📝 اصول نگارش 1️⃣0️⃣
بسم الله الرحمن الرحیم
شناسه چیست و چه کاربردی دارد؟
شناسه مجموعه‌ای از حروف است که به پایان بن ماضی یا بن مضارع می‌چسبد و عامل تأثیرگذار در صرف فعل است. شناسه‌های َم، ی، َد، یَم، یَد، َند با پیوستن به فعل، شخص آن را مشخص می‌کنند و فعل را از همراهی ضمیرهای شخصی جدای من، تو، او، ما، شما، ایشان در جمله بی‌نیاز می‌کنند. دستور نویسانی مثل پنج استاد و فرشیدورد، شناسه را ضمیر پیوسته فاعلی نامیده‌اند و در ذیل ضمیرها به آن پرداخته‌اند.
شناسه
نام شناسه
نام شخص
با بن مضارع
با بن ماضی
م
ام
گوینده
اول شخص مفرد
می خورم
خور + - َ م
خوردم
خورد+ - َ م
ی
ای
شنونده
دوم شخص مفرد
می خوردی
خور +ی
خوردی
خورد+ی
د
است
دیگری
سوم شخص مفرد
می‌خورَد
(خور+ َ- د)
خورد
(شناسه ندارد)
یم
ایم
گویندگان
اول شخص جمع
می‌خوریم
(خور+یم)
خوردیم
(خورد+یم)
ید
اید
شنوندگان
دوم شخص جمع
می‌خورید
(خور+ید)
خوردید
(خورد+ید)
ند
اند
دیگران
سوم شخص جمع
می‌خورند
(خور+ َند)
خوردند
خورد + َ ند
آمدن شش شناسه در پایان فعل، علاوه بر نشان دادن مفرد و جمع، موقعیت گوینده، شنونده یا دیگری بودن را برای فعل مشخص می‌کند، همان سه زمانی که در عربی به آنهامتکلم،مخاطبوغایبمی‌گویند.
✍️ نکته: فعل‌هایی که بهه(صفت‌های مفعولی) ختم می‌شوند، شناسه‌ها به شکلام،ای،است،ایم،اید،اندبه آنها می‌پیوندند. مانند: «رفته‌اند».
کارکرد شناسه
🔷 شناسه‌هاجمله را از حضور ضمیرهای شخصی جدا بی‌نیاز می‌کنند. به این قابلیت زبان،ضمیراندازمی‌گویند. زبان‌هایی ضمیرانداز هستند که شخص در جمله بدون حضورضمیرهای منفصلنیز قابل تشخیص است، این ویژگی را در زبان‌های ایتالیایی و اسپانیایی نیز می‌بینیم. برای مثال، ما در زبان فارسی، در حالت عادی به جای جملهمندیروز به سینما رفتم، می‌گوییم:
✔️ دیروز به سینما رفتم.
زیرامکه در پایان «رفتم» آمده، شخص فعل را (اول شخص مفرد) نشان می‌دهد.
✍️ نکته: ضمیرهای شخصی جدا مثلمن،تو،او،ماو ... را فقط به هنگام تأکید و مانند آن استفاده می‌کنیم.
🔷شناسه هابانهادمطابقت دارند و موقعیت نهاد را از نظر مفرد و جمع بودن جمله نشان می‌‌دهند. برای داشتن جمله صحیح در زبان فارسی باید به این نکته دقت کرد.
احمد درس می‌خواند. (علی ... َد [سوم شخص مفرد])
آنان درس می‌خوانند. (آنان ... َند [سوم شخص جمع])
✍️نکته
ممکن است مطابقت شناسه با نهاد درباره نهادهایی با مشخصه جمع غیرجاندار یا کاربرد احترام‌آمیز فعل رعایت نشود.
پیامبر فرمودند. (کاربرد احترام‌آمیز شناسه جمع برای نهاد مفرد)
مدادها ریخت. (کاربرد شناسه مفرد برای نهاد غیرجاندار جمع)
یا حسین بن علی
ادامه دارد......