شهید گاه
شهیدگاه اردبیل آرامگاه زنان و مردان جنگ چالدران
شهیدگاه اردبیل نماد شکوه و عظمت دولت صفویه و تاریخ ایران وشهر اردبیل که با سنگ مزارهای تراش خورده و بی‌نظیر شهدای جنگ چالدران از زیبایی و قداست و ویژگی‌های خاصی برخوردار است.
به گواه تاریخ ، جنگ چالدران، جنگ بین شاه اسماعیل صفوی و سپاهیانش و سلطان سلیم عثمانی و ارتشش از آن نبردهایی است که هنوز هم کلی ناگفته برای تامل دارد
در اوایل قرن ۱۶، دو امپراتوری برای شرق ترکیه و هلال حاصلخیز(عراق و سوریه بزرگ) رقابت می کردند.
یکی از اینها، امپراطوری عثمانی در غرب ترکیه و قسطنطنیه بود. در حالیکه گروه حاکم ترک بود، اکثر ساکنان مسیحیان بالکان بودند امپراتوری دیگر حاصل دوران جدید بود که امپراتوری صفوی نام داشت.
امپراتوری صفوی توسط شاه اسماعیل رهبر صوفیان شیعه صفوی که در شهرستان مشگین شهر استان اردبیل بدنیا آمده بود
این امپراتوری با مجموعه ای از فتوحات در آذربایجان و شمال غربی ایران کار خود را آغاز کرد. نه سال بعد، شاه اسماعیل تمام فلات ایران و بغداد را تصرف کرد. توسعه ناگهانی امپراتوری صفوی تهدید جدی برای امپراتوری عثمانی به شمار می آمد هنگامی که سلطان سلیم اول، پادشاه نیرومند و مشهور عثمانی به سلطنت رسید، ۴۰ هزار تن از شیعیان را به قتل رساند. جنگ چالدران شاه اسماعیل صفوی را افسرده کرد واز آن پس شاه اسماعیل خنده برلبانش نقش نبست
شاه اسماعیل نوجوان ۱۳ ساله که سرنوشت ایران را رقم زد
پس از بازگشت سلطان سلیم، شاه اسماعیل دیگر باره به آذربایجان و تبریز رفت و به تعمیر خرابیهای به جا مانده از لشکریان عثمانی پرداخت. گویند پس از این واقعه، دیگر کسی شاه اسماعیل را خندان ندید
پس از پایان جنگ چالدران بین ایران و امپراتوری عثمانی، شاه اسماعیل یکم پیکر کشته‌شدگان نبرد را از دشت چالدران جمع‌آوری نمود.
با توجه به اهمیتی که برای کشته‌شدگان و سربازان خود در جنگ چالدران که با دولت عثمانی روی داده بود قائل بود دستور داد تا پیکرهای این شهدا به اردبیل انتقال یابد و در محوطه بقعه شیخ صفی الدین دفن شوند.
در میان اجساد مردان، اجساد زنان زیادی نیز دیده می شود چنانچه برخی مورخان خارجی از شرکت زنان ایرانی در جنگ چالدران سخن گفته‌اند. کاترینو زنو ضمن توصیف جنگ چالدران می‌نویسد: «بانوان ایرانی همراه شوهرانشان مسلح به جنگ می‌روند و شریک سرنوشت ایشان می‌شوند و مانند مردان می‌جنگند.»
به گزارش مورخان در نبرد چالدران جسد بسیاری از زنان ایرانی پیدا شد که به فرمان سلطان سلیم با تشریفات مخصوص نظامی به خاک سپرده شدند. این زنان دلیر، به گفته نویسندگان ترک با زره و خفتان و کلاهخود دوشادوش شوهرانشان در جنگ شرکت کرده و شهید شدند