* تلفیق موسیقی و شعر *
دستگاه های موسیقی ایرانی که مجموعا از چند نغمه تشکیل شده است را (گوشه) می نامند که باهم در گام،کوک و فواصل نت هم آهنگی دارند.
بطور کلی در عصر معاصر دستگاه های موسیقی را هفتگانه نامیده و آوازها نیز به پنج آواز تقسیم گردیده اند که عبارتند از:
همایون،ماهور،شور،سه گاه،چهار گاه،راست پنجگاه و نوا.
دیگر ملحقات در دستگاه شور،همایون طبقه بندی میشوند اما برخی آنها را مستقل میدانند و همین امر گاها انرا ۱۲الی۱۳ بر شمرده اند.
گوشه های دستگاه ها در قالب مجموعه ای بنام ردیف گردآوری میشوند،معمولا دستگاه ها با گوشه ای بنام (در آمد) اغاز میگردد که انرا (مد)اصلی دستگاه مینامند.
دستگاه ها نهایتا از طریق گوشه های دیگری به روی مد مینشینند،بین دستگاه ها روابط مستحکمی برقرار است،پرده گردانی از یک دستگاه به دستگاه دیگر را میسر میکند،زمانیکه هیچکس موسیقی ایرانی را جدی نمیگرفت استاد علی اکبر خان فراهانی در زمان قاجار گوشه های مختلف را در قالب هفت دستگاه و پنج آواز جمع آوری نمود و به نظم در آورد که امروزه روز در کشورهای هند،افغانستان،پاکستان،آذربایجان،ارمنستان،ترکیه،ترکمنستان،یونان و چندین کشور افریقایی و اروپایی طرفداران بیشماری دارد.
موسیقی به شعر اعتبار بخشیده،در گرفتاریهای روزمره که استفاده از کتاب و مطالعه را کاهش داده اشعار در قالبهای موسیقی شنیدنی است.
اشعار بزرگان شعر ایران زمین از زمانیکه در دستگاه های موسیقی قرار گرفته بیشتر خود نمایی میکند و نام انها را زنده نگاه داشته،امروزه میتوان در خودرو،محیط کار،منزل،حتی در کوه،دشت،جنگل و....اشعار را شنید،یادگرفت،زمزمه کرد و لذت برد.
طول پیش در امد و پس در امد به طول اشعار ترانه و تصنیف بستگی دارد،زمان یک اثر در موسیقی بسیار مهم است،فاکتورهایی چون زمان،متن،ترجیع بند،فراز و فرود و......بسیار اهمیت دارد.
فراموش نکنیم گاهی ملودی ترانه یا تصنیفی اماده است فقط ترانه یا تصنیف سرا باید بر روی آن بسراید،گاهی ترانه و تصنیف اماده است اهنگساز میبایست ملودی کار را اماده نماید،هر دو کاری مشکل و وقتگیر است.
📌امیدوارم توانسته باشم خدمتی کوچک برای استادان، دوستان و شعرای گرامی سایت انجام داده باشم.
✍️م.مدهوش🍃