(ردیف )
بسم الله الرَحمن الرحیم .
با نام و یاد خدا
🌹پاک کردن (صورت مساله) همواره برایِ انسان های همیشه آماده برگ ِ برنده ای در دست .
🌹مطلب از( چپ به راست)خواندن بینشی ست معمّا گرانه .
در ابتدا توضیحِ نسبتاً کاملی از ردیف این عنصر مهم .......
در شعر های فارسی ردیف بخش مهمی دخیل در شعر
و به قول معروف
ردیف ، خاصِ شعر فارسی ست . این عنصر از شعر به لحاظ بلاغي شعر را به کمال نزدیک می‌کند و از نظر موسیقایی نیز دارای اهمیت قابل توجهی است .
ردیف از دیر باز تا کنون به عنوان یکی از عوامل موسیقی ساز همواره مدّ نظرِ شاعران ، ادیبان ، و ادب پژوهان بوده است .
ردیف در لغت به معنی ( سواری است که پس از سوار دیگر ، بر یک اسب می نشیند) و در اصطلاح (همگونی کاملی است که از تکرار یک عنصر دستوری یگانه ( واژه ، گروه ، بند یا جمله) با توالی یکسان و با نقش های صوتی ، صرفی ، نحوی و معنایی یکسان در پایان مصاریع یا ابیات شعر و بعد از واژه ی قافیه پدید می آید .
به نظر شفیعی کد کنی ( هر چه غزل کامل تر میشود ، بسامدِ ردیف هم در آن بالا تر می‌رود )
و
به نظر من مهم ترین نقش ردیف ، قبل از هر چیزی نقش موسیقایی آن است .
این نقش موسیقایی ، زمانی به نهایت زیبایی خود می‌رسد که در پیوند با دیگر کلمات ، در محور همنشینی به کار رود و در واقع ، یکی از هنر های شعری شاعر ، در اینجا خود را نشان می‌دهد.
چرا که وقوفِ طبع شاعر و بسطت او در سخن ، به بربستنِ ردیف خوب ظاهر میشود
ردیف ، همانندِ بندی نازک ، تمام ابیات را به هم پیوند می‌دهد. این پیوند هم می‌تواند از لحاظِ صوری و ظاهری باشد و هم از لحاظِ اندیشه و محتوای حاکم بر شعر .
بدین معنی ردیف همانطور که از لحاظ ظاهری ، همانند نخ رشته یِ ادبیات را به هم پیوند می‌دهد و می‌تواند با در قید و بند گذاشتنِ افکار شاعر، از پراکندگی و تشویش خاطر او جلو گیری کند .
ردیف را می‌توان به عنوانِ عاملی در جذبِ مخاطب نیز برسی کرد، یکی از کوشش‌های محققان ادبیات این است که علت رسوخ و تاثیر شعر را در لایه ها و طبقات مختلف اجتماع برسی کنند .
.......
با ردیف در مقدمه ، با عرایض بنده به صورت مختصر آشنا شدید که این توضیحات در مورد ردیف همچنان
با بینش های مختلف روز به روز کامل تر میشود
🌹
بنا بر توضیحات داده شده که قسمتی از منابع مختلف و قسمتی نظر بنده بود .
به سوالی می‌رسیم...
🌹(آیا استفاده از ردیف مشخص شاعری مجاز است یا خیر )؟
شاید با اولین نگاه به این سوال با دید و نگاه شخصی
نظر دهید استفاده از ردیف خاص که متعلق به شاعرِ
مشهوری است جایز نیست و خلاف مقررات است این ردیف قبلا توسط فلان شاعرمشهور استفاده شده و
ردیفی خاص است .
🌹سوال . ردیف خاص را چه کسی مشخص می‌کند؟
آیا بنده مشخص میکنم ؟
آیا شما مشخص میکنید؟
🌹سوال . ردیف استفاده شده توسط شاعر غیر مشهور را می‌توانیم استفاده کنیم ؟
این شاعر نام آشنا نیست شانسی از ردیفی استفاده کرده که ،ردیف خوبیست چون مشهور نیست میشود استفاده کرد ؟!
جای تعجب است !
شاعری شعر گفته برای ردیف مدّ نظر خود ردیفی ساخته خلاقیت به خرج داده شعرش در کتاب خودش به ثبت رسیده ، من نوعی چه می‌داند شاید بارها و بارها ردیف را خط زده تا ردیفی برازنده بیابد
توجه مجدد شما عزیزان را به توضیحات،( ردیف) در قسمت بالا جلب میکنم 🙏
🌕 اینکه شاعر مشهور است یا نیست آیا در حوزه اختیارات من است آیا من می‌توانم ادعا کنم این ردیف خاص نیست
...
ردیف استفاده شده در اشعار فارسی مخصوصا ردیف های بلند اگر قبلا توسط شاعری استفاده شده باشد .
باید گیومه گذاری شود و در توضیحات به صاحب
( ردیف ) اشاره گردد
همان طور که در بالا و در قسمت توضیحات گفته شد
ردیف یکی از بخش ها و عنصر های اصلی شعر است
که نیمی از مصراع را در ( ردیف های بلند ) در خود جای داده .
مگر می‌توان به نام و خالق( ردیف )اشاره نکرد و او را نادیده گرفت.
.
تشکر ویژه از خوانندگان و سروران گرام
متنیاز. محمد رضا خوشرو