شعرناب

موینا ادینه‌وند شاعر لک‌زبان لرستانی

زنده یاد "موینا آدینه‌وند" از خاندان آدینه‌وند ترهان در استان لرستان است، که به زیبایی شعر می‌سروده است.
▪نمونه‌‌ی شعر لکی:
(۱)
یا حق مر گونام افزون ژه پیشه‌ن
هر دم وه جرگم ار جای نوش نیشن
شوخی که مایه‌ی زنگانیم په‌ی شه‌ن
بینم خار غم او نه دله‌ی شه‌ن
زازاناش مرهم تیر کاریمه‌ن
ذکرش وه زوان مدام جاریمه‌ن
چوی جامک جلاش وه آهی بنه‌ن
کی طاقت جور بیماریش منه‌ن
آمین بیماریش یه کسه‌ر بارم بو
درد بی‌درمان لیلی یارم بو
او فارغ ژه غم بنیشو دلشاد
تا من ژه سودای دردان بکم یاد.
(۲)
سوراو سه‌ره‌مه‌ی، سوراو سه‌ره‌مه‌ی
بعضی کار خوت اژئن سه‌ره‌مه‌ی
میت اژ بزرگی دانگُی بکه‌ین ره‌ی
سر رشته نه‌یرین که‌تینه سه‌ی وه‌ی
شه‌شدانگُ بزرگی باید تیار بو
هر شه‌ش در نظر خلق آشکار بو
ار تو وژت چه‌م بصیرت نه‌یری
اژ کار رده هویچ حیرت نه‌یری
هر چه‌ن اژ قدیم بزرگ نوینه
تا دسگیرت بو بزرگی چوینه
شه‌شدانگُ بزرگی باید تیار بو
هر شه‌ش در نظر خلق آشکار بو
اول سخاوت سفره‌ت مبا بو
طباخت اژ طبخ طبیخ تبا بو
خوراکی سفره‌ت وه‌ی طور زیای بو
مسافر اژ خوان نعمتت شای بو
دایم‌الاوقات طبخت در کار بو
برنج بی‌حساو روین وه خروار بو
دوم شجاعت مردیت مشهور بو
احسن‌الخلق بو کول بی‌قصور بو
سوم صاحب فهم دایم تیز هوش بو
صاحب تقریر بو گوهر فروش بو
چارم در لسان صدق‌الیقین بو
در عهد و میثاق قولت متین بو
پنجمین عصمت مالت دوریس بو
سیرت پره‌س بو عصمت ناسوس بو
شش جهت وه جهت مدام طاهر بو
هر شش در نظر خلق خوش ظاهر بو
خان هر چه‌ن عرضم بی ادو ویه
مزنه‌م والدت خاتوین نویه
گویا مادرت حویرده پا بیه
اژ شه‌ش دانگ در ذات تو یه‌کی نیه
اول بایمه‌ن وه سر مهمان پذیریت
سفره و سخاوت مسافر سیریت
سفره کوله کاو خدا بریته
طبخ عروی تیری لوریته
میمان چمه‌ری شو شام نه‌کردی
نون نه‌حورده کس توم نه‌کردی
دو بایمه‌ن او سه‌ر مردی شجاعیت
مبارز رزم روژ هیجائیت
اگر اقتضا وه دعوا و جنگ بو
یال اسب اژ خوین وژت می رنگ بو
دایم‌الاوقات گوریز کارته
بی‌جهت اسباو یراق بارته
سوم در کلام بیانت لنگه
مغزت خراوه لفظت پار سنگُه
اژ بس در جواو حرف در مانده‌ای
اژ مجلس بحث مدام رانده‌ای
چارم در لسان مه تونم دیه
حرف شو و صوت هویچ یه‌کی نیه
ار وه ویشه شیر بیچاره و ژارین
اژ تنگُی ملجا وه بختت مارین
داشتن امید وه بختت خبطه
یا... یا بنکو ل ظبطه
پنجمین عصمت مالیشم دینه
ومه‌ی وه‌گ وه گرد... چوینه
یه‌ی روژ وه ناکوم میمونت بیمه
خطایی کردی مه وژم دیمه
شه‌شم شه‌ش جهت کول ناپسنده
ریشت پلمژیا لو لچت گنده
کول جا لونه مور و می رشک و سرا
چمان توره که وه سر خرا
ار بوشین کتمان دینم کردیه
سیرت تونم عبث بردیه
دسگیرم بیه بی سر رشته کین
لیوه بندر... ورو گشته کین.
(۳)
قولن تا رومن، قولن تا رومن
پژاره‌ت خیال شوان تا رومن
جغدآسا نه جرگ جبل یا هومن
قلندرآسا یا حق یا هومن
یا چوی بایه‌قوش مدام قو قومن
«یا من هوم په‌ی موت بیواده تومن»
شرط بو ژه‌ی دنیای غمخانه فانی
ترک کم ذوق و زشت و زیبای زنگانی
قنیات کم ژه نفس ویم چوی روحانی
نمانو وه نه‌م شیوه انسانی
هر واو برگه‌وه مدام رورومه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
شرط بو تا عروس گور نه آغوش کم
ژه داغت جرعه خاموشی نوش کم
ویم چوی لاقیدان دنیا فراموش کم
پند ناصحان عارف نه گوش کم
سپای وحشیان وه هام گرومه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
فرهاد چن سال تاش بیستوین کاوا
فرق ویش وه نیش کلنگ شکاوا
کاری بی زامش، نوی مداوا
هرچن لیویا وه شیرین نیاوا
فرهادآسا عزم بیستوین کومن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
قیس سرگردان بیدی بریانه
هجران کیش جور دور زمانه
دل غواص بحر قویته غمخانه
دویر ژه صفا وه قنیات خانه
مرخ دل مرده لیل خوش خومه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
شرط بو دلداری دنیه بطال کم
حالاتم چوی حال مجنون حال حال کم
مجنون وار جبل دجیل وه مال کم
سر تا پا جرگم سیا زغال کم
تا بواچان قیس لیلش مرحومن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
خوراکم خمه‌ن صبوریم آخه‌ن
قامتم تا روژ قیامت کاخه‌ن
ققنس آساجسم جسه‌م قاواخه‌ن
رخساره رنگم چوی سیاه زاخه‌ن
سپای خم وه‌لای شادیم هجو مه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
جرگم زده زام تیر کاریه
شو تا صو ذکرم بی‌قراریه
مدام اوقاتم صرف زاریه
عسرین نه دیده‌م جوجو جاریه
کی مخبر ژه درد شوان تا رومن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
ترسم بواچان قیس نیه‌ن وه تنگ
جسم چوی جسه‌ت بگیلو ژه رنگ
تن خسته رمیم زوان لال و لنگ
یورتگه‌م واو منزل لحد سرای تنگ
په‌ی موتت وه مرگ ویم رزومه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن»
شرط بو ژه‌ی دنیه آواره گردم
ترک که‌رم مخلوق بریا ژه مردم
روژم تاریکه‌ن ژه شادی فردم
خلقی آگاهه‌ن ژه آه سردم
«موینا» ژه طفلی ستاره شومه‌ن
«یا من هو په‌ی موت بیواده تومن».
گردآوری و نگارش:
#لیلا_طیبی (رها)


1