سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

اعضای آنلاین

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

پنجشنبه 9 فروردين 1403
    19 رمضان 1445
    • ضربت خوردن حضرت علي عليه السلام، 40 هـ ق
    Thursday 28 Mar 2024
      به سکوی پرتاب شهرت و افتخار ،نجابت و اقتدار ... سایت ادبی شعرناب خوش آمدید مقدمتان گلباران🌹🌹

      پنجشنبه ۹ فروردين

      پست های وبلاگ

      شعرناب
      سه گلشن و تفاوت های آن با دیگر قالب ها
      ارسال شده توسط

      محمدعلی رضاپور(مهدی)

      در تاریخ : سه شنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۸ ۰۰:۴۲
      موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۶۷۳ | نظرات : ۲

       
      از تفاوت های سه گلشن با برخی دیگر از قالب های برجسته، می توان به این موارد اشاره کرد:
      در غزل، همقافیه بودن همه ی مصراع ها باعث ایجاد ملایمتِ خلسه آوری می شود که در بسیاری از مواقع، وجود ردیف، این ویژگی را تقویت می کند و این، یکی از دلایل محبوبیت غزل برای بیان موضوعات تغزّلی است.
      در قصیده، این همگونیِ قافیه ای معمولا با واژگان مطنطن و حماسی همراه شده،  در خدمت مدح و گاهی برخی موضوعات دیگر قرار می گیرد و زحمتِ فراز و نشیب دادن به قسمت های شعر فقط بر عهده ی توانایی شاعر است؛ به این معنا که قالب قصیده، کارِ شاعرِ خود را از لحاظ قافیه بندی، آسان نمی کند .
      با این حال، قالب قصیده از لحاظ موضوعی(و نه قافیه بندی) مددکار خوبی برای شاعر خود است؛ چراکه بخش هایی را به ترتیب در اختیار شاعر خود قرار می دهد؛ یعنی با در نظر گرفتنِ بخش های تشبیب( همان تغزّل و نَسیب)، تخلّص، متن اصلی(مدح ویا موضوعی دیگر) و دعای جاودانگی – که به ترتیب در قصاید سنّتی می آمده اند و می آیند- شاعر قصیده سرا، کلیشه ی مناسبی برای قرار دادن مطالب و مضامین خود در اختیار داشته است و دارد.
      در قالب قطعه، عدم قافیه مندی در اولین مصراع، تنها تفاوت مهم ساختاری این قالب با قالب های غزل و قصیده است و شاید همین مقدار تفاوت، عاملی بوده است برای مناسبتِ بیش ترِ قطعه برای پردازش موضوعات اجتماعی، سیاسی و ... .
      ساختار قالب سه گلشن، خیلی بیش تر از غزل و قصیده، تنوع در فراز و فرود را به خود راه می دهد؛ به طوری که در هر قسمت از قالب سه گلشن( آغازگر، متن و پایانبخش) قافیه بندی جدیدی را می بینیم؛ پس قالب سه گلشن، آن حالت خلسه آورِ غزل را – دست کم با آن شدت- ندارد  و  مثل قصیده، متمرکز بر مدح و وصف کسی و چیزی نیست.
       به این دلیل و یا از جمله به این دلیل، سه گلشن، قالب مناسبی برای سرایش اشعار اجتماعی، سیاسی و ... است.
      بعضی از امتیازات قالب سه گلشن در مقایسه با غزل
      1-  در تاریخ ادبیات فارسی به گمان قوی، هیچ قالبی حتی تا به امروز به محبوبیت غزل نبوده است؛ با این حال، زیبایی غزل تا حدود زیادی به دلیل توانایی های شاعران غزلسرا بوده است که توانسته اند غزل خود را به خوبی شروع کرده، ادامه داده و به نتیجه برسانند؛ اما خود قالب غزل چندان تفاوتی در آغاز و میانه و پایان خود ندارد جز این که در آغاز، هر دو مصراع بصورت همقافیه اند و در ادامه فقط مصراع های پایانیِ هر بیت، قافیه مندند؛ پس تفاوتی مربوط به ویژگی های قالب شعری بین میانه و پایان غزل نیست.
      سه گلشن، هر سه رکنِ تکمیل کننده ی قالبی مهندسی شده را داراست: آغازگر+ متن اصلی+ یاپان بخش (نتیجه گیری).
      2- وجود هر سه قسمتِ آغازگر، متن اصلی و پایان بخش در قالب سه گلشن علاوه بر این که شکل منظم و حساب شده ای به این قالب بخشیده، الگو و کلیشه ی مفیدی را  نیز برای شاعر فراهم می آورد تا بتواند  بیت اول شعر خود را به عنوانِ اسم و عنوان و مقدمه و یا بطور کلی به عنوانِ آغازگر آن بیاورد و در ادامه، خودروی شعر خود را به سمتِ قسمتِ متن اصلی شعر برانَد و  سرانجام، با پیچیدن در آخرین تغییر مسیر، به سوی نتیجه گیری و پایان بخشیِ شعر، منتقل  شود.
      قالب سه گلشن، چنین چارچوب، الگو و کلیشه ای را برای شاعرِ خود فراهم آورده است؛ اما در غزل تقریبا تمام این زحمات بطور مستقیم بر دوش شاعر است و خودِ قالب غزل، کار چندانی برای شاعر در تفکیک آغاز، ادامه و پایان شعر نمی کند مگر در بیت اول که هر دو مصراع را همقافیه می آورند .
      3- گاهی شاعر، بیت اول غزل را خوب شروع می کند و ممکن است آن بیت آغازگر حتی شاهکاری ادبی باشد؛ اما در ادامه ی غزل، به دلیل سختی قافیه یعنی محدودیت واژه هایی که می توانند بعنوان کلمات همقافیه  در غزل بیایند، آن شاعر نمی تواند کلمات مناسبی بعنوان همقافیه بیابد و احتمالا غزلش را نیمه کاره رها می کند. در چنین مواردی هم تبدیل غزل به سه گلشن، بسیار راهگشا خواهدبود .
      4- سه گلشن هم از نظر طول عروضی مصراع ها و لَخت ها (با پذیرش هر یک از شکل های عروضیِ سنتی و نیمایی) و هم از نظر قافیه بندی (عدم تحمیل قواعد کلیشه ای و انعطاف ناپذیر در قافیه سازی که گاهی باعث قربانی شدن معنا و مضمون به نفع پردازش قافیه می شوند)، برخوردار از استانداردهای شعر نو می باشد و از طرفی با ترجیح (ونه اجبار) بر پذیرش قافیه ای از نوع غزل، برخوردار از برخی تجربیات شعر سنتی است و از منظری دیگر، با داشتنِ مهندسیِ کاملِ سه رُکنی خود یعنی استفاده از بخش های آغازگر، بدنه و پایان بخش،
        برخوردار از منطقی و استاندارد است.
      نمونه شعری در قالب جدید سه گلشن
      "شعر، زیباترین تریبون است؛ حرف هایی بلند می طلبد/
                                          تا تَسَلّا و مرهمی بشود، شاعری دردمند می طلبد//"
      مشکلاتِ زیادِ ما کم نیست. شاعر از زلف یار می گوید/
                                  بچه های طلاق، بد یُمن اند؛ شعرِ بوس و کنار می گوید/
      پدری، مدتی ست بی کار است؛ تلخ گفتار شد؛ گرفتار است/
                                               همسرش باردار و بیمار است؛ از غمِ انتظار می گوید/        
      دست های لطیفِ بیوه زنی مثل دستانِ پیرمردان شد/
                                چشمِ پاکِ همیشه پُر شرمش، از غمی بُردبار می گوید/
      چار راهِ رفاه، پشت چراغ، دختران، گل حراج کردند و /
                         گلِ بی عطرِ کاغذی، چیزی، از بدِ روزگار می گوید/
      فاصله بین ملت و دولت، راهِ این جلگه است تا قله/
                        شاعرِ بی غمِ تغزّلباز،  باز  وصف بهار می گوید/
      "شاعران در شبِ ملایمِ شعر  فقط از شوق و آرزو گفتند/
      عده ای از دو چشم دلبرشان، جمعی از حلقه های مو گفتند/
      باز هم دخترانِ گل در دست .... باز هم مردمانِ پایین دست ... ./
      باز هم شاعران در این بُن بست، غزل از مهرِ ماهرو  گفتند . //"
       

      ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
      این پست با شماره ۹۶۰۸ در تاریخ سه شنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۸ ۰۰:۴۲ در سایت شعر ناب ثبت گردید

      نقدها و نظرات
      علی هوشیار
      جمعه ۶ دی ۱۳۹۸ ۱۸:۰۸
      عالی👏👏
      محمدعلی رضاپور(مهدی)
      محمدعلی رضاپور(مهدی)
      دوشنبه ۹ دی ۱۳۹۸ ۱۶:۴۷
      یاعلی خندانک خندانک خندانک
      ارسال پاسخ
      تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



      ارسال پیام خصوصی

      نقد و آموزش

      نظرات

      مشاعره

      کاربران اشتراک دار

      محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
      کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
      استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
      0