سرقت ادبی
انواع سرقت ادبی کدام است؟
میزان سرقت ادبی به شکل‌های مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد. به عبارت ساده، سرقت ادبی انواع مختلف دارد. در ادامه، از اَشکال رایج سرقت ادبی برای‌تان خواهیم گفت.
سرقت ادبی تصادفی یا سهوی:در پاره‌ای موارد، پژوهشگر یا پدیدآورنده اثری علمی یاد ادبی محتوایی را، سهواً، از منبعی به کار می‌برد. اما سهوی بودن سرقت ادبی دلیلی بر تبرئه از آن نیست و شخص مرتکب مسئول عواقب آن خواهد بود.
سرقت ادبی عمدی:سرقت ادبی عمدی می‌تواند به شکل‌های زیر صورت گیرد.
سرقت ادبی مستقیم:چنانچه محتوایی را عیناً از منبعی بیاوریم و اشاره‌ای به مرجع آن نکنیم، مرتکب سرقت ادبی مستقیم شده‌ایم. البته اگر محتوا نوشتاری است، باید علاوه بر ارجاع‌دهی مناسب، آن را داخل گیومه قرار دهیم.
سرقت ادبی غیرمستقیم:این نوع سرقت ادبی «موزائیکی» نیز نامیده می‌شود. در این نوع سرقت ادبی، محتوای یک یا چند منبع با بخش‌های مختلف محتوای در حال تهیه یا یکدیگر تلفیق می‌شود. این سرقت، ادبی بسته به مهارت شخص، ممکن است از تغییر ناگهانی سبک محتوا قابل تشخیص باشد.
استفاده چندباره از محتوای سرقت شده:این نوع سرقت ادبی به معنای استفاده از یک محتوای سرقت شده در موقعیت‌های متفاوت و برای مقاصد مختلف است. به این پدیده «Self-Plagiarism» نیز گفته می‌شود. از رایج‌ترین نمونه‌های این نوع سرقت ادبی می‌توان به ارسال یک مقاله علمی سرقت‌شده به چندین مجله برای انتشار یا ارائه آن در موقعیت‌های مختلفی، مثل کنفرانس‌ها یا کلاس‌های درسی، اشاره کرد.
سرقت ادبی ناشی از بازنویسی ناصحیح:این نمونه سرقت ادبی بیشتر در نوشتار اتفاق می‌افتد. اگر از مطالب منبعی صرفاً با تغییر جزئی چند کلمه، مترادف یا تغییر ترتیب آن‌ها و با همان ساختار متن مبدأ استفاده کنیم، مرتکب سرقت ادبی بازنویسی یا «Paraphrasing» شده‌ایم.
استفاده مؤسسات تولید محتوا از محتوای تولید شده:برخی مؤسسات محتوای علمی را، نظیر مقاله، به جای شما می‌نویسند. استفاده از این محتوا فارغ از چگونگی تهیه آن و حتی با رضایت آن‌ها، سرقت ادبی است. متأسفانه، این نوع سرقت ادبی در ایران بسیار رایج است.
تشخیص سرقت ادبی
نحوه تشخیص سرقت ادبی:
از مناسب‌ترین راه‌های تشخیص سرقت ادبی می‌توان به نرم افزار تشخیص سرقت ادبی اشاره کرد. البته نتایج آن‌ها را باید با ضریب خطا پذیرفت. در این راستا، باید به دنبال یافتن بهترین نرم افزار تشخیص سرقت ادبی باشید. از مهم‌ترین نرم‌افزارهای رایگان تشخیص سرقت ادبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
Copyleaks Plagiarism Checker
PaperRater
Dupli Checker
PlagScan
Quetext
Plagiarism Detector
مجازات سرقت ادبی :
مجازات سرقت ادبی مطابق تبصره ۲ (الحاقی ۱۳۷۷/۰۵/۲۱) ماده ۶ قانون فوق الاشاره، مجازاتهای مقرر در ماده (۶۹۸) قانون مجازات اسلامی خواهد بود. لذا باید به ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی مراجعه نماییم. مجازات سرقت ادبی در ۱۴۰۲ با درنظر گرفتن جمیع تغییرات حاصله، دربردارنده حبس و یا شلاق، تا ۷۴ ضربه میباشد.