رمضان پرورده شاعر خرم‌آبادی
استاد "رمضان پرورده" پیر شاعر لرستان، زاده‌‌ی سال ۱۳۳۲ خورشیدی، در محله‌ی درب دلاكان خرم‌آباد است.
وی دوران تحصیلات ابتدايی خود را در خرم‌آباد سپری و پس از انجام خدمت سربازی برای ادامه تحصيل در رشته‌ی حقوق و علوم سياسی وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۵۸ موفق به اخذ دانشنامه‌ی ليسانس گرديد.
وی ترانه‌سرایی را در دوران نوجوانی تحت نظر دايی خود "شكراله الماسی" كه يكی از ترانه‌سرایان و خوانندگان مشهور موسيقی اصيل لری بود، آغاز کرد، و از آن زمان تاكنون برای کاست‌های خاك وطن، در سوگ آفتاب، گزيده‌ی پنجمين و ششمين جشنواره موسيقي فجر، سوز سوار، رنگ وارنگ، داغ شقايق، كبوتر، شعله عشق، آرزو، برف پيری، غافله گل، نسيم سحر يافته، سوز سيل، چوپی، چش تر، بهار مالگه، همدنگ، همراز، قاليباف، شو عيد، قديم صياد، گلونی و... ترانه سروده است.
در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ در بیستمین جشنواره تولیدات رادیویی و تلویزیونی مراکز استان‌ها در شهر سنندج، شعری از ایشان به عنوان بهترین شعر لری بخش موسیقی در سطح کشور تحت عنوان "دس براری" انتخاب و معرفی شد.
تاکنون سه کتاب "خون و عطش"، "گلال تش" و "ترانه‌های افلاک" از اشعار ایشان چاپ و منتشر شده است.
▪نمونه‌ی شعر لری:
(۱)
[طاقِ پیل]
رَتیه دِ یادِ دنیا طاقِ پیل سیت دلگرونم
منیه تو تک و تنیا چی دل بی حونمونم
طاق پیل طاق دلم چی طاق تو پیترکسه
چی کَلِ پیری که شاخ و دَس و پایاش اِشکسه
طاق و طاقت بَرد و بردت چی دلم ویرو بیه
یه ستم تیمور لنگه که وِ تو آلو بیه
هان کجا او سوزسوارو که وِ تو کِردن گذر
هان کجا او دَس‌بِرارو کَس دِشو ناره خَوَر
هان کجا او میرشکارو که دِ زیر دَسشو
جون سالم بیرنمیکرد کورکوره دِ آسمو
مشته کاردشو دِ شاخ کَل و جومه وَرِشو
پوس گُل گُلی پلنگ بی دِ او چله زِمِسو
می پیچیس دِ زیر طاقت کِلِ شیرینِ زَنو
وَختی هِرازگو میکردِن وِ درختیا گِردِکو
ایسه مَر بیا وِ گوشم شره آو قیره قِلا
مُردِمه سی بیکسیت بییه لونه ملیچکیا
و کومی دَس بونمت و کومی دَس بخواونمت
کُنج خلوتی میهام دِ جون دل بلاونمت
(۲)
[چراغ دل]
چِراغِ دِلِم تا کـِه خاموش بُوَه
نِمیِلِم کِه لُری فِرامُوش بُوَه
مِه لُرِم لُرِسُو کیزِه جـُونِمَه
سَرُو جُو وِسیقِه لُرِسـُونِمَه
دِ بیشِه لُرِسـُو مِه شیرِ نَرِم
غـَمُ دَردُرَنجِش وِجُو میخَرِم
مِه او لالِه‌ی سـَروِهارِتُونِم
دِه مُوقِه خَطَر سـَرو ِدارِ تُونِم
گُلِ مِفرَغی باغِ سُـوز بلی
تُو سی زَخمِ کُهنَه دِلِم مَلهمی
دِ ساسانیانِم تُو داری نِشُو
وِپِشنیت زَنَه نَقشِ اَجدادِمُو
قَلعَه گَردٰاوِت طاقِ پیل پامِنار
وِمَنشورِ کورِش میکـَن افتِخار
وِری سنگ نِوِشتَه نوِشتِن وِزَر
دِدُنیایِ زِشتی بَکیتُو حَذَر
توپارِه تنِ مُلکِ ایرُونِمی
شِرَف آوِری دینُ ایمُونِمی
وِشِعرِم مِه زِنَه میکـِم یادِ تو
سیقِه مَرکزِ خُرَم آبادِتو
وِخینِم مینیسِم کهِ جـُونِم تُونی
رَگُ پُوسُو گُوشتُ سِخُونِم تُونی.
(۳)
[کر لر]
چپ و راس بون قطارکت و سینه
قد بالاکت چی اسبیکو رنگینه
چش د دشمه مه ورنیار که دو کمینه
نل خاک تنیای و تفنگ بشینه
سی دشمه دس و تفنگه کر لر
چی پلنگ آماده جنگه کر لر
سربنی وه اوبنار چی شیر زردی
چی پلنگ کمین بکو و بن بردی
د برف د بارون و د اور طیمو
ای تفنگ یار مونه هر جا که ریمو
سی دشمه دس و تفنگه کر لر
چی پلنگ آماده جنگه کر لر
بو تفنگ کل بزه تا دشمه بسوزه کر لر
دی دیار کل بکنه شو بگریزه کر لر
برنوکت بو و شو رت ناهماره
سر رت کوه کمر شیش مغاره کر لر
سی دشمه دس و تفنگه کر لر
چی پلنگ آماده جنگه کر لر
نال نال برنوکت چنی شیرینه کر لر
ه که تیرش وه سینه دشمه میشینه کر لر
ننگه که دشمه روئه وا جون سالم کر لر
تش بزه د ریشه ی دشمن ظالم کر لر
سی دشمه دس و تفنگه کر لر
چی پلنگ آماده جنگه کر لر.
(۴)
[گلونی]
میَترسـِم دِ روزِگاری کَس نَوَنَه گُلوَنی
هِه نُومی دِشُو بَمُونَه شیرزَنُونِ سَروَنی
میتَرسِم کِه دیک وُپَشم وُماشتَه یا کِه رَنگ رَنگی
یهِ رُوزی بُوَن فِرامُوش چی کَتُ وچی گُلوَنی
میتَرسِم هیچکَه نَپُوشَه سِتِرَه کِ رَنگ وِ رَنگ
شَنگ قِطار وِشــال نَوَنَه کـُرِ لُر دِ روزِ جنگ
میترسِم بُوئه جُو دَر مُوکُولکَه یا کِه پُر دِ دُو
چِزِنَک رِغُونِ کِینُوسی مُوبُوئه آرِزو
می دُوخْتِن وِقـِی کُلِنجَه دُو پیلاٰ نُقرِه قَدیم
دَرمُونِ دَردِ دِلِم بی ریشهَ کِه دارِ مَلیم
نَه کُلِنجَه نَه مَلیم نَه پیلِ نُقرَه گُوشَه دار
کَس نِمینه مَشکَه هِرٰازْ گُو بَکَه وِ قِی مٰالاٰر.
(۵)
مِ چی هیمه تری ری تاوه عشقت
چق وپوقم میایه میزنم باو
گریوگاوی نیامه کولِ تژگا
اَسِر پِشکِس دِچشِ زردِاَفتاو
...
هنی شوبی دُچارم وا پژاره
هِرِنگِ دل بیاوامه وفا کو
اگرمیهادلم دی غم دِراری
دِ مینِ قاوِسُرمه چشِ واکو
...
تونِ خو می شِناسم نازنینم
وِ اوزلفِ قشنگِ رنگِ شویات
وِاو برقِ چشیاکه سُرمه ریزت
وِ اوخالِ سیاهِ کنجِ لویات
...
دلم نَشکه که کارت ناره هورِم
گُنَم هادو مِلِت هردو گِلاره
بئیردسم بورم وِباغِ عشقت
دلم تشنه دوتا چشِ خُماره
(۶)
مِ چی قیسم بیابوگردِ لیلا
غمت هادی درینم چی رتیلا
همه دار و ندارم خاکِ پاته
تُ خُت یِه لاهمه دنیاوِیِه لا.
(۷)
کسی پی وی گِریوگاوِم نِموره
هِ گِرکَش میکِنِم خاوِم نِموره
چِنو بختم رَشَه هاتِم نِهاته
بَمیرم جارچی چاوِم نِموره
(۸)
زن لُرواسَروساوَه قِشنگه
کُلِنجَش چی بِهاری رنگ وِرَنگه
میلَرزَه پُشتِ دُشمِه روزِجَنگِش
فلک کَر موُهَ وانالِه تِفَنگِش.
(۹)
وِ رسمِ عاشقی والاکسی رو
اگرجو وِش بِئی سی توبکه تو
گرونه قیمت ئی دوسِ جونی
بزه وِ نومِ اوصدباغِ مَلحو.
(۱۰)
دسم حالی سروپامِه پتینه
وِهرجاری میارم سی زمینه
گِیَه گُسنه اگردادی وِرارم
مُئَن یَه کافره یَه زیچِ دینه.
(۱۱)
پِزودَسَه چَنی شیطونه ئی دل
کِ عاقل لیوه میکه لیوه عاقل
مِ غمبارم دلم دی سیکِ سینه
دو دسماله مِئیره میزنه کِل.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی