خسرو و مرد زشتروی

داستان خسرو با مرد زشتروی
شیر گفت : شنیدم که وقتی خسرو را نشاط شکار برانگیخت, بدین اندیشه به صحرا بیرون شد , چشمش بر مردی زشت روی آمد دمامت منظرو لقای منکر او را به فال فرخ نداشت . بفرمود تا او را از پیش موکب دور کردند و بگذشت . مرد اگرچه در صورت قبحی داشت , به جمال محاسن خصال هرچه آراسته تر بود , نقش از روی کار باز خواند . با خود گفت : خسرو در این پرگار عیب نقاش کرده است و ندانسته که رشته گران فطرت را در کارگاه تکوین بر تلوین , یک سر سوزن خطا نباشد . من او را با سررشته راستی افکنم تا از موضع این غلط متنبه شود و بداند که قرعه آن فال بد , به نام او گردیده است و حواله آن به من افتاده . چون خسرو از شکارگاه بازآمد اتفاقا به همان جایگاه رسید که آن مرد را یافته بود . مرد از دور آواز برآورد که مرا سوالی است در پرده نصیحت , اگر یک ساعت خسرو عنان عظمت کشیده دارد و از ذروه ی کبریا قدمی فروتر نهد و سمع قبول بدان دهد از فایده خالی نباشد . خسرو عنان اسب بازداشت و گفت : ای شیخ , بیا تا چه داری ؟
گفت : ای ملک امروز تماشای شکارت چگونه بود ؟ گفت : هرچه به مرادتر و نیکوتر . گفت : خزانه و اسباب پادشاهی ات برقرار هست ؟ گفت : بلی . گفت : از هیچ جانب خبری ناموافق شنیده ای ؟ گفت : نشنیدم . گفت : از این خیل و خدم که در رکاب خدمت تواند هیچ یک را از حوادث آسیبی رسیده ؟ گفت : نرسید . گفت : پس مرا بدان اذلال و استهانت چرا دور فرمودن کردی ؟ گفت : زیرا که دیدار امثال تو بر مردم شوم گرفته اند . گفت : بدین حساب دیدار خسرو بر من شوم بوده باشد , نه دیدار من بر خسرو . خسرو تسلیم کرد و عذرها خواست .
مرزبان نامه
به تصحیح محمد قزوینی