سیما کوبان هنرمند ایرانی
استاد بانو "سیما کوبان" نقاش، مجسمه‌ساز، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم، ناشر، منتقد و محقق ایرانی بود، که در ۲۴ آبان ۱۳۱۸ خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود.
خانواده پدری‌اش اهل کاشان و از طرف مادری اهل و از خاندان قاجاری دولتشاهی بودند.
پس از گرفتن دیپلم به بروکسل رفت و در دانشکده‌ی سلطنتی هنرهای زیبای آن شهر در رشته‌ی طراحی، حکاکی، مجسمه‌سازی و نقاشی (۱۳۳۷-۱۳۴۳) و پس از آن در رشته‌های دیوارنگاری (فرسک) و سفال‌گری در دانشکده‌ی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) به تحصیل پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۵۴ دکترای خود را از دانشگاه پاریس در رشته‌ی جامعه‌شناسی دریافت کرد.
وی، از اعضای فعال کانون نویسندگان ایران، رئیس بخش هنرهای تجسمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (تا سال ۱۳۵۹) و بنیانگذاری انتشارات دماوند در سال ۱۳۶۰، و نخستین ناشر زن در ایران بعد از انقلاب اسلامی بود.
در آبان سال ۱۳۶۴ انتشارات دماوند تعطیل شد، بسیاری از کتاب‌های آن توقیف شد و سیما کوبان دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت. بعد از مدت کوتاهی به قید ضمانت از زندان آزاد شده و حکم بر «ممنوع‌الانتشار» بودنش داده شد.
او در دهه ۱۳۷۰ راهی فرانسه شد و تا چند ماه قبل از زمان فوت در شهر استراسبورگ ساکن بود. در این شهر او به فعالیت‌های خود همچون تدریس در دانشگاه استراسبورگ، تدریس زبان فارسی و مینیاتور و گلیم بافی به فرانسویان علاقه‌مند به ایران، برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در رابطه با فرهنگ ایران با همکاری انجمن ایرانیان مقیم استراسبورگ، و تحقیقات فرهنگی در نقاشی و ادب ایران ادامه داد. او در سال ۱۳۷۸ به دلیل سکته مغزی فلج و خانه‌نشین شد، ولی دست از فعالیت‌های خود برنداشت. در ابتدای سال ۱۳۹۱ یک سرطان ریه نهفته، او را بستری کرد و او به پاریس جهت مداوا منتقل شد.
سرانجام در ۱۵ خرداد ۱۳۹۱، در ۷۱ سالگی، در شهر پاریس پایتخت فرانسه بر اثر سرطان ریه درگذشت.
▪کتاب‌شناسی:
- چراغ (۵ جلدی)، (با آثاری از:) مهدی اخوان ثالث، فریدون آدمیت [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان، تهران: انتشارات دماوند، ۱۳۶۱–۱۳۶۳
- کتاب تهران (۶ جلدی)، (با آثاری از:) عبدالله انوار [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۰–۱۳۷۶
- طهران قدیم، (با آثاری از:) سیمین بهبهانی، عبدالله انوار [و دیگران]، (گردآورنده:) سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۸
گردآوری و نگارش:
#لیلا_طیبی (رها)