق شدن، فرسایش، نفوذ آب شور و تخریب زیستگاه‌های ساحلی روبرو شوند.
تغییر الگوی بارش: گرمایش جهانی باعث تغییر توزیع و شدت
بارش‌ها در سطح جهان می‌شود. به طور کلی، مناطق خشک خشکتر و مناطق مرطوب مرطوبتر
می‌شوند. این تغییرات ممکن است منجر به خشکسالی، کمبود آب، سیل، رانش زمین و فلاکت‌های
دیگر شوند. تغییر الگوی بارش نیز تأثیرات منفی بر کشاورزی، صنعت، انرژی، بهداشت و
امنیت غذایی دارد..
افزایش دمای هوا: گرمایش جهانی باعث می‌شود که دمای هوا
در سطح جهان افزایش یابد. براساس گزارش ها
دمای هوا در قرن بیستم حدود ۰/۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود در قرن بیست و یکم بین ۱/۱ تا ۶/۴ درجه سانتیگراد بالاتر رود. افزایش دمای هوا تأثیرات منفی بسیاری بر سلامت انسان، حالات هوای نامساعد، کارآمدی اقتصاد، تنوع زیست‌گاه‌ها و حیات گونه‌های گیاهی و جانوری دارد.
· تغییر فصل‌ها: گرمایش جهانی باعث می‌شود که فصل‌های سال تغییر کنند. به طور مثال، بهار زودتر شروع شده و پاییز دیرتر پایان می‌یابد. همچنین تفاوت دمای بین فصل‌ها کمتر می‌شود. این تغییرات ممکن است بر روند گل‌دهی، باروری، مهاجرت و خواب زمستانی گیاهان و حیوانات تأثیر بگذارد.
· افزایش بیماری‌ها: گرمایش جهانی باعث می‌شود که برخی از بیماری‌های عفونی و گرمسیری گسترش یابند. به طور مثال، برخی از پشه‌ها که عامل انتقال بیماری‌های مانند مالاریا، دنگ و زیکا هستند، ممکن است به مناطق جدید و گرمتر حرکت کنند و شمار بیماران را افزایش دهند. همچنین گرمایش جهانی ممکن است باعث کاهش سلامت عمومی، افزایش استرس حرارتی، کاهش کیفیت هوا و آب و تغذیه نامناسب شود.
· تأثیر بر اقتصاد: گرمایش جهانی ممکن است هزینه‌های اقتصادی سنگینی را به دنبال داشته باشد. به طور مثال، گرمایش جهانی ممکن است باعث کاهش عملکرد کشاورزی، صید ماهی، تولید صنعتی، تجارت و گردشگری شود. همچنین گرمایش جهانی ممکن است نیاز به سرمایش و گرمایش بیشتر، بازسازی زیرساخت‌های آسیب دیده، پاسخ به فلاکت‌های طبیعی و اجتماعات آسیب پذیر را افزایش دهد…
نتیجه گیری:افزایش گرمایش جهانی باعث بروز مشکلات فراوانی برای انسان و سایر موجودات زنده در سطح کره زمین خواهد شد و تنها راه برای کاهش آن همدلی و هماهنگی تمام کشورهای های دنیا است ، بیاییم برای داشتن زندگی بهتر ، نفرت را کنار بگذاریم وبرای آبادانی زمین که تنها خانه ماست ، به راستی تلاش کنیم.
________
ابوالقاسم کریمی
ورامین
10/مهر/1402