شیلان گیلانی نویسنده‌ی کوردستانی
استاد بانو "آمنه گيلانی"، با نام مستعار "شیلان" و "شلی" شاعر كودك و فعال فرهنگی کورد، در سال ۱۳۳۳ خورشیدی در سنندج در خانواده‌ای اصالتا بانه‌ای زاده شد. نیمه اول تحصیلات ابتدایی را در شهر سنندج و نیمه دوم ابتدایی و دبیرستان را در شهرستان بانه سپری کرد.
در کودکی از نعمت داشتن پدر محروم شد و زیر پر و بال مادربزرگ و دایی، درخت عمرش به بار نشست.
از همان عنفوان نوجوانی علاقه‌اش به شعر و موسيقی را نشان داد و در سال ۱۳۷۵ به انجمن ادبی مولوی کرد در سنندج رفت؛ که حاصل مطالعه و تلاش‌های او نزديك به ده مجموعه كتاب برای كودك و نوجوان و چندين نمايشنامه شد؛ كه "المپياد جانداران" به قلم او به صحنه رفته است.
▪︎کتاب‌شناسی:
- ديارييه‌كان دايه. (شعر)، تصويرگر: شیوا شکوهی، انتشارات شوان - ۱۳۹۶.
- مقاله نشریه نازک مەلایکەت و فرووغ (کردی) - نشریه مهاباد، بهمن و اسفند ۱۳۹۵، شماره ۱۹۱-۱۹۲.
- ماسیخوه‌ره‌ی داوباز، - شعر کودکان و نوجوانان (کردی)، تصويرگر: گلاله ناصری، انتشارات گوتار - ۱۳۹۴.
- فریشته‌ی دیان، شعر کودکان و نوجوانان، انتشارات تافگه - ۱۳۸۷.
ترجمه سه کتاب «ماشین‌ها»، «شغل‌ها» و «مکان‌ها» از آثار اسدالله شعبانی به زبان کُردی، ترجمه ۱۵۰ داستان فارسی به زبان کردی برای روزنامه کودکانه‌ی «جولانی» در کردستان عراق، تالیف ۲۵ داستان برای کودکان، ترجمه «مسافر کوچولو» به زبان کردی، تالیف کتاب‌های «خاطرات برگ‌ها»، نمایشنامه «المپیاد جانداران» – که در کردستان عراق به روی صحنه رفته است – و «فرشته دندان» از جمله آثار تالیفی و ترجمه‌ای شیلان گیلانی در حوزه کودکان است.
همچنین کتاب «شعر بی‌سقف»، ۲۴ مقاله به زبان کردی، ترجمه چندین مقاله در حوزه کودکان، ترجمه داستان «قارقار کلاغ‌ها» و «عروسک پشت پرده» از صادق هدایت به زبان کردی نیز از آثار وی در حوزه بزرگسالان است.
کتاب‌های چگونه نفت پیدا شد، ماهیخوار حیله‌گر، ترجمه نقد و بررسی ادبیات کودکان (هادی محمدی)، ترجمه بخشی از فولکلور کرمانشاه، مجموعه شعر تاب بازی برای کودکان، داستان برکو و جیرجیرک، جمع‌آوری اشعار فولکلور، تاریخ کتاب زنان نامدار کرد و بزرگان معاصر، نوشتن چندین ترانه برای کودکان و بزرگسالان در اجرای کنسرت، سپاسنامه و چندین لوح تقدیر از طرف بزرگان ھنر، تحلیل چندین شعر از شعرای نامدار از جمله کتاب‌های آماده چاپ این نویسنده کُرد ساکن سنندج است.
«شیلان گیلانی» به تازگی کتاب «ژنانی کورد» (زنان کُرد) را با هدف شناساندن زنان تاثیرگذار در جامعه کردستان چاپ و روانه کتابفروشی‌ها کرده است. در این کتاب که به گفته گیلانی، نگارش آن هفت سال زمان برده است، زندگینامه ۲۱۳ زن نامدار کردستان ایران و ۲۸۶ زن نامدار کردستان عراق و سوریه به رشته تحریر درآمده است. کتاب در دو جلد چاپ شدە است؛ جلد اول در ۵۱۰ صفحه و جلد دوم در ۵۴۶ صفحه.
بخش‌های این کتاب شامل زنان سیاستمدار و فرمانروای قدیم، شاعران و نویسندگان قرن چهارم تا قرن معاصر، نویسندگان معاصر، زنان محدثه، زنان شهید و انفال کردستان عراق، زنان در عرصه علم و تکنولوژی معاصر، هنر و مجسمه‌سازان، ژورنالیست‌ها و مجریان موفق تلویزیون، بانوان عرصه ورزش، بانوان واقف و خیّر، خوانندگان، نوازندگان و هنرمندان کرد، زندگینامه زنان بازیگر، زنان پلیس در کردستان عراق و در بخش کتاب زنان کردستان ایران، زنان شاعر فارسی‌گوی و کُردی‌گوی است.
شیلان گیلانی درباره این کتاب اظهار کرد: جرقه تالیف این کتاب و پروژه زنان کُرد در اصل بعد از خواندن کتاب «زنان فرمانروا» نوشته دکتر جهانبخش ثواقب در ذهن من زده شد؛ کتابی که به چند زن فرمانروا که کُرد بودند اشاره کرده و منطقه جغرافیایی و محل سکونت آنها ذکر شده است.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی