خانواده در شاهنامه (۶)

چکیده ی کتاب خانواده در شاهنامه:
به نام دادار بی نیازی؛
که هست او ز فرزند و زن بی نیاز
به نزدیک او آشکار است راز
یگانه آفریدگاری که او را:
ندانیم انباز و پیوند و جفت
نگردد نهان و نگردد نهفت
فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرای فارسی، و آفریننده ی بی مانند حماسه ی ملی ايرانيان است.
حماسه ی او مجموعه ای است وسیع؛ از زبان و فرهنگ ایرانیان.
شاهنامه ی فردوسی در عین پرداختن به رزم و نبرد، به بسیاری از دیگر موضوعات؛ از جمله: خانواده و داستان های خانوادگی نیز پرداخته است.
ابیات بسیاری از شاهنامه، موضوعات و روابط خانوادگی را نشان می دهند؛ موضوعاتی چون:
_آداب و رسوم ازدواج؛
_تولد؛نامگذاری؛ تربیت و آموزش فرزندان؛
_مراسم های استقبال و بدرقه ی خانوادگی و... به خوبی در شاهنامه منعکس شده است؛ همچنین، روابط خانوادگی؛ از قبیل:
_محبت خانوادگی؛
_فداکاری در راه خانواده؛
_عشق به نهاد خانواده؛
و موارد مشابه آن نیز در شاهنامه بسیار است.
با توجه به این موضوع و با توجه به اهمیت نهاد خانواده در جوامع گوناگون انسانی، در اثر پیش روی، به بررسی نهاد خانواده در شاهنامه ی فردوسی پرداخته ایم. خانواده ای که مد نظر ماست، خانواده ای گسترده است و شامل:
پدر و مادر (والدین)؛ دختر و پسر (فرزندان)؛ پدربزرگ و مادربزرگ؛ نوه و نبیره و احیانا عمو و دایی می شود.
با توجه به این که در حماسه، آرمان های برتر یک ملت جستجو می شود، پرداختن به خانواده و موضوعات خانوادگی در حماسه ی سترگ فارسی، نه تنها بیانگر علاقه ی فردوسی به بنیاد خانواده است؛ بلکه نشانگر احترام گذاشتن قوم ایرانی به نهادینه های خانوادگی است.
منبع:
کتاب خانواده در شاهنامه، (کتاب مستخرج از پایان نامه ی کارشناسی ارشد)زهرا حکیمی بافقی، اصفهان: نشر بهچاپ، سال نشر: 1391.