جشن مهر گان در ایران باستان، برگزاری جشنهای ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار بودهاند. دین مردم ایران باستان، زرتشتی بود که مهمترین مفاهیم آن نکوهش بدی و پاسداشت نیکی است. بر این اساس مردم ایران باستان جشنهای گستردهای برای نکوداشت نیکی و برقراری اتحاد و همدلی میان خود برگزار میکردند. ریشه اوستایی کلمه جشن «یسن» و به معنی ستایش و پرستش است که ماهیت جشنهای زرتشتی را نشان میدهد. جشنهای ایران باستان به مناسبتهای مختلفی برگزار میشدند. بخش قابلتوجهی از این مراسم را جشنهای ماهانه و گاهنبار تشکیل میدادند. در این جشنها ایرانیان، امشاسپندان اهورامزدا را ستایش میکردند. امشاسپندان، فضیلتها و صفات پاک اهورامزدا هستند. در ایران قدیم هر روز ماه نام به خصوصی داشت ویک روز از ماه همنام خود ماه بود. جشنهای باشکوهی ترتیب داده می شد و بدین ترتیب علاوه بر جشنهای بخصوص در سال 12 روزعید محسوب می شد . این 12 روز عبارت بودند از: 19 فروردین , 13اردیبهشت , 6خرداد , 13 تیرماه , 17مرداد , 4 شهریور , 16مهر , 10 ابان 9, اذر 2, بهمن و 5 اسفند , در دیماه هم 3 روز 8و15و23 را جشن میگرفتند. جشن های ماهانه عبارتند از: جشن فروردگان( ۱۹ فروردین) جشن اردیبهشتگان( ۳ اردیبهشت) جشن خردادگان( ۶ خرداد) جشن تیرگان( ۱۳ تیر) جشن امردادگان( ۷ امرداد) جشن شهریورگان( ۴ شهریور) جشن مهرگان( ۱۶ مهر) جشن آبانگان( ۱۰ آبان) جشن آذرگان( ۹ آذر) جشن خرم روز( ۱دی روز هرمزد) جشن بهمنگان( ۲ بهمن) جشن اسفندگان( ۵ اسفند روز سپندارمذ) جشن مهرگان جشن مهرگان از دوران باستان تا به امروز در روز شانزدهم مهر ماه برگزار میشود. این جشن از معروفترین جشنهای ایران باستان به شمار میرود و بنا بر روایتهای موجود، در زمانهای بسیار دور روز مهرگان زمان شروع سال جدید برای ایرانیان بوده است. ایرانیان باستان این روز را روز قیام کاوه آهنگر و پیروزی او بر ضحاک نیز میدانستند و در جشن مهرگان به شادی و پایکوبی میپرداختند. در واپسین روزهای فرمانروایی کوروش، روز نخست سال به آغاز فروردین تغییر کرد و نوروز نامیده شد. نامگذاری این جشن به نام مهرگان بر طبق منابع تاریخی از روی نام الهه مهر یا میترا بوده است. میترا از با ارزشترین الههها و سرچشمه نیکی، دوستی و راستی و دشمن دروغ و ناپاکی است. برگزاری جشن مهرگان با شادی و پایکوبی و هدیه دادن به یکدیگر همراه بود. در این روز مردم خانهها و خیابانها را آب و جارو میکردند و لباس ارغوانی میپوشیدند، خوراکیهای مختلفی آماده میکردند و به شعر خوانی و نواختن موسیقی می پرداختند. از دیگر آداب متداول در جشن مهرگان پهن کردن سفره مهرگان گرداگرد آتش بود. در این سفره از آب و گلاب گرفته تا انواع شیرینی و شربت، آجیل و خشکبار و میوههای رنگارنگ میگذاشتند و بالای سفره را با آینه، شمعدان، گل و گلدان تزیین میکردند. برگزاری جشن مهرگان امروزه نیز در میان زرتشتیان رواج دارد . ..... منبع : نت
|